Rozliczenie dochodów zagranicznych

Jak należy rozliczyć dochody zagraniczne, jeśli miejsce zamieszkania nadal jest w Polsce? Kiedy zagraniczne dochody trzeba wykazać w polskim zeznaniu a kiedy nie? Co w rozliczeniach zagranicznych zmieni się od 1 stycznia 2007 r.? Na pytania związane z rozliczeniami dochodów zagranicznych 7 grudnia 2006 roku odpowiadała Ewa Matyszewska z "Gazety Prawnej".

Ewa Matyszewska - redaktor działu podatkowego "Gazety Prawnej". Autorka licznych publikacji z zakresu prawa podatkowego. Specjalizuje się m.in. w tematyce rozliczenia dochodów zagranicznych. W "Gazecie Prawnej" pracuje od 7 lat.

Słyszałem o rezydencji podatkowej - co to takiego i jak można uzyskać status rezydenta?
Rezydencja podatkowa to dokument wydawany przez administracje skarbowe w danym państwie potwierdzający status rezydenta podatkowego. Nie ma jednolitej zasady wydawania rezydencji, każde państwo ustala je indywidualnie.

*Pracuję od sierpnia w Norwegii. Wcześniej pracowałem w Polsce. Jak powinienem się rozliczyć w Polsce? Czy wykazywać dochód z Norwegii? *
Tak, należy wykazać norweski dochód w zeznaniu polskim zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania, jaką Polska podpisała z Norwegią. Zastosowanie w tym przypadku będzie miała metoda wyłączenia z progresją. Oznacza to, że w rozliczeniu rocznym dochód norweski będzie potrzebny tylko do obliczenia stopy procentowej, która następnie będzie miała zastosowanie do opodatkowania tylko dochodu polskiego.

Jak rozliczyć się z zarobków otrzymanych w Irlandii, pracuję tam od lipca tego roku? Jaki PIT złożyć i czy potrzebne są jakieś dokumenty? I co z zarobkami z poprzednich miesięcy za pracę w Polsce? Jak to wszystko połączyć?
Jeżeli to jest Irlandia Południowa, to trzeba je tak samo rozliczyć jak w przypadku opisanym w Norwegii. Również w umowie z Irlandią obowiązuje metoda wyłączenia z progresją.

Mąż pracuje od 1 września w Finlandii (płaci 35% podatku)
. Jak wyglądać powinno jego rozliczenie z Urzędem Skarbowym?
W umowie z Finlandią zastosowanie ma metoda proporcjonalnego odliczenia. Jeśli mąż pracował tylko w Finlandii i nie uzyskał żadnego dochodu w Polsce i ma nadal miejsce zamieszkania w Polsce, to z dochodów w Finlandii będzie musiał rozliczyć się w Polsce. Będzie musiał przeliczyć uzyskany w Finlandii dochód na złotówki, będzie mógł odliczyć od przychodu diety, maksymalne odliczenie może wynosić 1260 euro (42 euro za dzień; odliczenie nie może być wyższe niż 30 diet za rok). I w rozliczeniu będzie mógł odjąć zapłacony w Finlandii podatek, jednak w proporcji nie większej niż podatek, jaki musiałby zapłacić od takich samych dochodów uzyskanych w Polsce.
Przykładowo, jeśli po przeliczeniu dochodu z Finlandii na złotówki okazałoby się, że mąż powinien zapłacić 30% podatek PIT, to finlandzkiego podatku będzie mógł odliczyć maksymalnie 30%. Pięć lat temu pracowałem sezonowo - oczywiście legalnie - w Holandii, a przez kolejne lata rok po roku w Norwegii i nie zgłosiłem tego w Urzędzie Skarbowym. Jak zalegalizować te fakty i nie zostać ukaranym?
Jeśli od pracy w Holandii minęło 5 lat od zakończenia roku podatkowego, to sprawa jest już przedawniona. Co do Norwegii, jeśli nie zarabiał pan żadnych pieniędzy w Polsce, nie musi pan rozliczać się z tych dochodów w kraju.

