Plusy i minusy franchisingu

Organizator sieci ma przede wszystkim możliwość zwiększenia udziału swojej marki w rynku lub wprowadzenia jej na nowy rynek bez konieczności ponoszenia (lub przy znacznej redukcji) własnych nakładów kapitałowych oraz własnego zaangażowania organizacyjnego. Wykorzystanie systemu franchisingowego pozwala także na przerzucenie ryzyka gospodarczego związanego z rozwojem sieci dystrybucji na uczestników sieci będących samodzielnymi przedsiębiorcami i ponoszącymi pełną odpowiedzialność za prowadzoną działalność. Rzecz jasna, opłaty ponoszone przez uczestników sieci na rzecz organizatora są też dla niego źródłem dodatkowych przychodów.

Uczestnicy sieci franchisingowej uzyskują natomiast benefity związane z dostępem do sprawdzonego w praktyce pomysłu na działalność oraz do zweryfikowanych metod jej prowadzenia (know-how). Skutkuje to zmniejszeniem ryzyka gospodarczego związanego z prowadzeniem biznesu. Włączenie się do sieci franchisingowej obniża także koszty wejścia na rynek, gdyż pozwala na wyłączenie lub znaczne ograniczenie konieczności prowadzenia działań marketingowych w celu wypracowania udziału w rynku. Umożliwia także korzystanie z już wypracowanej renomy sieci i przyciąganie dzięki niej klienteli.

Niekiedy system dystrybucji franchisingowej organizuje się w taki sposób, że organizator sieci udziela swojemu kontrahentowi (master-franczyzobiorcy) nie tylko franszyzy, ale również upoważnienia do dalszego organizowania sieci franchisingowej na danym obszarze poprzez zawieranie umów franchisingu z kolejnymi podmiotami (subfranczyzobiorcami). Taki sposób działania dodatkowo zmniejsza jeszcze zakres zaangażowania organizatora sieci w jej rozwój, a dla master-franczyzobiorcy jest źródłem dodatkowych dochodów.

Korzystanie z form współpracy franchisingowej ma także swoje wady. Po pierwsze, włączenie w do sieci znacznie ogranicza samodzielność w zakresie organizowania własnej działalności przez franczyzobiorcę. Wytyczne wynikające z treści pakietu franszyzowego lub innych postanowień umowy franchisingu (mające na celu ochronę interesów organizatora sieci, jego renomy oraz know-how) są najczęściej daleko idące i silnie ujednolicają nie tylko zewnętrzne przejawy działalności takie jak np. wystrój lokalu, ale także sposób jego funkcjonowania „od kuchni”. Ponadto wejście do sieci franchisingowej właściwie zawsze wiąże się długotrwałymi i surowymi zakazami konkurencji, dotyczącymi także okresu po jej opuszczeniu.

Z punktu widzenia franczyzodawcy istotnym zagrożeniem związanym z rozwojem sieci z udziałem franczyzobiorców, jest przede wszystkim ryzyko związane z ograniczeniem kontroli nad utrzymaniem standardów jakości przez wszystkich uczestników sieci, co może mieć wpływ na jej renomę. Na uwagę zasługuje także zagrożenie związane z potencjalną działalnością konkurencyjną z wykorzystaniem know-how organizatora po zakończeniu okresu zakazu konkurencji.

Biorąc pod uwagę powyższe, podjęcie decyzji o wykorzystaniu modelu franchisingowego, powinno być poprzedzone rzetelną analizą i kalkulacją korzyści oraz kosztów. Należy pamiętać o sformułowaniu kontraktów organizujących współpracę i skutecznie zabezpieczających kluczowe interesy stron – zarówno w trakcie trwania współpracy, jak i po jej zakończeniu.

dr Tomasz Szczurowski
radca prawny
partner zarządzający w kancelarii prawnej Waluga Szczurowski & Wspólnicy