Nie tylko polityka. Zawodowe wcielenia Żelaznej Damy
Budziła podziw i niechęć, wyśmiewano ją i szanowano. Wybitna czy tylko kontrowersyjna – jak zapamiętamy Margaret Thatcher?
Związany z tymi posunięciami wzrost bezrobocia nie przysporzył jej popularności wśród robotników i związkowców. Stanowcze działania i bezkompromisowość – które przyniosły jej przydomek Żelaznej Damy – spowodowały jednak, że kraj zaczął wychodzić z kryzysu. Brytyjczycy za rządów Thatcher mogli też poczuć przypływ dumy narodowej, mocno osłabionej po rozpadzie imperium. A to za sprawą wojny o Falklandy, wygranej z Argentyną w 1982 roku. Właśnie to wydarzenie przysporzyło pani premier znacznej popularności.
Thatcher nie ograniczyła swoich pomysłów, mających poprawić konkurencyjność gospodarki, do zakładów takich jak stocznie i kopalnie. Według zasad wolnego rynku powinny według niej funkcjonować również szkoły czy ośrodki kultury.
Przypisuje się jej dużą rolę w obaleniu systemu komunistycznego. Dbając o sojusze, prowadziła jednak własną, niezależną politykę. Popierając chilijskiego dyktatora Augusto Pinocheta, potrafiła nawiązać dobre kontakty z Michaiłem Gorbaczowem. Razem z Ronaldem Reaganem ostro walczyła z rosnącymi wpływami ZSRR. Z Chinami podpisała umowę dotyczącą przyszłości Hongkongu.
Można powiedzieć, że czasami trudniejsze zadania czekały na nią na własnym podwórku. Znienawidzona przez lewicę, nie ustąpiła przed trwającym rok strajkiem górników. Doprowadziła do zamknięcia wszystkich kopalni w kraju, poza tymi, które udało się sprywatyzować.
Twarda i kontrowersyjna
Cudem uniknęła śmierci podczas zamachu IRA, jednak dzień później wystąpiła na konferencji konserwatystów, jakby nic się nie stało. Jej własna uczelnia, uniwersytet w Oksfordzie, nie przyznała jej doktoratu honoris causa, choć wcześniej honorowała w ten sposób wszystkich swoich absolwentów, którzy zostali premierami.
(fot. AFP) Margaret Thatcher wraz z synem i mężem
Musiała ustąpić, gdy zaczęła tracić poparcie tych, którzy wcześniej stali po jej stronie: bogatych przedsiębiorców i pracodawców, tradycyjnie opowiadających się za konserwatystami. Nowe podatki i wysokie stopy procentowe nie przysporzyły jej zwolenników w tych kręgach. Ponadto w jej partii zaczęło dochodzić do coraz poważniejszych wewnętrznych napięć.
W 1990 roku zrezygnowała z kandydowania na szefa konserwatystów. Zgodnie z angielską procedurą, było to równoznaczne z rezygnacją z urzędu premiera. Epoka Żelaznej Damy dobiegła końca.
Margaret Thatcher jest dziś odbierana jako postać kontrowersyjna – w ankietach Brytyjczycy wymieniają ją w czołówce zarówno najmniej popularnych, jak i najważniejszych polityków XX wieku. Nie ma również zgodności co do jej osiągnięć wśród obserwatorów zagranicznych. Jak rządy Iron Lady ocenią następne pokolenia?
TK,JK,WP.PL