Prawo o stowarzyszeniach w Senacie bez poprawek

Głosowanie miało nietypowy przebieg. Najpierw senatorowie odrzucili wszystkie 15 poprawek, choć były one rekomendowane przez komisje. W tej sytuacji marszałek Bogdan Borusewicz wniósł o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Za takim rozwiązaniem opowiedziało się 49 senatorów, 4 było przeciw, 26 się wstrzymało.

Projekt w grudniu 2014 r. złożył prezydent Bronisław Komorowski. Podkreślał w uzasadnieniu, że Prawo o stowarzyszeniach z 1989 roku funkcjonuje dobrze, ale po 25 latach wymaga ono korekt.

Nowelizacja stanowi, że stowarzyszenie o osobowości prawnej (tzw. rejestrowe) będzie mogło założyć siedem osób, a nie jak obecnie - 15.

W uzasadnieniu prezydenckiej propozycji podkreślano, że "obecnie inicjatywy społeczne przybierają często formę reakcji na bieżące wydarzenia lub trwałych, lecz jednak tworzonych na potrzebę rozwiązania skonkretyzowanego, pojedynczego problemu akcji społecznych; zebranie i utrzymanie wymaganej ilości 15 członków staje się dla takich grup znaczącą barierą; bywa więc, że jedyną aktywnością części namówionych członków jest podpisanie listy założycielskiej stowarzyszenia. W praktyce w większości stowarzyszeń aktywnie działa więc mniej niż połowa osób".

Ponadto nowelizacja Prawa o stowarzyszeniach m.in. likwiduje prewencyjną funkcję organu nadzorującego w postępowaniu rejestrowym.

W uzasadnieniu zmian podkreślono, iż "projektodawca uznał, że po 25 latach funkcjonowania organizacji pozarządowych w nowej rzeczywistości ustrojowej nie ma konieczności utrzymywania nadzoru prewencyjnego ze strony właściwych organów administracyjnych, polegającego na możliwości zgłaszania uwag do dokumentów dołączanych do wniosku o rejestrację stowarzyszenia".

Jak zaznaczono, konsekwencją "wyeliminowania organu nadzorującego z postępowania rejestrowego jest skrócenie terminu na rozpatrzenie przez sąd rejestrowy wniosku o wpis stowarzyszenia do KRS".

Nowelizacja umożliwia też wybór władz stowarzyszenia przed jego rejestracją i daje członkom prawo do wnoszenia o uchylenie uchwał walnego zebrania. Stowarzyszenia będą mogły uzyskiwać środki publiczne, a stowarzyszenie zwykłe, w myśl ustawy, będzie mogło przekształcić się w rejestrowe.

Zmiany dają 2 lata na dostosowanie do nowych przepisów. Ustawa ma wejść w życie po 6 miesiącach od ogłoszenia, z wyjątkiem kilku przepisów.

Teraz ustawa trafi do prezydenta.