Pracuję od ponad dwa lat w Austrii, na podstawie tzw. Arbeitsbewilligung i umowy o pracę na czas nieokreślony. Miejsce zamieszkania mam zarówno w Polsce jak w Austrii. Czy muszę również rozliczać się w polskim urzędzie?
Nie można mieć dwóch miejsc zamieszkania. Kodeks Cywilny stanowi, że można mieć tylko jedno miejsce zamieszkania. Aby odpowiedzieć na pana pytanie, trzeba ustalić dokładnie, gdzie rzeczywiście ma pan miejsce zamieszkania. A miejsce zamieszkania to tzw. centrum interesów życiowych, na które składają się 2 warunki, które muszą być spełnione łącznie: fizyczne, faktyczne przebywanie w danym kraju plus zamiar stałego pobytu.

Od 2004 r. pracuję legalnie w Szwecji i tylko tam osiągam dochody. Jestem zameldowany w Polsce. Czy muszę zgłaszać swój dochód polskiemu Urzędowi Skarbowemu i płacić jakiś podatek?
Od dochodów za 2006 rok przy dochodach ze Szwecji obowiązuje metoda wyłączenia z progresją. Skoro nie było żadnych dochodów polskich to w rozliczeniu za 2006 rok nie trzeba wykazywać zagranicznych dochodów w rozliczeniu polskim. Jednak za lata 2004 i 2005 przy dochodach ze Szwecji obowiązywała metoda proporcjonalnego odliczenia. Z tych dochodów należało rozliczyć się z polskim fiskusem, jeśli miejsce zamieszkania, a nie zameldowania nadal znajduje się w Polsce. Trzeba jednak pamiętać, że w takiej sytuacji trzeba liczyć się z zaległością podatkową za lata 2004/2005 i odsetkami.

Pracuję w USA i tam płacę podatki od trzech lat. Adres zameldowania mam w Polsce. Czy muszę również zapłacić podatek w Polsce, mimo że w kraju nie uzyskuję żadnego dochodu? Miejsce zameldowania przy rozliczeniu dochodów zagranicznych nie ma tutaj decydującego znaczenia. Ważne jest miejsce zamieszkania. Jeśli nadal jest ono w Polsce, należy amerykański dochód rozliczyć w Polsce. Jeśli centrum interesów życiowych zostało jednak przeniesione do USA, wtedy z dochodów zagranicznych nie trzeba rozliczyć się z polskim fiskusem.

Czy to prawda, że pracując w Niemczech nie więcej niż 50 dni w roku nie muszę zarobionej kwoty rozliczać?
Jeśli tylko pracuje się w Niemczech i nic nie zarabia się w Polsce w danym roku podatkowym, a posiada się miejsce zamieszkania w Polsce, to nie trzeba wykazywać dochodów niemieckich w polskim zeznaniu rocznym.

Co z dochodami uzyskanymi w Rosji, kiedy przebywa się dłużej niż pół roku?
W umowie z Rosją przewidziano metodę unikania podwójnego opodatkowania - proporcjonalne odliczenie. Oznacza to, że jeśli miejsce zamieszkania pozostaje w Polsce, z rosyjskich dochodów też trzeba rozliczyć się w Polsce. Można w rozliczeniu uwzględnić diety z tytułu zagranicznej podróży służbowej i odliczyć proporcjonalnie podatek zapłacony w Rosji. Mieszkam i pracuję na Jersey. Nie mam meldunku w Polsce. Czy nadal ciąży nade mną obowiązek podatkowy w Polsce?
Polska nie podpisała z Jersey umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. W tym przypadku nie znajdzie zastosowania żadna z dwóch obowiązujących metod o unikaniu podwójnego opodatkowania. Jeśli zamierza pan na stałe osiedlić się na Jersey nie będzie pan musiał rozliczać się z tych dochodów w Polsce. Jednak w sytuacji, gdy zamierza pan wrócić do kraju, a praca na Jersey jest tylko pracą sezonową trzeba rozliczać dochody zagraniczne w Polsce. Trzeba to robić tak, jakby dochody zagraniczne były uzyskiwane w Polsce, zatem po przeliczeniu na złotówki będzie trzeba określić stawkę PIT, jaka obowiązuje w danym roku (19%, 30% lub 40%) i zapłacić podatek. W tym przypadku nie będzie można w rozliczeniu w Polsce odliczyć zapłaconego podatku na Jersey, będzie można jednak od uzyskanego przychodu odliczyć diety. W 2006 roku wysokość diet do odliczenia wynosi 42 USD za dzień. Odliczyć nie można więcej niż 30 diet rocznie. Jednak od 1 stycznia 2007 zmienią się zasady odliczania diet, będzie można odliczyć 30% diety za każdy
przepracowany za granicą dzień. Nowe przepisy zgodnie z przepisem przejściowym będą mogły mieć zastosowanie już do dochodów za 2006 rok.

