WAŻNE
TERAZ

Ziobro zatrzymany na lotnisku przez policję

Państwo i ZUS zapłacą składki za twoją nianię

Rozpoczął się rok szkolny. Wielu rodziców już szuka opiekunki do młodszych dzieci. Jeśli niania zostanie zatrudniona na podstawie umowy uaktywniającej, jej składki ubezpieczeniowe w całości może sfinansować ZUS. Także rozliczenia podatkowe nie obciążą rodziców, bo co do zasady odpowiada za nie sama niania.

Obraz
Źródło zdjęć: © Fotolia | Eva Vargyasi

Umowa uaktywniająca dotyczy sprawowania opieki nad dzieckiem w wieku od ukończenia 20. tygodnia życia do zakończenia tego roku szkolnego, w którym dziecko kończy trzeci rok życia. Zaletą zawarcia takiej umowy z nianią (przy nie za wysokiej pensji opiekunki) jest brak konieczności ponoszenia dodatkowych kosztów ubezpieczenia społecznego opiekunki ze strony rodziców, a plusem dla samej niani jest posiadanie tytułu do ubezpieczeń społecznych, które finansuje ZUS.
Nianią zatrudnioną w ramach umowy uaktywniającej może być wyłącznie osoba fizyczna, która osobiście sprawuje opiekę nad dzieckiem, realizując funkcje wychowawcze, opiekuńcze i edukacyjne. Zatrudniający rodzic nie może prowadzić własnej firmy. W umowie muszą znaleźć się strony umowy, jej cel i przedmiot, czas i miejsce sprawowania opieki, liczba dzieci powierzonych opiece, obowiązki niani, czas trwania umowy, jej warunki rozwiązania i oczywiście wysokość pensji i sposób wypłaty. Nianią nie może być osoba niepełnoletnia, a także sam rodzic.

Składki ZUS niani na umowie

Składki ZUS-owskie pobiera i odprowadza rodzic. Składki liczone od podstawy, którą stanowi kwota (brutto) nie wyższa niż minimalne wynagrodzenie, tj. od 1680 zł, opłaca ZUS z budżetu państwa. Jeśli wynagrodzenie (brutto) niani jest wyższe niż 1680 zł, wówczas składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz zdrowotne od tej nadwyżki opłaca rodzic. Wszystkie składki – zarówno finansowane przez ZUS, jak i przez nianię i rodzica, rodzic wykazuje w raporcie ZUS RCA.

Niania może dobrowolnie, na własny wniosek, opłacać składki chorobowe w całości ze swoich środków. Ich płatnikiem jest rodzic.

Dwa sposoby rozliczenia umowy uaktywniającej

Ponieważ umowa zawierana jest między osobami nieprowadzącymi działalności gospodarczej, pensja niani stanowi przychód z innych źródeł. Rodzic nie musi więc pobierać zaliczek na PIT ani tym bardziej przekazywać opiekunce PIT-11. Niania rozlicza się z podatku dochodowego samodzielnie co do zasady dopiero w zeznaniu rocznym (PIT-36) według skali, stosując 20-proc. koszty uzyskania przychodu. Koszty obliczyć należy od przychodu pomniejszonego o składki obowiązkowe czy dobrowolne na ubezpieczenie chorobowe, potrącone (przez rodzica) lub opłacone (przez nianię) w danym miesiącu – tak samo jak w przypadku zwykłej umowy cywilnej (zlecenia czy dzieła). Chodzi więc wyłącznie o składki naliczane od nadwyżki nad 1680 zł.
Opiekunka zatrudniona na umowę uaktywniającą, jeśli chce, może opłacać comiesięczne zaliczki na PIT. Termin wpłaty mija 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym uzyskała dochód. Dochód i koszty wylicza się tak samo jak przy jednorazowym rozliczeniu.

Niania z własną firmą a składki ZUS

Podpisanie umowy uaktywniającej przez opiekunkę, która równolegle prowadzi własną firmę zajmującą się opieką maluchów, nie zwalnia jej z obowiązku opłacania składek ZUS-owskich od działalności gospodarczej. Jeżeli podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe z umowy uaktywniającej będzie niższa od minimalnej podstawy wymiaru składek dla przedsiębiorców, tj. niższa od 2247,60 zł (lub od 504 zł dla przedsiębiorców rozpoczynających działalność), niania-przedsiębiorca podlega obowiązkowo tym ubezpieczeniom z tytułu prowadzonej działalności.

Jeśli podstawa wymiaru składek wynikająca z zawartej z rodzicami umowy uaktywniającej jest równa lub wyższa 2247,60 zł (lub odpowiednio 504 zł), przy obowiązkowych ubezpieczeniach społecznych bierze się pod uwagę tytuł (umowa z rodzicami lub działalność gospodarcza), który powstał wcześniej.

Opiekunka do dziecka jako praca dorywcza

Zatrudniony na podstawie umowy o pracę, jeśli równolegle podpisuje umowę uaktywniającą (w ramach dodatkowego zajęcia), będzie z jej tytułu podlegał pod ubezpieczenia emerytalne i rentowe dobrowolnie, o ile podstawa wymiaru składek ze stosunku pracy (za miesiąc) jest równa lub wyższa niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Jednak trzeba pamiętać, że jeśli taką umowę uaktywniającą niania zawrze z pracodawcą, u którego jest zatrudniona na umowę o pracę, nie skorzysta z dofinansowania składek z budżetu.

Katarzyna Miazek
Adam Bujalski
Tax Care

Wybrane dla Ciebie

Zabronione na balkonie. Kary za szkody sięgają tysięcy złotych
Zabronione na balkonie. Kary za szkody sięgają tysięcy złotych
Poprosiła o darmową wodę z kranu. Oto co usłyszała od kelnerki
Poprosiła o darmową wodę z kranu. Oto co usłyszała od kelnerki
"Basy dudnią w głowie". Mieszkańcy mają dość restauracji
"Basy dudnią w głowie". Mieszkańcy mają dość restauracji
"Mafijny styl". Tak oszukali turystów na Podhalu. TPN interweniuje
"Mafijny styl". Tak oszukali turystów na Podhalu. TPN interweniuje
Gdzie wyrzucić opakowanie po mięsie? Niektórzy robią to źle
Gdzie wyrzucić opakowanie po mięsie? Niektórzy robią to źle
Co zrobić z pieniędzmi na wypadek wojny? Oto złote rady eksperta
Co zrobić z pieniędzmi na wypadek wojny? Oto złote rady eksperta
Popularna przyprawa może być groźna dla zdrowia. UE potwierdza
Popularna przyprawa może być groźna dla zdrowia. UE potwierdza
Nie każdy senior o tym wie. To umożliwia legitymacja emeryta
Nie każdy senior o tym wie. To umożliwia legitymacja emeryta
Ile trzeba zarabiać na 5 tys. zł emerytury? Mamy wyliczenia
Ile trzeba zarabiać na 5 tys. zł emerytury? Mamy wyliczenia
Szukają Polaków do pracy. W przeliczeniu płacą 4 tys. zł tygodniowo
Szukają Polaków do pracy. W przeliczeniu płacą 4 tys. zł tygodniowo
Praca do 70 roku życia. Duża zmiana w tej grupie zawodowej
Praca do 70 roku życia. Duża zmiana w tej grupie zawodowej
Dwa przelewy od ZUS w październiku. Oto szczegóły
Dwa przelewy od ZUS w październiku. Oto szczegóły