Komornicy pukają do drzwi Polaków. Powód jest jeden
Rośnie w Polsce liczba windykacji komorniczych. Przeciętne zadłużenie wzrosło o kilkanaście tysięcy złotych, a liczba upadłości konsumenckich odnotowanych na początku roku była rekordowa. Winna tej sytuacji jest pandemia.
Przedawnienie wierzytelności nie oznacza, że dług przestaje istnieć. Specjaliści tłumaczą, że nawet po przedawnieniu roszczenia, wierzyciel ma możliwość stosowania różnych metod, aby dłużnikowi przypomnieć o jego zobowiązaniu. Przykładem jest umieszczenie danych dłużnika w rejestrze dłużników, co może znacznie utrudnić mu dostęp do kredytów czy pożyczek.
Polska regulacja prawna określa różne okresy przedawnienia zależnie od rodzaju długu. Najkrótszy, roczny termin obowiązuje w przypadku mandatów, takich jak te za korzystanie ze środków komunikacji miejskiej bez ważnego biletu. Dla roszczeń przedsiębiorców z tytułu niezapłaconych faktur, okres przedawnienia wynosi dwa lata. Podobny czas obowiązuje przy roszczeniach związanych z umowami sprzedaży, o dzieło, czy przy długach czynszowych.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
200 złotych za choinkę. "Cen nie zmieniamy"
Na dłuższy, bo trzyletni okres przedawnienia, obowiązują zabrudzenia wynikające z kredytów i pożyczek. Podobny czas przedawnienia dotyczy również roszczeń z zakresu działalności gospodarczej. Jednak te podstawowe terminy mogą zostać wydłużone w szczególnych sytuacjach.
Praktyczne aspekty egzekucji komorniczej
Prawnicy zaznaczają, że dług, który znajduje się w egzekucji komorniczej, w praktyce nie podlega przedawnieniu. Dzieje się tak, ponieważ rozpoczęcie postępowania egzekucyjnego przerywa bieg przedawnienia. Komornik niezwłocznie podejmuje działania po otrzymaniu sprawy, co każde kolejne działanie dodatkowo przerywa bieg przedawnienia.
Jeżeli komornik chwilowo nie ma możliwości wyegzekwowania należności, postępowanie może zostać umorzone. Eksperci podkreślają jednak, że jest to zazwyczaj sytuacja tymczasowa. Jeśli sytuacja finansowa dłużnika się poprawi, sprawa wraca do komornika, co ponownie przerywa bieg przedawnienia.
Możliwości zakończenia egzekucji
Specjaliści z zakresu prawa egzekucyjnego wyjaśniają, że postępowanie komornicze może zostać umorzone w kilku przypadkach. Jednym z nich jest automatyczne umorzenie, które ma miejsce na przykład po ogłoszeniu przez dłużnika upadłości konsumenckiej. Może także nastąpić, gdy egzekucja została zawieszona, a wierzyciel nie wystąpił o jej wznowienie.
Innym scenariuszem jest umorzenie z urzędu, co może wystąpić w przypadku braku osobowości prawnej którejkolwiek ze stron. Kredytodawca może również wnioskować o umorzenie, szczególnie jeśli zawarł ugodę z dłużnikiem lub gdy działalności komornika są niezgodne z przepisami.
Prawnicy zauważają kluczowy aspekt dotyczący płatności ratalnych długu. Podkreślają, że komornik nie ma uprawnień do decydowania o rozłożeniu długu na raty. W tym zakresie dłużnik powinien kontaktować się bezpośrednio z wierzycielem, który ma wyłączne prawo do ustalenia warunków spłaty.
Z analiz ekspertów wynika, że istotnym elementem w procesie egzekucji jest sam tytuł egzekucyjny. Jeśli wierzyciel regularnie go odnawia w okresie od 6 do 10 lat, praktycznie nie istnieje możliwość zwolnienia dłużnika z obowiązku spłaty długu. Proces egzekucji trwa aż do całkowitego uregulowania należności.
Młodzi dłużnicy znajdują się w szczególnej sytuacji. W przypadku osób bez własnego majątku, mieszkających z rodzicami, komornik sądowy może wydać decyzję o umorzeniu postępowania z powodu bezskuteczności egzekucji. Nie oznacza to jednak anulowania długu - nadal istnieje i jego egzekucja może być wznowiona w przyszłości.
Elektroniczne Postępowanie Upominawcze a egzekucja
Ważnym aspektem systemu windykacji należności jest Elektroniczne Postępowanie Upominawcze (EPU), które znacząco skraca czas uzyskiwania nakazu zapłaty przez wierzyciela. EPU umożliwia szybkie przetwarzanie spraw o zapłatę, gdzie sytuacja jest jednoznaczna i nie wymaga szeroko zakrojonych dowodów.
W ramach EPU sąd może wydać nakaz zapłaty zaledwie kilka dni po złożeniu pozwu, ale dłużnik ma prawo wnieść sprzeciw od nakazu w ciągu dwóch tygodni od jego otrzymania. Takie postępowanie przenosi sprawę do sądu właściwego miejscowo i tam rozpatrywana jest w standardowy sposób.
Eksperci zwracają też szczególną uwagę na rolę sądów okręgowych w procesie egzekucji, które zajmują się sprawami przekraczającymi wartość 75 tysięcy złotych oraz przypadkami dotyczącymi ochrony dóbr osobistych. Mniejsze sprawy rozstrzygają sądy rejonowe. Ten system dwustopniowy zapewnia lepszą ochronę praw dla obu stron konfliktu.
Znaczącym elementem w kontekście przedawnienia roszczeń jest instytucja przerywania biegu przedawnienia. Prawnicy wyjaśniają, że każda czynność prawna przed sądem lub odpowiednim organem przerywa bieg przedawnienia. Po takim przerwaniu termin przedawnienia jest naliczany od nowa.
Koszty postępowania egzekucyjnego stanowią istotny punkt. Podstawowy dług może zwiększyć się znacznie przez ustawowe odsetki, koszty sądowe i opłaty komornicze. Specjaliści zalecają próby polubownego załatwienia sprawy zanim zostanie skierowana do sądu.
Prawnicy wskazują także na rolę Biur Informacji Gospodarczej, zaznaczając, że nawet po przedawnieniu długu wpis o zadłużeniu może pozostać w rejestrze, co utrudniać może dłużnikowi codzienne funkcjonowanie, ograniczając jego dostęp do usług finansowych i komunikacyjnych.
Na koniec specjaliści podkreślają znaczenie profesjonalnej obsługi prawnej w sprawach egzekucji komorniczej, zauważając, że zawiłość przepisów i ich częsta aktualizacja czynią samodzielne prowadzenie takich spraw ryzykownym. Profesjonalna reprezentacja prawna może wspierać w negocjacjach z wierzycielem, pomagając osiągnąć satysfakcjonujące rozwiązania dla obu stron.