Senat za większymi restrykcjami w ustawie o bankach spółdzielczych

Poprawka zakłada też, że każda zmiana umowy zrzeszenia banków wymaga zgody Komisji Nadzoru Finansowego.

To jedna z ponad 30 poprawek, przyjętych przez senatorów do noweli ustawy. Całość noweli wraz z poprawkami poparło 53 senatorów, nikt nie był przeciw, 27 się wstrzymało.

Większość poprawek ma charakter redakcyjny lub legislacyjny. Wspomniana wyżej poprawka, zwiększająca uprawnienia KNF i dostosowująca przepisy ustawy do prawa europejskiego, dotyczyć będzie przede wszystkim jednego typu zrzeszeń banków spółdzielczych, wprowadzanych przez ustawę - tzw. zrzeszeń zintegrowanych. Zakłada też, że KNF będzie wydawać decyzję o wysokości tzw. wskaźnika wpływów w zrzeszeniu zintegrowanym - tak, by były zgodne z prawem unijnym.

Podczas czwartkowej debaty w Senacie przewodniczący KNF Andrzej Jakubiak mówił, że tzw. zrzeszenia zintegrowane niewystarczająco będą zabezpieczać interesy banków spółdzielczych. Argumentował, że jedyną służącą interesom tych banków formą zrzeszania się są - też wprowadzane przez nowelizację - tzw. systemy ochrony instytucjonalnej (IPS).

Senatorowie przyjęli w piątek także poprawkę, wprowadzającą zmianę terminu wygaszania dotychczasowego zrzeszenia po powstaniu zrzeszenia zintegrowanego: z zaproponowanych przez Sejm 36 miesięcy na 24 miesiące.

Kolejna senacka poprawka wylicza, że w przypadku zrzeszenia zintegrowanego bank zrzeszający będzie na koniec każdego kwartału przekazywał do KNF informacje: m.in. raport dot. ryzyka zrzeszenia zintegrowanego, bilans, rachunek zysków i strat, informacje o środkach zgromadzonych na funduszach pomocowych i sprawozdanie z działalności kontroli wewnętrznej.

Nowela ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych wprowadza nowy system ochrony instytucjonalnej, w ramach którego będą mogły się zrzeszać banki spółdzielcze. Jest dostosowaniem polskiego prawa do unijnego rozporządzenia z 2013 r. (tzw. rozporządzenie CRR), nakładającego na banki nowego rodzaju normy ostrożnościowe. W celu wypełnienia tych norm banki mają tworzyć nowego rodzaju zrzeszenia.

Ustawa zakłada m.in., że banki spółdzielcze będą mogły zrzeszać się w systemach ochrony instytucjonalnej (IPS), w ramach których będą wzajemnie gwarantować swoje zobowiązania. IPS będą gwarantować dodatkowe mechanizmy monitorowania ryzyka i dawać bankom możliwość posiadania mniejszych tzw. "wag ryzyka" we własnych zasobach. Drugą wprowadzaną przez ustawę formą zrzeszania się banków spółdzielczych są tzw. zrzeszenia zintegrowane. Mają one nakładać na banki nieco mniejsze wymogi niż IPS. Nowe formy organizacyjne banków spółdzielczych mają być zatwierdzane przez KNF.

Według źródeł PAP, z dwóch istniejących w Polsce grup banków spółdzielczych grupa SGB postanowiła przystąpić do IPS, zaś banki z grupy BPS forsowały zrzeszenia zintegrowane. Jakubiak przypomniał w czwartek w Senacie, że bank BPS, skupiający wokół siebie najwięcej banków spółdzielczych, objęty jest postępowaniem naprawczym. Przekonywał, że gdyby BPS zdecydowałby się na stworzenie IPS, dałoby mu to duże korzyści z punktu widzenia płynności.

Prezes zarządu Banku Polskiej Spółdzielczości S.A. Zdzisław Kupczyk w stanowisku przekazanym w ub. tygodniu PAP zaznaczył, że Grupa BPS wierzy, że "nowe regulacje i płynące z nich zmiany w organizacji będą służyły rozwojowi tego modelu bankowości". Jego zdaniem powinny one jednak umożliwiać, "aby polskie instytucje finansowe, jakimi są banki spółdzielcze, mogły udźwignąć obciążenia wynikające z wprowadzanych regulacji nadzorczych".

Poza nowymi formami zrzeszania się nowelizacja ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych wprowadza do polskiego prawa unijną zasadę, że banki te będą mogły ograniczać wykup udziałów członkowskich lub ten wykup zawieszać. Będą to mogły zrobić w ściśle określonych przypadkach, np. w sytuacjach postępowania naprawczego.

Ustawa zakłada też, że bank spółdzielczy mający kapitał założycielski wyższy niż równowartość 1 000 000 euro, lecz niższy niż równowartość 5 000 000 euro, będzie mógł prowadzić działalność na terenie województwa, w którym znajduje się jego siedziba oraz na terenie powiatów, w których znajdują się jego placówki wykonujące czynności bankowe. Z kolei bank spółdzielczy mający kapitał założycielski o równowartości co najmniej 5 000 000 euro będzie mógł prowadzić działalność na obszarze całego kraju.

KNF będzie mogła też nie wyrazić zgody, by bank mający kapitał założycielski mniejszy niż 5 mln euro działał poza zrzeszeniem.