W obiegu królują duże nominały. "Stówa" najpopularniejszym banknotem
Ponad 60 proc. gotówki w obiegu jest w "setkach". Duże nominały ilościowo przebijają papierowe 10 czy 20 zł. Wyjątkiem jest wprowadzone w ubiegłym roku 500 zł z wizerunkiem Jana III Sobieskiego, ale liczba tych banknotów rośnie w tempie około 2 mln sztuk na kwartał.
W obiegu jest w gotówce około 198 mld 429,5 mln zł. Z tego prawie 98 proc. pieniędzy jest w banknotach - wynika z najnowszych danych NBP.
Najwięcej jest banknotów o nominale 100 zł. Na koniec ubiegłego roku w obiegu było ich blisko 1 mld 219 mln sztuk. Druga najpopularniejsza 200-złotówka była w ilości 274,6 mln sztuk. Mogłoby się wydawać, że więcej będzie banknotów o niższych nominałach, ale jest zupełnie inaczej.
Banknotów 10-złotowych i 20-złotowych na koniec grudnia było odpowiednio 166 i 123 mln sztuk, a więc nawet mniej niż 50- złotowych (188 mln).
Rośnie liczba najnowszych banknotów, które trafiły do obiegu dopiero w lutym 2017 roku. Mowa o 500 zł z wizerunkiem króla Jana III Sobieskiego. W pierwszym kwartale ubiegłego roku było ich niecałe 1,5 mln. Kwartał później ich liczba wzrosła do 3,4 mln, następnie do 5,3 mln i na koniec grudnia do poziomu 7,2 mln.
Wśród statystyk NBP można znaleźć informacje na temat rotacji banknotów, czyli m.in. czasu, jaki przebywały od momentu wyjścia z banku centralnego do jego powrotu do niego (np. z wpłat od banków komercyjnych). Okazuje się, że czas "życia" banknotów systematycznie się wydłuża. Jest to już 352 dni. Rok wcześniej - 325 dni, czyli dwa razy dłużej niż dekadę temu.
W przypadku monet zależność ich liczby w obiegu od wartości jest odwrotna niż przy banknotach. Zdecydowanie najwięcej jest "grosików" - 6,5 mld sztuk. Najmniej jest za to monet o nominale 5 zł - 314,5 mln (pomijamy monety okolicznościowe, szczególnie 2-złotowe).
Również monety coraz rzadziej wracają do NBP, ale tu liczba dni jest wielokrotnie większa. Statystycznie moneta potrzebuje 10 983 dni, żeby po wyjściu z banku centralnego wrócić do niego z powrotem.
Narodowy Bank Polski jest jedyną instytucją uprawnioną do wprowadzania do obiegu pieniężnego złotych i groszy jako prawnych środków płatniczych na obszarze Polski. Wprowadzenie nowego znaku pieniężnego odbywa się na podstawie zarządzenia prezesa NBP ogłaszanego w Monitorze Polskim. W zarządzeniu zostają ustalone: termin wprowadzenia do obiegu i wielkość emisji oraz wzór i wartość nominalna znaków pieniężnych, a w przypadku monet także stop, próba i masa.
Do NBP należy również wycofywanie z obiegu poszczególnych znaków pieniężnych. Odbywa się to na mocy zarządzenia prezesa NBP, publikowanego w Monitorze Polskim, które określa znak pieniężny, termin jego wycofania z obiegu i zasady wymiany we wskazanych bankach.
Narodowy Bank Polski ustala też zasady wymiany zużytych i uszkodzonych znaków pieniężnych oraz zatrzymywania fałszywych znaków pieniężnych. Znaki zużyte lub uszkodzone tracą moc prawnego środka płatniczego i podlegają wymianie. Fałszywe znaki pieniężne są natomiast zatrzymywane bez prawa zwrotu ich równowartości.
