W III kw. 2011 r. oszczędności Polaków spadły o -1,3%
Według danych, zgromadzonych przez nas z poszczególnych segmentów rynku, po raz pierwszy od 11 kwartałów wartość oszczędności Polaków skurczyła się. Na koniec września br. dysponowaliśmy środkami wartymi 933,2 mld zł, czyli o -12,7 mld zł mniejszymi niż 3 miesiące wcześniej.
Oznacza to spadek o -1,3%. Oddaliliśmy się więc od poziomu 1 bln zł, do którego jeszcze w lipcu brakowało niewiele ponad 50 mld zł. W ujęciu walutowym, na skutek osłabienia złotówki, nasze oszczędności zostały uszczuplone aż o 1/10 do poziomu 212 mld EUR.
Przyczyn zaistniałej sytuacji powinniśmy upatrywać w słabej koniunkturze na rynkach akcji. W obliczu widocznego do połowy bieżącego roku wzrostu znaczenia papierów udziałowych w oszczędnościach, rośnie bowiem wrażliwość na zmiany giełdowej koniunktury. W trzecim kwartale podstawowy indeks mierzący koniunkturę na warszawskim parkiecie stracił aż -21%. W efekcie o ponad -10% zmniejszyły się oszczędności zgromadzone w krajowych funduszach inwestycyjnych, akcjach spółek publicznych oraz funduszach zagranicznych. Na koniec września akcje stanowiły 4,4% naszych oszczędności (spadek z 5,2% rok temu), 7,0% było ulokowanych w funduszach inwestycyjnych (wobec 8,3% rok wcześniej), a kolejne 4,2% w ubezpieczeniowych funduszach kapitałowych i funduszach zagranicznych.
W ujęciu nominalnym do spadku naszych oszczędności w III kwartale największym stopniu przyczyniły się fundusze emerytalne. Jeszcze w połowie br. trzymaliśmy w nich co czwartą złotówkę. Słaba koniunktura na rynkach akcji przyczyniła się jednak do spadku ich aktywów o blisko -15 mld złotych, czyli o -6,2% w ciągu zaledwie 3 mies. Na koniec września aktywa zgromadzone w OFE warte były 222,1 mld zł. W związku ze zmniejszeniem składki, jaka trafia do OFE z ZUS-u z 7,3% do 2,3%, rola środków zgromadzonych w II filarze, w przyroście naszych oszczędności jest zauważalnie mniejsza.
W trzecim kwartale dodatnią dynamiką wykazały się jedynie segmenty o najbardziej bezpiecznym charakterze: bankowe depozyty oraz gotówka w obiegu. To właśnie depozyty stanowią największą i najszybciej rosnącą część naszych oszczędności. Na koniec września depozyty złotowe i walutowe gospodarstw domowych warte były 457,4 mld zł – najwięcej w historii. W ciągu ostatnich 3 miesięcy zwiększyły one są wartość łącznie o +16,7 mld zł (+3,8%). Wartość gotówki w obiegu wzrosła w tym czasie o +4,3 mld zł do 99,3 mld zł.
Stan depozytów w posiadaniu gospodarstw domowych w okresie lipiec-wrzesień zwiększał się w tempie +5,6 mld zł na miesiąc, wobec średniego wzrostu o +0,7 mld zł w II kwartale. W pewnym stopniu ostatni przyrost depozytów można tłumaczyć przeniesieniem części środków z bardziej ryzykownych instrumentów. Przyciągnięciem nowych środków były zainteresowane same banki, proponujące atrakcyjniejsze oferty depozytowe. Oprocentowanie nowych depozytów złotowych wzrosło w tym czasie o ok. +0,5 pkt. proc. w stosunku do II kwartału.
Różna dynamika poszczególnych kategoriach tworzących oszczędności gospodarstw domowych doprowadziła do istotnych zmian w całej strukturze naszych oszczędności. Środki zgromadzone w bankach oraz gotówka pozostająca w obiegu poza kasami banków stanowią obecnie blisko 60% oszczędności - najwięcej od czerwca 2009 roku. Udział w oszczędnościach funduszy inwestycyjnych oferowanych przez krajowe TFI spadł do poziomu 7%, najniższego od marca 2009 roku, a otwartych funduszy emerytalnych do 23,8%, najniższego od połowy zeszłego roku. Wg naszych szacunków saldo wpłat i wypłat do funduszy skierowanych do szerokiego grona odbiorców, zbliżyło się w tym okresie do -4,0 mld zł.
W ujęciu od grudnia ubiegłego roku, wartość oszczędności Polaków zwiększyła się o +22,8 mld zł, czyli o +2,5%. To 3-krotnie niższe tempo niż w analogicznym okresie 2010 roku, kiedy oszczędności gospodarstw domowych zwiększyły się o +73 mld zł (+9,1%). Podczas gdy rok temu największy wpływ na wzrost naszych oszczędności miały fundusze emerytalne (+30,8 mld zł), w tym roku decydującą rolę odgrywają depozyty. W ciągu 9 miesięcy tego roku wartość depozytów złotowych i walutowych wzrosła o +31,3 mld zł. W tym samym czasie środki w gotówce zwiększyły się o +6,6 mld zł, a oszczędności w OFE o (symboliczne) +0,8 mld zł. Najwięcej utraciły środki ulokowane w funduszach inwestycyjnych – łącznie -10,4 mld zł (w zeszłym roku zyskały w tym czasie +9,9 mld zł) oraz aktywa zgromadzone w akcjach (-3,6 mld zł).
Pierwsza od 11 kwartałów ujemna dynamika oszczędności gospodarstw domowych w Polsce, ma związek z pogorszającą się koniunkturą w gospodarce oraz przecenie na rynkach kapitałowych. W okresie poprzedniego spowolnienia gospodarczego, lata 2007 – 2008, zjawisko takie mogliśmy zaobserwować 3-krotnie.
[ Zobacz pełną analizę
]( http://i.wp.pl/a/f/pdf/28090/2011-11-30_oszczednosci_gospodarstw.pdf )
Zespół Analiz Online
_ Spółka Analizy Online jest niezależną firmą analityczną zajmującą się monitoringiem rynku polskich i zagranicznych instytucji zbiorowego lokowania środków: funduszy inwestycyjnych, emerytalnych oraz ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych). W zakres analiz rynku funduszy wchodzą między innymi rankingi funduszy, ocena efektywności działań zarządzających oraz analiza ich wpływu na polski rynek finansowy. Działalności firmy obejmuje również monitoring rynku produktów strukturyzowanych, zmian akcjonariatu polskich spółek publicznych oraz analizę rynku polskich papierów dłużnych. _