NBP: Polacy rozliczają gotówką 82 proc. transakcji detalicznych

Raport przedstawia wyniki pierwszego w Polsce badania zwyczajów płatniczych, przeprowadzonego z użyciem tzw. dzienniczków płatności. Według banku centralnego metoda ta najbardziej precyzyjnie pokazuje, jaki jest rzeczywisty stan korzystania z instrumentów i usług płatniczych.

"Z badań NBP wynika, że 77 proc. dorosłych Polaków posiada rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy w banku lub SKOK, a 66 proc. kartę płatniczą. Aż 87 proc. wynagrodzeń w Polsce wypłacana jest przelewem na konto osobiste. Badania potwierdzają, że wśród form dokonywania płatności nadal króluje gotówka - to aż 82 proc. wszystkich płatności detalicznych Polaków" - podał NBP w opublikowanym we wtorek komunikacie.

Zgodnie z badaniami NBP w przypadku 16,5 proc. transakcji użyto kart, a w 1,6 proc. przelewu. "Warto odnotować, że 25 proc. Polaków posiadających kartę płatniczą w ogóle nimi nie płaci w sklepach, ponieważ płatność gotówką jest dla nich wygodniejsza. Badania pokazują także, że 50 proc. płatności jest dokonywanych w małych sklepach spożywczych, sklepach osiedlowych, kioskach i bazarach, a tylko 18 proc. w supermarketach i hipermarketach spożywczych" - napisano.

Płatności o wartości do 20 zł stanowią 42 proc. wszystkich transakcji ogółem, a średnia wartość płatności detalicznej gotówką wyniosła 38 zł. Średnia wartość zapłaty kartą zbliżeniową wyniosła 25 zł, kartą debetową 89 zł, kartą kredytową 132 zł, a przelewem 164 zł. W raporcie wskazano, że w przypadku 53 proc. płatności dostępna była możliwość dokonania transakcji kartą, ponieważ były one akceptowane w danych sklepach.

"W przypadku płatności dokonywanych w małych sklepach spożywczych, osiedlowych, kioskach i bazarach tylko 33 proc. z nich można było regulować kartami. W supermarketach i hipermarketach spożywczych odsetek ten rośnie aż do 87 proc." - zaznaczono.

W raporcie wskazano, że podobne badania zostały dotychczas przeprowadzone przez ekonomistów sześciu banków centralnych na świecie: Oesterreichische Nationalbank, Deutsche Bundesbank, Bank of Canada, Magyar Nemzeti Bank, De Nederlandsche Bank i Reserve Bank of Australia.

"Gotówka dominuje we wszystkich opisywanych krajach, poza Kanadą, ale jest najpowszechniejszym instrumentem płatniczym pod względem liczby transakcji we wszystkich krajach. Pod względem wartościowej struktury płatności gotówka w paru wysokorozwiniętych krajach ma już mniejszy udział niż łącznie płatności kartami" - zauważył NBP.

Z porównania Polski z innymi krajami wynika ponadto, że we wszystkich przypadkach karty debetowe mają większy udział niż karty kredytowe, a w niektórych krajach karty debetowe wyraźnie dominują pod względem liczby płatności wśród kart płatniczych. W wielu krajach gotówka dominuje w płatnościach w małych sklepach spożywczych, natomiast na stacjach benzynowych bardzo często dominują płatności kartami.

"W niektórych krajach polecenie przelewu i transakcje w bankowości internetowej mają bardzo duży udział w wartościowej strukturze płatności" - dodano.

NBP wyjaśniło, że badanie dzienniczkowe jest bardzo dokładną metodą zbierania danych dotyczących zwyczajów płatniczych. Polega ono na szczegółowym rejestrowaniu w dzienniczkach płatności wszystkich wydatków i transakcji dokonywanych przez respondentów w ciągu trzech kolejnych dni. Badanie w Polsce przeprowadzono na 1000-osobowej reprezentatywnej próbie dorosłych Polaków w październiku i listopadzie 2011 r. oraz styczniu 2012 r.