Na jakich zasadach należy rozliczyć podatek za pracę w Wielkiej Brytanii za 2006 rok? Co z podwójnym opodatkowaniem? Od kiedy przestanie obowiązywać?
W rozliczeniu za 2006 rok zastosowanie będzie miała umowa z 1976 roku podpisana między Polską a Anglią, która przewiduje metodę proporcjonalnego odliczenia. Polega ona na tym, że zagraniczny podatek uiszczony za granicą zostanie zaliczony na poczet podatku polskiego obliczonego od całości dochodów w takiej proporcji, w jakiej zagraniczny dochód pozostaje w stosunku do całości dochodu danego podatnika. Jednak w konsekwencji zazwyczaj osoby, które muszą rozliczyć się z angielskich dochodów w Polsce muszą dopłacić w kraju podatek, gdyż dochody brytyjskie w realiach polskich są dość wysokie. Ratunkiem dla zapłacenia niższego podatku w kraju będzie możliwość uwzględnienia wyższych diet w rozliczeniu za 2006 rok, tj. 30% za każdy przepracowany za granicą dzień. Zatem w rozliczeniu dochodów angielskich odliczyć będzie można maksymalnie na nowych zasadach 2496 GBP (dziś maksymalnie jest to 960 GBP; dieta z Anglią wynosi 32 GBP za dzień).
Jeśli dana osoba ma status rezydenta Wielkiej Brytanii i przeniosła swoje centrum interesów życiowych na wyspy z uzyskanych dochodów nie będzie musiała już rozliczać się w Polsce (przy założeniu, że nie uzyskała w danym roku podatkowym żadnego dochodu w Polsce).

Od kwietnie pracuję w Irlandii, ale jestem nadal zameldowana w Polsce. Czy zatem muszę uzyskany tutaj dochód wykazać w zeznaniu podatkowym w Polsce? W jaki sposób będę opodatkowana?
Jeśli nie zarobiła pani żadnych pieniędzy w Polsce to nie musi pani irlandzkiego dochodu (Irlandia Południowa) rozliczyć w Polsce.

Czy zarabiając w Republice Czeskiej i odwiedzając Polskę tylko okazjonalnie muszę płacić podatki w Polsce? Dodam, że na razie nie rezygnuje z polskiego obywatelstwa i w Polsce jestem również zameldowany.
Zakładam, że podczas okazjonalnych wizyt nie zarabia pan żadnych pieniędzy w Polsce. W związku z tym, że umowa z Czechami zakłada metodę wyłączenia z progresją nie musi pan czeskiego dochodu wykazywać w polskim rozliczeniu. Jestem od roku w Belgii. Dostaję regularną pensję pomniejszona o podatek. Będę tu jeszcze przez rok. Jestem na stałe zameldowana w Polsce i tymczasowo w Belgii. Jak powinnam się rozliczyć?
Od 2005 roku przy umowie z Belgią obowiązuje metoda proporcjonalnego odliczenia. Miejsce zameldowania czy to w Belgii, czy w Polsce nie ma tutaj znaczenia. Z przedstawionego przez panią stanu faktycznego można wnioskować, że wyjechała pani do Belgii tylko tymczasowo i za rok wróci pani do Polski. Oznacza to, że mimo tymczasowego wyjazdu nadal ma pani miejsce zamieszkania w Polsce. Musi pani zatem rozliczyć się z belgijskich dochodów z polskim fiskusem. Podobnie jak przy dochodach angielskich może pani odliczyć podatek zapłacony w Belgii i diety.

