Odszkodowanie za odwołany lot tylko pod warunkiem, że wystąpiły nadzwyczajne okoliczności. Czy to casus Ryanaira?

Ryanair przyznał, że musi odwołać nawet 2 tys. lotów, na które już sprzedano ponad 470 tys. biletów. Ogłosił też pełną listę anulowanych połączeń wraz z datami. Można się z nią zapoznać tutaj. Uruchomił też specjalny formularz służący do uzyskiwania odszkodowań. W sumie wypłacić będzie musiał 25 mln euro, czyli ponad 100 mln zł.

Przypomnijmy, że w razie odwołania lotu pasażer ma prawo do:
• zwrotu kosztów biletu

• zaoferowania innego połączenia z punktem docelowym podróży

• posiłku, napojów oraz rozmowy telefonicznej, jeżeli czas oczekiwania na inne połączenie lotnicze to usprawiedliwia

Ponadto, jeśli o odwołaniu lotu pasażer został powiadomiony zbyt późno, może zażądać odszkodowania, którego wysokość wyniesie między 250 a 600 euro (w zależności od długości trasy).

Reklamacja: można złożyć w dowolnym terminie

Nie ma praktycznie żadnych wymogów formalnych dla reklamacji składanych przez pasażerów. Wniosek o wypłatę odszkodowania może zostać złożony w dowolnym momencie – przepisy nie przewidują żadnej daty granicznej. Nie ma też wymogów co do formy. Wniosek może zostać złożony nawet mailem. Niektóre linie lotnicze zamieszczają elektroniczny wniosek na swoich stronach internetowych (np. LOT)
. Można skorzystać z formularza zamieszczonego na stronie Urzędu Lotnictwa Cywilnego (ULC) .

Wystarczy jednak znacznie krótsza formuła:

"Szanowni Państwo,
W związku z odwołaniem lotu nr (numer lotu, trasa) w dniu wnoszę o wypłacenie mi odszkodowania w wysokości (250 euro w przypadku lotów do 1500 km, 400 euro dla lotów na odległość 1500-3500 km, 600 euro dla dalszych lotów).

Odszkodowanie powinno zostać wpłacone na rachunek bankowy (nr rachunku).

W braku wpływu odszkodowania w terminie 30 dni od dnia wpłynięcia tego pisma, zastrzegam sobie prawo do podjęcia stosownej procedury odwoławczej.
(podpis)"

Jeśli w terminie 30 dni od złożenia pisma przewoźnik nie podejmie żadnych działań – albo zaproponuje rozwiązanie nie satysfakcjonujące pasażera, może on złożyć skargę do Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego.

W komunikacie linia Ryanair zapowiedziała, że rozpatrzy reklamacje w terminie 7 dni.

Do skargi należy załączyć:

• Kopię reklamacji skierowanej do przewoźnika;
• Kopię odpowiedzi udzielonej przez przewoźnika na reklamację;
• Kopię potwierdzenia rezerwacji danego lotu.

Skarga powinna zostać wniesiona na piśmie oraz własnoręcznie podpisana przez wszystkich wnoszących. Nie ma terminu do jej wniesienia, ale w interesie podróżnego – powinno to nastąpić możliwie szybko.

Jej wzór można pobrać ze strony Urzędu.

Zobacz także:
Polska zagłębiem tanich linii lotniczych

Okoliczności nadzwyczajne – czyli jakie?

Odszkodowanie nie należy się, jeśli odwołanie lub opóźnienie lotu jest następstwem nadzwyczajnych okoliczności. Ustalenie, które mają charakter nadzwyczajny, a które leżą po stronie przewoźnika w praktyce powoduje wiele problemów. Nierzadko trzeba wziąć pod uwagę różne okoliczności, zbadać powiązanie różnych zdarzeń. Aby choć częściowo ułatwić pasażerom ustalenie, czy ich sytuacja umożliwia staranie się o odszkodowanie, w 2013 r. Komisja Europejska opublikowała listę okoliczności, które mogą być uznane za nadzwyczajne.

Lista nie jest wiążąca dla krajowych sądów i instytucji, nie zawiera też wyczerpującego katalogu zdarzeń – ma charakter poglądowy.

