Rządowy projekt noweli dot. banków spółdzielczych skierowany do komisji

Nowe przepisy mają dostosować polskie prawo do unijnego rozporządzenia odnoszącego się do wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych (rozporządzenie CRR). Wzmocnienie bazy kapitałowej banków spółdzielczych, a także wzrost bezpieczeństwa depozytów w nich ulokowanych, mają być konsekwencją dostosowania naszych przepisów do unijnych regulacji.

Wiceminister finansów Izabela Leszczna podkreśliła, że celem nowelizacji jest "stworzenie ram prawnych, które pozwolą funkcjonować bankom spółdzielczym w dość zmiennym otoczeniu finansowym".

Posłowie zgłosili szereg uwag do projektu noweli. Gabriela Masłowska (PiS) poinformowała, że jej klub jest "zasypywany" pismami od banków spółdzielczych, które wyrażają swoje obawy wobec propozycji rządu.

"To próba kolejnego zamachu na polski kapitał w polskiej bankowości. Odnosimy wrażenie, że po SKOK-ach przyszedł czas na banki spółdzielcze, a komisja nadzoru finansowego bardzo mocno pracuje na to, by być grabarzem polskiej bankowości" - oceniła. Masłowska zapowiedziała też, że klub PiS będzie popierać większość poprawek, które przekazały banki spółdzielcze.

Posłowie innych klubów także podkreślali potrzebę dalszej pracy nad szczegółowymi rozwiązaniami.

Zmiany, które w projekcie ustawy proponuje rząd, mają dotyczyć przede wszystkim sposobu traktowania funduszy własnych przez banki spółdzielcze oraz stworzenia ram prawnych do powołania systemu ochrony instytucjonalnej przez banki spółdzielcze i zrzeszające.

Według projektu banki spółdzielcze będą miały możliwość zaliczenia udziałów członkowskich, czyli funduszu udziałowego do tzw. kapitału CET I (Common Equity Tier I), tj. kapitału podstawowego. Kapitał Tier I jest wymagany do pokrycia ryzyka podejmowanego przez bank. Banki, które nie zdecydują się na to rozwiązanie, będą musiały uzupełnić ewentualne niedobory kapitału podstawowego Tier I.

Zgodnie z projektem noweli, banki spółdzielcze i zrzeszające będą mogły stworzyć na podstawie umowy system ochrony instytucjonalnej (Institutional Protection Scheme - IPS). Skorzystanie z tej możliwości będzie dobrowolne.

W projekcie wskazano, że system musi być zatwierdzony przez Komisję Nadzoru Finansowego i przez nią nadzorowany. Pozostałe podstawowe warunki, jakie musi spełnić system IPS, to m.in. powołanie funduszu pomocowego, który zapewni wsparcie jego uczestnikom w razie problemów z wypłacalnością, czyli wzajemne gwarantowanie zobowiązań.

Fundusz pomocowy będzie tworzony przede wszystkim z wpłat jego uczestników, wnoszonych w wysokości i na zasadach określonych w umowie. System IPS musi też spełnić warunek podejmowania działań przeciwdziałających zagrożeniom upadłości jego uczestników i zorganizowania mechanizmu monitorowania zagrożeń.

W projekcie przyjęto, że na sfinansowanie wydatków związanych z tworzeniem lub przystąpieniem do systemu ochrony instytucjonalnej banki spółdzielcze i zrzeszające będą mogły otrzymać pożyczki z Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, ze środków zgromadzonych w funduszu restrukturyzacji banków spółdzielczych.

Projekt noweli przewiduje ponadto, że banki spółdzielcze mające fundusze własne większe lub równe 5 mln euro i spełniające pozostałe wymogi ostrożnościowe będą mogły wypowiedzieć umowę zrzeszenia i nie będą musiały zawrzeć takiej umowy z innym bankiem zrzeszającym. Bank spółdzielczy, który zdecyduje się wyjść ze zrzeszenia, będzie musiał uzyskać od KNF zgodę na prowadzenie działalności poza zrzeszeniem - obecne prawo uniemożliwia bankowi spółdzielczemu wystąpienie ze zrzeszenia

Wedle oceny rządu wprowadzenie nowych regulacji przyczyni się do wzmocnienia bazy kapitałowej banków spółdzielczych, zwiększenia bezpieczeństwa zgromadzonych depozytów, zaklasyfikowania lokat banków spółdzielczych w bankach zrzeszających do aktywów płynnych, a także zaliczenia przyjętych przez banki zrzeszające środków od banków spółdzielczych, jako stabilnych źródeł finansowania aktywów.