Przepis o zamianie grzywny na areszt - konstytucyjny
Przepis dotyczący obowiązkowej - w określonych wypadkach - zamiany kary grzywny na zastępczą karę aresztu za popełnione wykroczenie jest zgodny z konstytucją - orzekł we wtorek Trybunał Konstytucyjny. Przepis zaskarżył do TK prokurator generalny.
Trybunał rozpatrywał we wtorek przepis kodeksu wykroczeń dotyczący orzekania "pracy społecznie użytecznej" lub zastępczej kary aresztu w zamian za grzywnę w przypadku bezskuteczności jej egzekucji. Prokuratura Generalna w swym wniosku oceniała, że przepis w obecnym brzmieniu nie pozostawia sądowi swobody orzeczniczej.
- Obligatoryjne zarządzenie wykonania zastępczej kary aresztu w miejsce pierwotnie orzeczonej grzywny jest uzależnione od stwierdzenia przez sąd wykonawczy szeregu przesłanek - mówił w uzasadnieniu orzeczenia prezes TK Andrzej Rzepliński. Dodał, że sąd musi stwierdzić, czy m.in. egzekucja grzywny byłaby bezskuteczna; sąd może także rozłożyć grzywnę na raty, bądź w wyjątkowych przypadkach ją umorzyć.
Dlatego - w ocenie TK - nie można mówić, że w takich przypadkach sąd nie ma swobody orzeczniczej, a jego rola sprowadza się do "roli notariusza". - Sąd wykonawczy w każdym przypadku, kiedy pojawi się problem z zapłaceniem grzywny, ma obowiązek rzetelnie postępować - podkreślił sędzia Rzepliński.
Przepis - po nowelizacji, która weszła w życie od początku 2012 r. - obligatoryjnie nakazuje zarządzić wykonanie kary aresztu, niezależnie od wysokości orzeczonej wcześniej i niewyegzekwowanej grzywny. Chodzi o sytuację, kiedy zamiana grzywny na pracę społeczną jest niemożliwa lub niecelowa, lub gdy ukarany oświadczył, że nie wyraża zgody na podjęcie takiej pracy albo uchyla się od jej wykonania.