Rozliczymy VAT od zaniechanych inwestycji

Firma może odliczyć podatek naliczony przy wydatkach na przedsięwzięcie, z którego zrezygnowała.

Od 1 grudnia br. ustawa o VAT już tego nie zakazuje. Ale sądy przyznają także rację podatnikom, którzy VAT od zaniechanych inwestycji odliczyli już wcześniej. Przykładem jest wyrok WSA w Warszawie z 29 października 2008 r. (III SA/Wa 1278/08).

Przypomnijmy, że do końca listopada art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT zakazywał odliczania podatku od wydatków, które nie są kosztem (m.in. nakładów na zaniechaną inwestycję). Sądy uznawały jednak, że przepis ten jest sprzeczny z unijną dyrektywą. Przykładowo w wyroku z 30 kwietnia 2008 r. (III SA/Wa 173/08), dotyczącym właśnie zaniechanych inwestycji, WSA w Warszawie stwierdził, że przyjęte w art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT kryteria są zbyt ogólne. Tymczasem polski ustawodawca mógł utrzymać ograniczenia w prawie do odliczenia obowiązujące przed przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej, ale tylko te, które zostały precyzyjnie i konkretnie sformułowane.

Podobnie było w sprawie rozpatrzonej przez warszawski WSA w orzeczeniu z 29 października br. Spółka poniosła nakłady na budowę stacji paliw, m.in. na zakup dokumentacji technicznej i projektowej oraz usługi notarialne związane z zawarciem umów przedwstępnych nabycia gruntu. Na bieżąco odliczała VAT od tych zakupów. Czy zachowała prawo do odliczenia po podjęciu decyzji o zaniechaniu inwestycji? Organy podatkowe odpowiedziały przecząco na to pytanie. Ich zdaniem spółka powinna skorygować wcześniej odliczony podatek. Sąd odmówił jednak zastosowania art. 88 ust.1 pkt 2 ustawy o VAT „ze względu na sprzeczność z przepisami prawa wspólnotowego (art.17 ust. 6 VI dyrektywy i art. 168 dyrektywy 2006/112), jak też z obowiązującymi w prawie unijnym zasadami neutralności i proporcjonalności podatku VAT”.

Od 1 grudnia br. nie powinno być już wątpliwości, że można odliczyć VAT od wydatków na zaniechaną inwestycję. Ustawodawca zrezygnował z kontrowersyjnego wyłączenia, jedynym warunkiem odliczenia (poza formalnymi, tj. otrzymaniem faktury) jest związek wydatku z opodatkowanymi czynnościami. Jeżeli więc przedsiębiorca poniósł wydatki na inwestycję, która była związana z jego opodatkowaną działalnością, to może obniżyć podatek nawet wtedy, gdy z tego przedsięwzięcia zrezygnował.

Mamy jeszcze jedną dobrą wiadomość dla firm. Od nowego roku będą mogły zaliczyć wydatki na zaniechaną inwestycję do kosztów uzyskania przychodów. Tak wynika z nowelizacji ustawy o CIT i ustawy o PIT z 6 listopada br. (DzU nr 209, poz. 1316). Inwestycję, z której zrezygnowały, będzie można jednak rozliczyć w kosztach dopiero z chwilą jej zbycia lub likwidacji.

Przemysław Wojtasik
Rzeczpospolita