Czy pracując tylko miesiąc we Włoszech przy pracy sezonowej muszę zgłosić lub wykazać uzyskane tam dochody w Polsce?
Przy umowie z Włochami obowiązuje metoda wyłączenia z progresją. Jeśli poza tą jedną pracą sezonową we Włoszech nic pan nie zarobił w kraju nie musi pan rozliczać się z włoskich pieniędzy w Polsce. Jednak jeśli zarabiał pan jednocześnie w Polsce dochód włoski będzie uwzględniany przy ustaleniu tzw. stopy procentowej, która będzie miała następnie zastosowanie do opodatkowania tylko dochodów polskich.

Pracuję legalnie od lutego br. w Szwecji, ale jestem zameldowany w Polsce. Jak i kiedy muszę się rozliczyć?
W umowie ze Szwecją w rozliczeniu dochodów za 2006 rok obowiązuje metoda wyłączenia z progresją. Jeśli nic nie zarobił pan w Polsce nie musi pan ze szwedzkich dochodów rozliczać się w Polsce.

Do połowy lutego pracowałem w Azerbejdżanie, od połowy sierpnia pracuję w Islandii. W sumie jestem więcej niż 183 dni po za krajem. Wrócę dopiero w wakacje i tylko na urlop. W Polsce nie osiągam żadnych dochodów, co mam robić?
Niestety, nie wiem jaka metoda unikania podwójnego opodatkowania będzie miała zastosowanie w przypadku Azerbejdżanu. W przypadku Islandii zastosowanie ma proporcjonalne odliczenie. W pana przypadku decydujące znaczenie będzie miało określenie, czy przeniósł pan swoje miejsce zamieszkania do Islandii. Okres przebywania w danym kraju, jaki pan wskazał sugeruje, że pana miejsce zamieszkania jest za granicą. Ważne jeszcze będzie w tym przypadku pana zamiar powrotu do kraju lub nie. Jeśli nie zamierza pan wracać do Polski, to istnieje 100% prawdopodobieństwo, że pana miejsce zamieszkania jest w Islandii. W takiej sytuacji nie musi pan rozliczać się w Polsce.

Pracuję w Szwajcarii i płacę tam podatki od dochodu, czy jest moim obowiązkiem płacić podatek i w Polsce?
W umowie ze Szwajcarią obowiązuje metoda wyłączenia z progresją. Jeśli nie zarabia pan żadnych dochodów w Polsce nie musi pan szwajcarskich dochodów rozliczać w Polsce.

Studentka pracowała w czasie wakacji w Hiszpanii, zarobiła ok.1800 euro. Czy powinna się rozliczyć i w jaki sposób? W kraju oprócz stypendium nie ma dochodów.
Moim zdaniem nie musi pani wykazywać hiszpańskich dochodów w rozliczeniu rocznym (metoda wyłączenia z progresją). W Polsce jestem płatnikiem KRUS, natomiast w Belgii jestem zatrudniony na cały etat od sierpnia b.r. W jaki sposób mam rozliczać się z polskim fiskusem?
Od 2005 roku przy umowie z Belgią zastosowanie ma metoda proporcjonalnego odliczenia. Jeśli nie zmienił pan miejsca zamieszkania na belgijskie, to musi pan rozliczyć się z belgijskich dochodów w Polsce (opłacanie w Polsce KRUS sugeruje, że nadal pana miejsce zamieszkania jest w kraju).

Pracuję w Anglii od listopada 2005 r. Nic nie płaciłem w Polsce i nie mam zamiaru. Jakie konsekwencje mnie czekają i jak można to uregulować?
Polski Urząd Skarbowy ma narzędzia do tego, aby pana sprawdzić, może bowiem wymieniać się informacjami podatkowymi z innymi administracjami skarbowymi krajów Unii Europejskiej. Jeśli Urząd dowie się, że zarabiał pan w Anglii, a pana miejsce zamieszkania jest nadal w Polsce (ma pan nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce), i nie rozliczył pan się z tych dochodów w kraju, mogą pana spotkać dotkliwe konsekwencje finansowe. Będzie trzeba jednak rozliczyć angielskie dochody w kraju, zostanie określona zaległość podatkowa i odsetki od niej, które będzie trzeba zapłacić. Dodatkowo organ skarbowy ma prawo nałożyć na pana kary wynikające z Kodeksu Karnego Skarbowego.
Takie sankcje będą miały zastosowanie w przypadku osób, które miały obowiązek rozliczyć się w Polsce, tego nie zrobiły a Urząd Skarbowy dowiedział się o tym.

