Rekompensatą za rurociąg trzeba się podzielić z fiskusem

Osoba, która dostanie odszkodowanie np. za linię energetyczną albo rurociąg na swojej działce, musi zapłacić od tego podatek dochodowy.

Problem mają też firmy, które wypłacają właścicielom gruntów tego typu rekompensaty. Muszą bowiem wystawić im jednocześnie PIT-8c.

Tymczasem do niedawna właściciele działek nie płacili w tej sytuacji podatku. Wszystko zmieniło się w wyniku nowelizacji kodeksu cywilnego obowiązującej od sierpnia 2008 r., w której wyodrębniono nowy typ służebności – służebność przesyłu. Do tych zmian nie dostosowano jednak ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Art. 21 ust. 1 pkt 120 tej ustawy nadal stanowi, że wolne od PIT są odszkodowania wypłacone posiadaczom gruntów na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód) z tytułu ustanowienia służebności gruntowej.

Konieczność zapłaty podatku potwierdzają interpretacje podatkowe, m.in. pismo dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy nr ITPB2/415-817/09/IB. W rozpatrywanej sprawie firma podpisała umowę z właścicielem gruntu, na którym wybudowała podziemny rurociąg. Służy on do przesyłu solanki i wody przemysłowej wykorzystywanej w procesie produkcji. Dyrektor izby uznał, że w takiej sytuacji wynagrodzenie wypłacane osobom fizycznym stanowi dla nich przychód z innych źródeł, który podlega opodatkowaniu. Z kolei firma wypłacająca rekompensatę musi wystawić im PIT-8c.

Inaczej będzie w sytuacji, gdy grunt, na którym powstanie sieć energetyczna, jest wykorzystywany w działalności gospodarczej. Wówczas odszkodowanie będzie dla właściciela gruntu przychodem z tej działalności, a firma nie musi wystawiać PIT-8c. Mówi o tym interpretacja IS w Warszawie nr IPPB4/415-639/09-2/MP.

Także orzeczenia sądów administracyjnych były dotychczas niekorzystne dla podatników, np. wyrok szczecińskiego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (sygn. SA/Sz 631/ 09). Rozpatrywał on skargę właścicielki gospodarstwa rolnego, na którego terenie powstała podziemna sieć energetyczna. Sąd przyznał rację fiskusowi, iż kobieta powinna zapłacić daninę od otrzymanego z tego tytułu odszkodowania. Nie można zastosować zwolnienia przewidzianego w ustawie o PIT, ponieważ dotyczy ono służebności gruntowej, a do podatniczki odnoszą się regulacje dotyczące służebności przesyłu.

Jeśli natomiast firmy nie muszą nic płacić za udostępnienie gruntu, uzyskują dzięki temu świadczenie nieodpłatne i same powinny uiścić podatek. Potwierdzają to interpretacje fiskusa i wyroki sądów (np. WSA w Rzeszowie, sygn. I SA/Rz 928/ 09).

—Monika Pogroszewska