MŚ: są zapisy chroniące stare drzewa w Puszczy Białowieskiej

Od 23 czerwca 2014 r. cała Puszcza Białowieska jest Obiektem Światowego Dziedzictwa UNESCO.

NIK oceniła w przedstawionym w poniedziałek raporcie, że ochrona najcenniejszego kompleksu leśnego w Polsce - Puszczy Białowieskiej jest niewystarczająca, bo w planach urządzenia lasu na lata 2012-2021 są zapisy o tym, że w około 700 ponad stuletnich drzewostanach zaplanowano wycinkę drzew w celach gospodarczych. NIK zarzuca, że plany są "nieprecyzyjne i ogólnikowe", co stwarza ryzyko wycinki ponad stuletnich drzew. Jest też mowa o "niewystarczającym" nadzorze ministerstwa nad gospodarką leśną, zwłaszcza w czasie, gdy planów urządzenia lasu nie było.

NIK wnioskuje również do ministerstwa środowiska o opracowanie wspólnie ze leśnikami, ekologami i naukowcami strategii prowadzenia gospodarki leśnej w Puszczy Białowieskiej. Dokument miałby m.in. uwzględniać potrzeby ochrony w ramach sieci Natura 2000 najcenniejszych drzewostanów oraz rzadkich i zagrożonych roślin i zwierząt. Izba wnioskuje też o zmianę planów urządzenia lasu do 2021 r., by zapewnić ochronę wszystkim cennym drzewostanom w puszczy, oraz doprecyzować zasady, kiedy dopuszczone jest cięcie w drzewostanach, które mają ponad 100 lat.

Rzecznik ministerstwa środowiska Paweł Mikusek poinformował w środę PAP, że nie jest obecnie zasadne opracowywanie dodatkowej strategii czy kolejnych zmian w planach urządzenia lasu dla puszczańskich nadleśnictw: Białowieży, Browska i Hajnówki. "Podjęcie takich starań mogłoby zaostrzyć istniejącą polemikę poszczególnych środowisk naukowych i grup społecznych, których interesy i opinie w tym zakresie są całkowicie autonomiczne" - powiedział Mikusek.

Rzecznik dodaje, że obecnie realizowana w Puszczy Białowieskiej gospodarka leśna i jej zakres są "wynikiem daleko posuniętego kompromisu pomiędzy postulatami napływającymi od wszystkich zainteresowanych środowisk". Od 2011 r. decyzją ministra środowiska o dwie trzecie mniejsza jest ilość drewna, którą można pozyskać z Puszczy Białowieskiej. Ilość tę zmniejszono ze 145,7 tys. metrów sześciennych do 47 tys. w planach na lata 2012-2021. Wycinać nie wolno drzew mających ponad 100 lat. Był to efekt różnych działań po tym, gdy upadły plany powiększenia Białowieskiego Parku Narodowego, na co nie zgodziła się lokalna społeczność.

Paweł Mikusek dodał, że cele i sposoby zadań ochronnych, w tym doprecyzowanie zasad prowadzenia gospodarki leśnej, zostaną określone w przygotowywanym przez Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Białymstoku planie zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Puszcza Białowieska. Prace nad dokumentem dobiegają końca.

NIK przeprowadził kontrolę od czerwca do września 2013 r. Miała ona miejsce m.in. na wniosek sejmowej komisji ochrony środowiska. Chodziło o sprawdzenie, jak realizowana jest gospodarka leśna w puszczy. Skontrolowano Ministerstwo Środowiska, puszczańskie nadleśnictwa i Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Białymstoku.

NIK podkreśla, że puszczańskie nadleśnictwa "w większości przypadków dbały o stan sanitarny drzewostanów Puszczy Białowieskiej" i przestrzegały planów na lata 2012-2021 w zakresie wielkości pozyskiwanego drewna, oraz wyłączyły większość drzewostanów starszych niż 100 lat z zabiegów gospodarczych.

W przekazanym w środę PAP stanowisku, Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych (RDLP) uznała, że ocena NIK wobec RDLP jest "pozytywna". Dwa z trzech nadleśnictw w puszczy dostały najwyższą ocenę - podkreślił rzecznik białostockiej RDLP Jarosław Krawczyk. Podał, że wśród trzech wykazanych nieprawidłowości była m.in. wycinka drzew w drzewostanach liczących ponad 100 lat (o masie 33,8 metra sześciennego) zaatakowanych przez korniki w nadleśnictwach Browsk i Hajnówka. Zaznaczył, że NIK oceniła jednocześnie, że leśnicy przestrzegali przepisów i wytycznych dyrektora generalnego Lasów Państwowych, a RDLP skutecznie nadzorowała realizację planów, które miały strategiczne oceny oddziaływania na środowisko i były poddane konsultacjom społecznym.