"Szukam wykwalifikowanych i doświadczonych. Na staż"

Jak pokazuje wynik najnowszego badania „Barometr Ofert Pracy” przygotowywanego cyklicznie przez pracowników Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, popularność staży i praktyk wśród pracodawców bardzo wzrosła na przestrzeni ostatniego roku. W okresie od listopada 2012 r. do stycznia 2013 r. w całej Polsce pojawiły się 9532 tego typu ogłoszenia. Jeszcze rok wcześniej oferty dla stażystów nie były w ogóle wyróżnione w badaniach.

Podobne wnioski można wysnuć z branżowych zestawień. Portal PRoto.pl zajmujący się tematyką public relations i komunikacji społecznej także opublikował raport dotyczący rynku pracy w 2012 roku. Wynika z niego, że 31 proc. ofert dotyczyło właśnie praktykantów i stażystów. Pracodawcy w tym serwisie zamieścili 527 tego typu ogłoszeń. Podczas, gdy jeszcze w 2010 r. było ich 395, a w 2008 r. dwa razy mniej niż obecnie – tylko 264 firm poszukiwało pracowników tego najniższego szczebla.

Tendencja utrzymała się także na początku 2013 roku. W styczniu na portalu pojawiło się aż 60 podobnych ogłoszeń, co stanowiło 36 proc. całości. Wzrost popytu na stażystów łączy się z pewnym spadkiem popularności specjalistów. Dotyczyło ich jedynie 28 proc. ofert, w porównaniu z ponad 40 proc. w grudniu.

Pracodawcy zachwalają staże w swoich firmach jako niepowtarzalną szansę dla młodych ludzi. Każde ogłoszenie zachęca dobrze znanymi zwrotami w stylu „możliwość nauki i rozwoju w przyjaznym środowisku” czy „szansa zdobycia doświadczenia zawodowego”. O korzyściach finansowych w wielu przypadkach trudno jednak mówić. Wszystko zależy od miejsca, do którego się trafi.

Chociażby Polpharma S.A. oferuje studentom i absolwentom udział w letnim programie stażowym w dziale kontrolingu/CRM. Wynagrodzenie w tym przypadku wynosi 1500 zł brutto.

To całkiem dobre stawki jak na polskie realia. Warto jednak zwrócić uwagę, że dotyczą one pracy w dużych korporacjach. Pytani o swoje zarobki stażyści z mniejszych firm, w przeważającej większości wymieniają kwoty brutto nie przekraczające 1000 zł. Były pracownik jednej z trójmiejskiej agencji PR pierwszy miesiąc pracował bezpłatnie, a w drugim jego zarobki wyniosły 500 zł „na rękę”. Z kolei w w Warszawie pojawiały się stawki rzędu 400 - 800 zł. Coraz częściej wśród młodych ludzi pojawiają się opinię o degradacji staży. Jeden z absolwentów Uniwersytetu Gdańsku i były stażysta, tak ocenia problem:

- Staż stażowi nie jest równy. W teorii dają szansę pokazania się potencjalnemu pracodawcy, z drugiej stają się narzędziem do poszukiwania taniej siły roboczej w czasach kryzysu. Zwłaszcza widać to w wielu małych firmach, które staże oferują niemal „non stop” - co ok. 3 miesiące zmieniają pracownika do wykonywania nowych zadań – mówi anonimowo absolwent.

Podkreśla także, iż lepszą opcją dla młodego człowieka jest staż czy praktyka w dużej korporacji.

- Z punktu widzenia stażysty, najbardziej atrakcyjna wydaje się praca w korporacji, gdzie zadania i mechanizmy szkolenia tworzone są przez zespoły ludzi. Dają możliwość sprawdzenia się w wielu działach firmy, poznania różnych aspektów jej działania, wewnętrznych mechanizmów panujących w korporacji. Pozwalają na wyrobienie sobie zdania na temat tego, co tak naprawdę chce się w życiu robić. Za stażem w dużej firmie, stoją realne możliwości, nie zaś przysłowiowe parzenie kawy i wykonywanie "spadów", czyli zadań na które nikt inny nie miał czasu – dodaje nasz rozmówca.

W naszym kraju często staż wiąże się z pracą bez wynagrodzenia lub za przysłowiowe „drobne”. Natomiast w Stanach Zjednoczonych stażyści mogą zarabiać naprawdę sporę pieniądze, przewyższającą pensję przeciętnego Amerykanina.

Czy jesteś wystarczająco bystry, żeby pracować w Google?

Za pomocą badań przyprowadzonych przez Business Insider przy pomocy serwisu Glassdoor, stworzona została lista 20 firm z branży IT, które najlepiej opłacają osoby zatrudnione na stażu. Liderem w tym względzie jest VMWare oferująca zarobki 78 432 dolarów rocznie. Na kolejnych miejscach znajdują się także Facebook (72 672 USD), Microsoft (71 232 USD), LinkedIn (69 696 USD) oraz Adobe (69 084 USD).