Za nadzwyczajne okoliczności uznaje się przykładowo:

wojnę lub niestabilność polityczną – jeśli podróż nie jest zalecana z powodów bezpieczeństwa lub taka sytuacja utrudnia zaopatrzenie w paliwo

względy bezpieczeństwa – uprowadzenie samolotu, alarm bombowy na pokładzie samolotu lub na lotnisku, usunięcie pozostawionego bez opieki bagażu. Także lądowanie awaryjnie , aby wysadzić stwarzającego zagrożenie pasażera, nie daje pozostałym uczestnikom lotu prawa do żądania odszkodowania.

przyczyny meteorologiczne – warunki pogodowe uniemożliwiające bezpieczne wykonanie lotu, ale także zamknięcie lotniska z powodu bardzo złej pogody. Również uszkodzenie samolotu przez czynniki meteorologiczne (np. uderzenie pioruna), które mogą wpłynąć na bezpieczeństwo rejsu, stanowi okoliczność nadzwyczajną.

Do nadzwyczajnych okoliczności zaliczamy ponadto niespodziewane usterki techniczne (a więc takie, które powstają niezależnie od starań przewoźnika, by ich uniknąć) oraz "kwestie związane z relacjami pracowniczymi", czyli strajki, które dezorganizują działalność przewoźnika, np. strajk kontrolerów ruchu.

To na przewoźniku ciąży obowiązek wykazania, że zaistniała nadzwyczajna okoliczność i że skutkowała ona zakłóceniem lotu.

Na liście próżno szukać błędnego planowania czasu pracy załogi, które skutkuje tym, że dany lot nie może się odbyć o czasie, gdyż np. załoga samolotu osiągnęła już limit czasu pracy danego dnia. To była oficjalna przyczyna odwołania setek lotów przez linię Ryanair, o której przewoźnik powiadomił przed kilkoma dniami.

Z pełną listą można się zapoznać na stronie Urzędu Lotnictwa Cywilnego.

Wzrasta świadomość pasażerów

Na nasze pytanie, czy w związku z zapowiedzią odwołania bardzo wielu lotów przez linię Ryanair, ULC spodziewa się zwiększonej liczby skarg, Marta Chylińska z Biura Prasowego wyjaśniła, że co roku Komisja Ochrony Praw Pasażerów odnotowuje rosnącą liczbę skarg na nieregularność lotów. Po okresie wakacyjnym, kiedy latamy znacznie częściej, skarg przybywa. "To wynik m.in. wzrostu świadomości pasażerów oraz rozwoju transportu lotniczego" – wyjaśnia.

Znajduje to potwierdzenie w statystykach Urzędu. O ile w 2006 r. wpłynęło 467 skarg na odwołanie lotu wymagających wszczęcia postępowania administracyjnego, w 2016 r. było ich już 806. Jeszcze większy wzrost zanotowano w odniesieniu do skarg na loty opóźnione – z 240 w 2006 r. do 4 646 w roku ubiegłym.

Brak odszkodowania nie oznacza, że przewoźnik nie ma żadnych obowiązków

Urząd Lotnictwa Cywilnego przypomina, że wyłączenie obowiązku odszkodowawczego nie oznacza, iż przewoźnicy są zwolnieni z pozostałych obowiązków względem pasażerów opóźnionych i odwołanych lotów. Przewoźnicy mają obowiązek zapewnić bezpłatnie pasażerom potrzebującym tej pomocy:

• posiłki oraz napoje w ilościach adekwatnych do czasu oczekiwania na lot opóźniony lub na lot alternatywny zaoferowany w związku z odwołaniem lotu, na który posiadali rezerwację;

• zakwaterowanie w hotelu, w przypadku gdy występuje konieczność pobytu przez jedną albo więcej nocy lub gdy zachodzi konieczność pobytu dłuższego niż planowany przez pasażera wraz z transportem pomiędzy lotniskiem a miejscem zakwaterowania (hotelem lub innym);
• dwukrotny dostęp do środków łączności;

• zwrot pełnej kwoty ceny biletu w przypadku, gdy pasażerowie zrezygnują z odwołanego albo opóźnionego powyżej 5 godzin lotu;

• zmianę rezerwacji na najbliższy albo najbardziej dogodny dla obu stron umowy przewozu lot, na który dostępne są wolne miejsca.