Nauczyciele boją się "zemsty ZUS" po strajku. "Uczciwi nie mają powodów do obaw"

- Czy u Was też ZUS wziął się za kontrolę nauczycieli, którzy byli na zwolnieniu w czasie strajku? U mnie w szkole już dwie dziewczyny mają taką sytuację – napisała nauczycielka spod Mazowsza na jednej z "nauczycielskich" grup na Facebooku.

- Mnie ZUS postanowił sprawdzić w drugim tygodniu zwolnienia (złamana noga, dwie kule). W poczekalni spotkałam czterech innych nauczycieli! – odpowiedziała nauczycielka z Pomorza Zachodniego.

W innych postach jeszcze kilka podobnych opowieści (własnych lub zasłyszanych), których wspólnym mianownikiem jest to, że "ZUS wziął na celownik nauczycieli". Zapytaliśmy Wojciecha Andrusiewicza, rzecznika prasowego ZUS, czy faktycznie nauczyciele przebywający na zwolnieniu w kwietniu tego roku są kontrolowani częściej niż inni pracownicy, którzy w tym okresie nie pojawiali się w pracy.

Obejrzyj: Prezes ZUS: 2,6 mln emerytów już dostało trzynastkę

- Ilekroć obserwujemy, że w jakimś regionie, czy też jakiejś grupie zawodowej wzrasta liczba zwolnień lekarskich, reagujemy na bieżąco. Jeśli na danym terenie duża grupa pracowników z tej samej branży nagle korzysta ze zwolnień lekarskich, zawsze weryfikujemy, czy nie dochodzi w takim przypadku do nieprawidłowości – wyjaśnia Wojciech Andrusiewicz w rozmowie z money.pl.

Zapewnia przy tym, że działania ZUS "w żaden sposób nie są ukierunkowane na nauczycieli" – tym bardziej, że z danych Zakładu nie wynika, by liczba nauczycieli korzystających ze zwolnień lekarskich w ostatnich tygodniach w jakikolwiek sposób wzrosła w porównaniu z poprzednimi miesiącami.

A co z doniesieniami medialnymi mówiącymi o tym, że w niektórych szkołach na zwolnieniu było nawet 2/3 kadry?

- Być może w niektórych placówkach była zwiększona liczba pracowników na zwolnieniach lekarskich, ale w skali kraju nie zaobserwowaliśmy żadnej zmiany trendu, a ten pokazuje, że po okresie zimy liczba wystawianych zwolnień lekarskich spada. Działający od grudnia system e-zwolnień pozwala nam na bieżąco śledzić trendy w zakresie zachorowalności Polaków – mówi.

Wojciech Andrusiewicz przekonuje, że jeśli zwolnienie jest wykorzystywane we właściwy sposób, tak nauczyciele, jak i każdy inny klient ZUS, nie mają podstaw, by obawiać się kontroli.

- Jeśli pracownik wykorzystuje zwolnienie zgodnie z przeznaczeniem, tzn. nie świadczy pracy i nie wykonuje jakichkolwiek innych czynności, które mogą utrudnić powrót do zdrowia, to nie ma podstaw do niepokoju w związku z możliwą kontrolą - mówi.

ZUS przeprowadza kontrole dwojakiego rodzaju: kontroluje prawidłowość wykorzystania zwolnienia oraz prawidłowość orzekania. W ramach tej pierwszej pracownicy Zakładu odwiedzają chorych w domu i sprawdzają, czy odpoczywają, a nie np. remontują mieszkanie czy wykonują praceę dla innej firmy. Zwolnienie ma służyć jak najszybszemu powrotowi do zdrowia i w jego czasie nie wolno podejmować żadnej pracy.

Takie wizyty mogą składać również przedstawiciele wytypowani przez pracodawcę (ale nie każdego; uprawnienie to przysługuje wyłącznie temu, który zatrudnia co najmniej 20 pracowników i zgłasza ich do ubezpieczenia).

Kontrolujący nie może wejść do mieszkania siłą, nie może również wymagać od osoby kontrolowanej podania informacji o stanie zdrowia lub przyczynie, która spowodowała niezdolność do pracy. Jego zadaniem jest tylko upewnienie się, że pracownik odpoczywa.

- Jeśli po przeprowadzonej kontroli kwestionujemy zasadność wykorzystania zwolnienia, a zainteresowany się z nami nie zgadza i odwołuje od decyzji, pytamy lekarza, który wystawił zwolnienie, czy zachowanie ubezpieczonego rzutuje na powrót do zdrowia. Opinia lekarza wystawiającego jest decydująca – mówi Andrusiewicz.

Jeśli kontroler nie zastał chorego w domu, ten ma trzy dni na wyjaśnienie, gdzie się znajdował. W braku odpowiedzi ZUS wysyła upomnienie i daje takiej osobie kolejne 7 dni na wytłumaczenie się z nieobecności. Jeśli chory nijak nie wytłumaczy się z nieobecności, to Zakład lub pracodawca może uznać, iż zwolnienie lekarskie jest wykorzystywane niezgodnie z jego celem.

Niezależnie od przeprowadzenia własnej kontroli pracownika, pracodawca może domagać się przeprowadzenia kontroli przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Szczególne uprawnienia przysługują lekarzom orzecznikom ZUS, którzy badają zasadność i prawidłowość wydawanych zwolnień lekarskich. Ma na celu stwierdzenie, czy pracownikowi przysługiwało zwolnienie lekarskie i czy były do tego odpowiednie przesłanki.

Pracownik ma obowiązek pojawić się na kontroli. Jeśli tego nie zrobi, wydane mu zaświadczenie lekarskie (zwolnienie) traci ważność od dnia następującego po terminie wyznaczonym jako dzień badania. Nie może się tłumaczyć niewiedzą o kontroli. Od 1 stycznia 2019 r. przepisy nakładają obowiązek informowania o miejscu pobytu w czasie przebywania na zwolnieniu lekarskim.

Jeśli pracownik ma zamiar w trakcie zwolnienia przebywać w innym miejscu niż to, które wynika z dokumentacji medycznej, musi poinformować o tym lekarza wystawiającego zaświadczenie. Jeśli postanowi wyjechać (np. do rodziny) już po wystawieniu zwolnienia, ma obowiązek poinformować o tym swoją firmę oraz ZUS nie później niż w ciągu 3 dni od wyjazdu do innego miejsca.

Jeśli tego nie zrobi, a ZUS wyśle wezwanie na kontrolę pod adres podany w zaświadczeniu, uznaje się, że zawiadomienie zostało doręczone skutecznie.

Zakład może wezwać na kontrolę również mailowo lub telefonicznie (pod warunkiem, że rozmowy telefoniczne są rejestrowane).

Wojciech Andrusiewicz dodaje, że inne zasady obowiązują, gdy pracownik jest obłożnie chory i nie może osobiście stawić się w wyznaczonym miejscu. W takiej sytuacji lekarz orzecznik odwiedzi go w domu, ale to wyjątkowe sytuacje.

Co grozi ubezpieczonemu w sytuacji, gdy kontroler zakwestionuje wykorzystanie zwolnienia?

- W takiej sytuacji ZUS wstrzymuje wypłatę zasiłku. Jeśli już został wypłacony, nakazuje zwrot (bez odsetek) – wyjaśnia Andrusiewicz.

Jeśli w toku kontroli orzeczenia orzecznik uzna, że pracownik nie musi już korzystać ze zwolnienia, lekarz wystawia korektę zwolnienia i ubezpieczony wraca do pracy.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl