Regulacje środowiskowe blokują fundusze unijne

Dotacje

Niektóre firmy zgromadziły wymagane dokumenty, ale mogą nie dostać pieniędzy na inwestycje. Bo polskie decyzje nie odpowiadają przepisom wspólnotowym.

Część firm, które walczyły w ubiegłym roku o dotacje z programu "Innowacyjna gospodarka", może nie spełniać wymagań środowiskowych.

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości zleciła firmie Eko-Log przeprowadzenie audytów środowiskowych w firmach walczących o unijne dotacje. Mają zweryfikować, czy podmioty te posiadają wszystkie wymagane dokumenty potwierdzające, że inwestycje są prowadzone zgodnie z prawem ochrony środowiska.

Problem w tym, że część podmiotów uzyskiwała odpowiednie decyzje na podstawie przepisów krajowych, jakie obowiązywały w ubiegłym roku. Jednak te były niezgodne z regulacjami unijnymi. Firmy, które otrzymały decyzje i myślały, że zostały one wydane zgodnie z prawem, mogą się teraz bardzo rozczarować.

Ministerialne wytyczne

Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, dostrzegając problem, przygotowało specjalne wytyczne, które wskazywały, jak należy postępować, aby stosując polskie prawo, nie naruszać jednocześnie norm unijnych. Obowiązywały one do czasu dostosowania polskiego prawa do dyrektywy wspólnotowej. Praktyka jednak pokazuje, że wytyczne nie wszystkim pomogły.

_ Część firm jeszcze przed wydaniem wytycznych dysponowała odpowiednimi decyzjami, a często miała nawet pozwolenia na budowę _ - wskazuje Anna Misiołek, prezes Abbeys EDF.

Jednocześnie nie wszystkie samorządy i instytucje, które odpowiadają za wydanie takich decyzji, uwzględniało te wytyczne.

_ Rodzi się pytanie, czy w takim wypadku obowiązkiem firmy jest kontrolowanie urzędnika _ - zastanawia się Misiołek. Kto jest winny

Co mają zrobić przedsiębiorcy, którzy starali się spełnić wszystkie kryteria, a teraz mogą być pozbawieni dotacji?

_ Bałagan stworzyła strona rządowa, bo w odpowiednim czasie nie dostosowała krajowych przepisów _ - twierdzi Jacek Rybiński, prezes Polskiego Stowarzyszenia Beneficjentów Funduszy Pomocowych.
_ Dlatego firmy powinny otrzymać szansę uzupełnienia dokumentacji. Nie powinny być od razu skreślane. _

Jednak w przypadku już realizowanych projektów może to być niemożliwe. Nie da się przecież już przeprowadzić rzetelnych konsultacji społecznych lub analizy różnych wariantów przeprowadzenia inwestycji.

Innowacyjność nie zaczeka

Ponadto, jak wskazuje Włodzimierz Hausner, ekspert Krajowej Izby Gospodarczej, w realizowanych projektach najbardziej liczyła się ich innowacyjność. Jeżeli firma będzie zmuszona do przeprowadzenia kolejnej oceny oddziaływania na środowisko całej inwestycji, może tego kryterium już nie spełniać.

_ Czas jest wrogiem innowacji _ - podkreśla Hausner.
_ Ponadto część przedsiębiorców, stojąc przed dylematem wstrzymania inwestycji nawet na wiele miesięcy, może w ogóle zrezygnować z dotacji. _

_ Rozwiązaniem dla niektórych firm może być renegocjacja umów o dofinansowanie _ - podpowiada Michał Turczyk, menedżer Deloitte.

Na przełomie lipca i sierpnia powinniśmy wiedzieć, ile firm ma takie problemy. Tempo wypłacania dotacji będzie zależało od dostarczenia przez nie poprawionej dokumentacji - wskazuje MRR.

Opinia
Kamila Jabłonowska, project manager Abbeys

Trwające audyty środowiskowe służą zweryfikowaniu zgodności realizowanych projektów ze wspólnotowymi dyrektywami środowiskowymi. Wykryte nieprawidłowości (m.in. błędnie przeprowadzone konsultacje społeczne) grożą zamrożeniem wypłat dotacji do momentu ich usunięcia. Dla firm może to oznaczać wstrzymanie całych inwestycji nawet do roku. Winę za zaistniałą sytuację ponosi ustawodawca, który nie wprowadził na czas do polskiego prawa przepisów dyrektywy. W rezultacie nawet jeżeli firma dopełniła wszelkich obowiązków wynikających z prawa krajowego, to w kontekście wymogów unijnych posiadane przez nią decyzje administracyjne i pozwolenia zawierają uchybienia, które blokują wypłatę środków.

Michał Kołtuniak
Rzeczpospolita