Rolnik przegrał w Trybunale Konstytucyjnym ws. zasiłków chorobowych

Sprawa dotyczy rolnika, która otrzymał zasiłek chorobowy, jednak wcześniej nie płacił składek na ubezpieczenie społeczne. Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego potrąciła mu zaległe składki z wypłacanych zasiłków chorobowych. Rolnik uważał, że to niezgodne z konstytucją i wniósł skargę do Trybunału.

- Ten rolnik przesadził. Jak może uporczywie uchylać się od płacenia składki i jednocześnie żądać w pełnym zakresie zasiłku chorobowego. Broniłem tego stanowiska podczas prac w Sejmie w komisji ustawodawczej i Trybunał Konstytucyjny stanowisko Sejmu podzielił. Sprawiedliwości stało się zadość - powiedział PAP po posiedzeniu TK reprezentujący Sejm poseł Eugeniusz Kłopotek (PSL).

Jak podkreślił, fundusz składkowy, z którego m.in. wypłacane są zasiłki chorobowe, pochodzi tylko i wyłącznie z wpłat rolników, tych ubezpieczonych. - Nie może być tak, że ktoś lekceważy sobie wpłaty, a potem żąda w pełnym zakresie zasiłku chorobowego. Przecież na ten jego zasiłek muszą złożyć się pozostali rolnicy. Mało tego, jeśli suma środków składkowych ulega zmniejszeniu przez to, że ktoś nie płaci, to również wysokość świadczeń będzie ulegała zmniejszeniu. Nie może tak być - argumentował Kłopotek.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że zdanie pierwsze ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników w zakresie, w jakim uprawnia Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego do potrącania z wypłacanych zasiłków chorobowych składek na ubezpieczenie społeczne rolników, jest zgodny z art. 67 ust. 1 w związku z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Trybunał uznał, że rozwiązanie zawarte w zaskarżonym przepisie zmierza do "wyważenia interesu publicznego z interesem jednostkowym ubezpieczonego i jest spójne z podstawową zasadą ubezpieczeń społecznych, jaką jest zasada wzajemności". TK stwierdził, że w świetle brzmienia art. 67 ust. 1 konstytucji ustawodawca może uzależnić przyznanie uprawnienia do świadczenia z zabezpieczenia społecznego od uiszczania składki na to ubezpieczenie. Podkreślił, że ustawodawca nie naruszył obowiązku zapewnienia obywatelowi zabezpieczenia społecznego także z tego względu, że osoby, których zasiłek chorobowy objęty jest potrąceniem, mogą w pełni korzystać z przysługujących im możliwości starania się o świadczenia z pomocy społecznej.

Trybunał Konstytucyjny stwierdził też, że z punktu widzenia zasady sprawiedliwości społecznej niedopuszczalna byłaby sytuacja, w której rolnicy nieodprowadzający składki na ubezpieczenie społeczne nie ponosiliby konsekwencji swoich decyzji. Podkreślił ponadto, że ustawodawca przewiduje ochronę rolnika znajdującego się w trudnej sytuacji życiowej (m.in. w postaci ulg w spłacie zadłużenia lub jego umorzenia w całości lub części), co chronić może go przed potrąceniem z przysługującego mu zasiłku chorobowego zaległych składek na ubezpieczenie.

Rozprawie przewodniczył prezes TK Andrzej Rzepliński, sprawozdawcą była sędzia TK Małgorzata Pyziak-Szafnicka.