Pracowałem w Polsce, ale zostałem zwolniony. Przez przypadek znalazłem prace w jednym z krajów Afryki i pracuje tam na prywatnym kontrakcie. Jaki jest mój status?
Nie wiemy dokładnie w jakim kraju znalazł pan pracę. W przypadku przykładowo RPA obowiązuje metoda unikania podwójnego opodatkowania wyłączenia z progresją. Jeśli w danym roku nie zarobił pan nic w Polsce, tylko w RPA nie musi pan rozliczać się w Polsce. Jeśli zarabiał pan i w Polsce i w RPA dochód z RPA będzie miał zastosowanie do ustalenia stopy procentowej, którą będzie opodatkowany dochód polski.

Jaka metoda rozliczania obowiązuje w przypadku Holandii?
W przypadku Holandii obowiązuje metoda proporcjonalnego odliczenia.

Pracuję w firmie słowackiej, jej oddział działa również w Polsce. Podatki płacę na Słowacji, ale składki emerytalne i ZUS firma płaci w Polsce. Czy muszę się rozliczyć w Polsce?
Nie znamy szczegółów zatrudnienia i nie wiemy, na jakich zasadach jest pan zatrudniony. Z umowy pomiędzy Polską a Słowacją wynika, że przy dochodach słowackich zastosowanie ma metoda wyłączenia z progresją. Trzeci rok mieszkamy z żoną we Francji, w Polsce nie mamy zameldowania. Dwa lata temu założyłem firmę we Francji, gdzie mieszkam oraz płacę podatki i ubezpieczenie. Czy mam jakieś zobowiązania finansowe wobec polskiego fiskusa?
Na pierwszy rzut oka wydaje się, że pana miejsce zamieszkania zostało przeniesione do Francji. Ponadto z umowy między Polską a Francją wynika, że zastosowanie w przypadku dochodów francuskich ma metoda wyłączenia z progresją. Skoro nie zarabia pan nic w Polsce nie musi pan francuskich dochodów wykazywać w rozliczeniach polskich. W związku ze zmianą miejsca zamieszkania zmienił się pana obowiązek podatkowy w Polsce. Ma pan teraz ograniczony obowiązek w Polsce.

Wraz z rodziną mieszkam od lutego w Anglii, w Polsce nie mamy zameldowania, lecz posiadam nieruchomość tj. działkę siedliskową wraz z rozpoczętą budową przyszłego domu. Czy mam obowiązek rozliczać się, jeśli w 2006r nie mieliśmy żadnych dochodów w Polsce?
Skoro budujecie państwo dom oznacza to, że zamierzacie wrócić do Polski. To z kolei powoduje, że macie państwo nadal miejsce zamieszkania w Polsce. W konsekwencji należy z angielskich dochodów rozliczyć się w kraju.

Czy pracując w Norwegii i odprowadzając podatek dochodowy 36% do urzędu podatkowego w Norwegii, powinienem się rozliczyć lub złożyć zeznanie o tych dochodach w urzędzie podatkowym w Polsce?
Przy dochodach norweskich zastosowanie ma metoda wyłączenia z progresją. Oznacza to, że jeśli nie zarabiał pan nic w Polsce nie musi pan z norweskich dochodów rozliczać się w kraju.

Czy muszę rozliczyć się w Polsce z dochodów jakie osiągnęłam w Danii. Doradca z firmy EURES, za pośrednictwem którego dostałam legalna prace w Danii zapewniał mnie, że nie muszę płacić różnicy w podatku. W Danii zapłaciłam 8% podatku w Polsce jest 19%.
Moim zdaniem, jeśli nadal ma pani miejsce zamieszkania w Polsce i podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, musi pani z duńskich dochodów rozliczyć się w kraju i dopłacić różnicę podatku jeśli taka do zapłaty wyjdzie po przeliczeniu duńskich dochodów na złotówki. Wszystko dlatego, że w przypadku duńskich dochodów zastosowanie ma metoda proporcjonalnego odliczenia.

Moderowała: Iza Trzaska