Pozostałe firmy z pierwszej dziesiątki oferują zarobki nie mniejsze niż 56 988 USD, a zamykająca całą listę - czyli zajmująca 20 miejsce - Cisco System płaci stażystom średnio 47 160 USD. O takich zarobkach w Polsce mogą pomarzyć nawet pracownicy wyższego szczebla, w tym specjaliści i dyrektorzy.

Wysyłanie na staże to forma aktywizacji bezrobotnych, stosowana przez urzędy pracy. Dla firm jest to bardzo korzystne rozwiązanie, gdyż zyskuje ona kolejnego pracownika i nie ponosi kosztów związanych z jego zatrudnieniem.

Staż z urzędu pracy mogą podjąć tylko osoby spełniające określone w przepisach warunki:

• osoba bezrobotna, zarejestrowana w urzędzie pracy wg miejsca zamieszkania,
• studenci do 25 roku życia – uczący się w trybie zaocznym lub wieczorowym,
• absolwenci do 27 roku życia, będący bez pracy w okresie do 12 miesięcy od dnia określonego w dyplomie, świadectwie lub innym dokumencie poświadczającym ukończenie szkoły wyższej,
• bezrobotni powyżej 50 lat,
• osoby, które są bezrobotne od co najmniej 12 miesięcy,
• kobiety, które po urodzeniu nie podjęły zatrudnienia,
• osoby, które nie posiadają kwalifikacji zawodowych, doświadczenia zawodowego, wykształcenia,
• osoby, które nie pracowały dłużej niż 6 miesięcy,
• matki samotnie wychowujące dziecko do 18 roku życia,
• osoby bezrobotne, które po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęły zatrudnienia.

Proponowane przez urząd staże są płatne. Zatrudnionemu przysługuje stypendium wypłacane co miesiąc przez „pośredaniak”, a jego wysokości wynosi 913,70 zł brutto. Ponadto stażysta za każde przepracowane 30 dni otrzymuje 2 dni urlopu oraz zostają mu opłacone składki na ubezpieczenie zdrowotne, rentowe czy emerytalne.

Staże trwają od 3 do 12 miesięcy. Jeśli zatrudniona osoba znajdzie w tym czasie lepszą ofertę pracy, może z niego zrezygnować i nie poniesie z tego tytułu żadnych konsekwencji. Firmy zainteresowane przyjmowaniem na staż, zgłaszają się do udziału w konkursach ogłoszonych przez PUP-y. Nie wszystkie z nich zyskują taką możliwość. O wyborze decydują określone w regulaminach kryteria m. in. okres trwania stażu, możliwość zatrudnienia stażysty na stałe po odbyciu stażu, oferowane stażystom możliwości rozwoju i pozyskania nowych umiejętności czy dotychczasowa współpraca firmy z urzędem pracy.

Unia Europejska dostrzega wagę problemu bezrobocia ludzi młodych na terenie państw członkowskich. Według szacunków Komisji Europejskiej ponad 7,5 mln osób w wieku poniżej 25 lat nie jest w stanie zdobyć stałego zatrudnienia. Dlatego w planach jest dofinansowanie krajowych programów pomocowych ze środków Funduszu Spójności.

Obowiązkiem państw będzie zagwarantowanie absolwentom szkół i uczelni wyższych miejsca pracy lub możliwości odbycia praktyki zawodowej w ciągu czterech miesięcy od zakończenia nauki bądź zwolnienia z poprzedniego miejsca zatrudnienia. Tego typu inicjatywy są już wdrażanie chociażby w Austrii i Holandii, a od niedawna także w Finlandii i Luksemburgu. Nowy pomysł zakłada skrócenie okresu, w którym urzędy pracy są zobowiązane zająć się młodym bezrobotnym - z sześciu do czterech miesięcy. W tym czasie pośredniak będzie musiał przedstawić ofertę pracy, stażu czy praktyki. Warto zaznaczyć, że w niektórych miejscach już teraz czynione są starania, aby młodych petentów skutecznie aktywizować w czasie krótszym niż ustawowe pół roku.

Ministerstwo pracy planuje wprowadzić te rozwiązania wraz z nowelizacją ustawy o promocji zatrudnienia. Najpóźniej ma się to stać w 2015 roku. Obecnie resort oczekuje na określenie zasad finansowania nowego przedsięwzięcia ze środków unijnych.

Zarobki proponowane przez firmy biorące udział w programie Kariera 2013 (podajemy kwoty brutto):

Black Lion Fund S.A. - 1800 zł,
Pep Energy Partners S.A. - 1500 zł,
Polkomtel - 1500 zł,
Grupa PZU ok. - 2000 zł,
Kulczyk Holding - 1500-2500 zł.

Krzysztof Kołaski /AK/WP.PL

Czy jesteś wystarczająco bystry, żeby pracować w Google?