MS: wnioski ws. osób represjonowanych z powodów politycznych w PRL (komunikat)

03.11. Warszawa - Wydział Informacji Ministerstwa Sprawiedliwości informuje:

802 - tyle dokładnie wniosków o unieważnienie orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych z powodów politycznych w PRL zostało do tej pory przygotowanych w Ministerstwie Sprawiedliwości.

702 wniosków zostało już wysłanych do sądów. 97 wniosków - czeka na nadanie im biegu.

Przygotowanie wniosków to inicjatywa ministra sprawiedliwości Krzysztofa Kwiatkowskiego. O dotychczas podjętych w tym zakresie działaniach minister rozmawiał dzisiaj z prezesem Instytutu Pamięci Narodowej, dr. Łukaszem Kamińskim.

Tematem spotkania było m.in. usprawnienie procedury rozpatrywania wniosków.

- Wnioski przygotowujemy w oparciu o Karty Osób Represjonowanych. Aby proces ten przebiegał sprawnie niezwykle ważna jest dobra współpraca z Instytutem Pamięci Narodowej - powiedział w trakcie spotkania Krzysztof Kwiatkowski. - Dlatego niezwykle mi zależy, aby IPN możliwie jak najszybciej przekazywał sądom akta historyczne, które umożliwiają im rozpatrzenie wniosków - dodał minister sprawiedliwości.

Do tej pory najwięcej wniosków trafiło do następujących sądów okręgowych: w Katowicach - 243, Gdańsku - 96, Krakowie - 74.

- Liczba wniosków przesyłanych do sądów w danej części Polski pokazuje, gdzie w czasach PRL najaktywniej działało opozycyjne podziemie - tłumaczy minister sprawiedliwości.

O złożeniu pierwszych 300 wniosków o stwierdzenie nieważności orzeczeń wydanych w stosunku do osób skazanych o popełnienie tzw. przestępstw politycznych minister sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski poinformował w trakcie obchodów I Europejskiego Dnia Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych, które miały miejsce 23 sierpnia w Muzeum Powstania Warszawskiego.

- Mimo upływu 20 lat obowiązywania ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego istnieje duża liczba orzeczeń, których nieważności nie stwierdzono - mówi minister Krzysztof Kwiatkowski.

Ustawa przewiduje specjalny sądowy tryb stwierdzenia nieważności orzeczeń wydanych w latach 1944-1956. Wniosek w myśl tejże ustawy może złożyć także minister sprawiedliwości.

- Chcę w ten sposób oddać hołd i przywrócić dobre imię niesłusznie skazanym na karę śmierci w tych trudnych dla Polski czasach. To także gest skierowany do ich rodzin - dodaje minister sprawiedliwości.

Przypomnijmy, na podstawie art. 2 ust 1 zd. 2 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego stwierdzenie nieważności orzeczenia uznaje się za równoznaczne z uniewinnieniem.

M.in. na podstawie wniosku ministra sprawiedliwości Wojskowy Sąd Okręgowy w Warszawie postanowił uznać za nieważny wyrok b. Sądu Okręgu Warszawskiego z dnia 31 lipca 1946 r. (sygn. Akt 0539/46), skazujący Barbarę Niemczuk za popełnienie przestępstwa określonego w art. 8 dekretu z dnia 16 listopada 1945 r. o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy państwa (Dz. U. Nr 53, poz. 300) na karę śmierci.

Barbara Niemczuk została uznana winną tego, że w czasie od połowy grudnia 1945 r. do kwietnia 1946 r. w Radomsku, działając na szkodę państwa polskiego, w zmowie ze swoją koleżanką przekazała nielegalnej organizacji "Konspiracyjne Wojsko Polskie" wiadomość stanowiącą tajemnicę wojskową.

Wojskowy Sąd Okręgowy w Warszawie w postanowieniu za bezsprzeczne uznał, że zarówno Barbara Niemczuk, jak i jej koleżanka Kazimiera Mielczarek współpracowały z organizacją niepodległościową, jaką było "Konspiracyjne Wojsko Polskie", a tym samym prowadziły działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego. Z tych względów wyrok z 1946 r. uznano za nieważny.

Aktualnie minister sprawiedliwości, po uzyskaniu informacji od prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dotyczącej listy nazwisk osób skazanych wyrokami sądów wojskowych (WSR), wydanych na podstawie art. 8 dekretu z dnia 16 listopada 1945 r. o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy państwa (Dz. U. Nr 53, poz. 300) oraz na podstawie innych aktów prawnych, w oparciu o które została orzeczona kara śmierci lub więzienia, a wobec których nie toczyło się postępowanie na mocy ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego (Dz. U. Nr 34/91, poz. 149 z późn. zm.), przygotowuje następne wnioski o uznanie za nieważne kolejnych orzeczeń.

- Moralna rehabilitacja osób skazanych za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego dokonała się wiele lat temu, wraz z odzyskaniem przez Rzeczpospolitą Polską niepodległości. Jako państwo jesteśmy jednak zobowiązani do podjęcia wszelkich przewidzianych prawem działań, zmierzających do rehabilitacji tych osób także w świetle prawa, a ta dokonać się może jedynie poprzez wnioskowanie o uznanie tych często haniebnych orzeczeń za nieważne - mówi Krzysztof Kwiatkowski.

W trakcie dzisiejszego spotkania prezes Instytutu Pamięci Narodowej podziękował ministrowi sprawiedliwości za dotychczasowe działania w tym zakresie.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi wyłączną i pełną odpowiedzialność za jego treść.(PAP)

kom/ aja/