MS ws. nieznanych miejsc pochówku ofiar terroru komunistycznego (komunikat)

10.11. Warszawa - Wydział Informacji Ministerstwa Sprawiedliwości informuje:

- Na terenie naszego kraju nadal znajduje się wiele nieodkrytych do tej pory miejsc pochówku ofiar terroru komunistycznego z lat 1944-1956. Chyba jednym z najgłośniejszych przypadków jest los gen. Augusta Emila Fieldorfa "Nila", na którym 24 lutego 1953 r. o godz. 15.00 wykonano wyrok właśnie w tym areszcie, na terenie którego aktualnie przebywamy. Do tej pory nie doczekaliśmy się jednak pełnego zakończenia tej tragicznej historii. Rzeczywisty grób gen. Nila do dziś nie został odnaleziony - powiedział dzisiaj minister sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski w trakcie konferencji prasowej, która odbyła się w Areszcie Śledczym Warszawa-Mokotów przy ul. Rakowieckiej.

W trakcie spotkania minister Krzysztof Kwiatkowski, prezes Instytutu Pamięci Narodowej - dr Łukasz Kamiński oraz Andrzej Kunert - sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa podpisali list intencyjny. Wyrazili w nim wolę nawiązania współpracy i prowadzenia wspólnych działań na rzecz odnalezienia nieznanych dotąd miejsc pochówku ofiar terroru komunistycznego z lat 1944-1956.

- Wiele rodzin od lat czeka na wiadomość gdzie spoczęli ich bliscy. Mam nadzieję, że nie tylko list intencyjny, który podpisaliśmy, ale przede wszystkim współpraca i działania, które będą jego następstwem, przyczynią się do zapisania tych nieodkrytych do tej pory kart naszej historii. Jesteśmy to winni ofiarom, ale i ich rodzinom. Ze swojej strony, w ramach przysługujących mi kompetencji, deklaruję w tym zakresie pełną współpracę - powiedział minister sprawiedliwości.

Na podstawie podpisanego dzisiaj listu intencyjnego, w celu koordynacji działań, powołany zostanie specjalny zespół roboczy. Sygnatariusze listu zadeklarowali również, że do współpracy w realizacji działań zapraszać będą podmioty trzecie, w szczególności władze samorządowe obszarów, na których znajdować się mogą miejsca pochówku ofiar terroru z lat 1944-1956.

- Podpisanie listu intencyjnego to nie pierwszy krok, jaki podejmuję w związku z próbą rozliczenia tragicznych lat naszej historii. Moralna rehabilitacja osób skazanych w latach 1944-56 za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego dokonała się wiele lat temu, wraz z odzyskaniem przez Rzeczpospolitą Polską niepodległości. Jako państwo jesteśmy jednak zobowiązani do podjęcia wszelkich przewidzianych prawem działań, zmierzających do rehabilitacji tych osób, także w świetle prawa, a ta dokonać się może jedynie poprzez wnioskowanie o uznanie tych często haniebnych orzeczeń za nieważne. Stąd moje decyzje o przygotowaniu wniosków o unieważnienie orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych w PRL z powodów politycznych - przypomniał Krzysztof Kwiatkowski.

- Do tej pory w Ministerstwie Sprawiedliwości przygotowaliśmy dokładnie 802 wnioski o unieważnienie orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych z powodów politycznych w PRL. 702 wnioski zostały już wysłane do sądów. 97 wniosków - czeka na nadanie im biegu - dodał minister sprawiedliwości.

O złożeniu pierwszych 300 wniosków o stwierdzenie nieważności orzeczeń wydanych w stosunku do osób skazanych o popełnienie tzw. przestępstw politycznych minister sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski poinformował w trakcie obchodów I Europejskiego Dnia Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych, które miały miejsce 23 sierpnia w Muzeum Powstania Warszawskiego.

- Mimo upływu 20 lat obowiązywania ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego istnieje duża liczba orzeczeń, których nieważności nie stwierdzono - powiedział minister Krzysztof Kwiatkowski.

Ustawa przewiduje specjalny sądowy tryb stwierdzenia nieważności orzeczeń wydanych w latach 1944-1956. Wniosek w myśl tejże ustawy może złożyć także minister sprawiedliwości.

- Chcę w ten sposób oddać hołd i przywrócić dobre imię niesłusznie skazanym na karę śmierci w tych trudnych dla Polski czasach. To także gest skierowany do ich rodzin - dodał Krzysztof Kwiatkowski.

Przypomnijmy, na podstawie art. 2 ust 1 zd. 2 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego, stwierdzenie nieważności orzeczenia uznaje się za równoznaczne z uniewinnieniem.

M.in. na podstawie wniosku ministra sprawiedliwości Wojskowy Sąd Okręgowy w Warszawie postanowił uznać za nieważny wyrok b. Sądu Okręgu Warszawskiego z dnia 31 lipca 1946 r. (sygn. akt 0539/46), skazujący Barbarę Niemczuk za popełnienie przestępstwa określonego w art. 8 dekretu z dnia 16 listopada 1945 r. o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy państwa (Dz. U. Nr 53, poz. 300) na karę śmierci.

Barbara Niemczuk została uznana winną tego, że w czasie od połowy grudnia 1945 r. do kwietnia 1946 r. w Radomsku, działając na szkodę państwa polskiego, w zmowie ze swoją koleżanką przekazała nielegalnej organizacji "Konspiracyjne Wojsko Polskie" wiadomość stanowiącą tajemnicę wojskową.

Wojskowy Sąd Okręgowy w Warszawie w postanowieniu za bezsprzeczne uznał, że zarówno Barbara Niemczuk, jak i jej koleżanka Kazimiera Mielczarek współpracowały z organizacją niepodległościową, jaką było "Konspiracyjne Wojsko Polskie", a tym samym prowadziły działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego. Z tych względów wyrok z 1946 r. uznano za nieważny.

Aktualnie minister sprawiedliwości, po uzyskaniu informacji od prezesa Instytut Pamięci Narodowej, dotyczącej listy nazwisk osób skazanych wyrokami sądów wojskowych (WSR) wydanych na podstawie art. 8 dekretu z dnia 16 listopada 1945 r. o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy państwa (Dz. U. Nr 53, poz. 300) oraz na podstawie innych aktów prawnych, w oparciu o które została orzeczona kara śmierci lub więzienia, a wobec których nie toczyło się postępowanie na mocy ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego (Dz. U. Nr 34/91, poz. 149 z późn. zm.), przygotowuje następne wnioski o uznanie za nieważne kolejnych orzeczeń.

Treść listu intencyjnego można znaleźć na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości www.ms.gov.pl

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi wyłączną i pełną odpowiedzialność za jego treść.(PAP)

kom/ aja/