Ważne zmiany w urlopach. Koniec dodatkowego macierzyńskiego

Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu pracy, która upraszcza, wydłuża i uelastycznia sposoby korzystania z urlopów rodzicielskich. Zmiany w prawie zaproponował ustępujący prezydent Bronisław Komorowski.

Przegłosowane przez parlament zmiany przewidują, że jeśli pracownik złoży wniosek o wykonywanie pracy w elastycznej formie ze względu na obowiązki rodzinne, to pracodawca będzie musiał mu pójść na rękę. W jaki sposób? Nowelizacja przewiduje:

• zmniejszenie wymiaru,
• pracę według indywidualnego rozkładu czasu
• stosowanie skróconego tygodnia pracy.

Nowelizacja przewiduje, że pracodawca będzie mógł odmówić podwładnemu, jeśli te rozwiązania kolidują organizacją lub specyfiką wykonywanej pracy.

Nowe przepisy wzmacniają ochronę przed dyskryminacją pracowników łączących życie zawodowe z rodzinnym. Zaproponowano wyraźne wskazanie obowiązków rodzinnych w ramach kryteriów, które nie mogą stanowić przyczyny różnicowania uprawnień i sposobu traktowania pracowników.

Ważną zmianą przyjętą przez Sejm jest faktyczna likwidacja fakultatywnego macierzyńskiego (6 tygodni) i włączenie go do urlopu rodzicielskiego (26 tygodni). Zmiana ta, podyktowana chęcią uproszczenia systemu, wprowadza tym samym trzy rodzaje urlopów: płatny obowiązkowy macierzyński (20 tygodni), płatny fakultatywny rodzicielski (32 tygodnie) i bezpłatny wychowawczy (36 miesięcy).

Po wejściu zmian w życie nastąpi wydłużenie terminu, w którym rodzice będą mogli skorzystać z urlopu. Obecnie płatne wolne przysługujące na dziecko kumuluje się w pierwszym roku życia dziecka. Później rodzice mogą skorzystać z bezpłatnego urlopu wychowawczego, ale tylko do ukończenia przez pociechę 5 lat.

Nowelizacja zakłada wydłużenie terminu, w jakim można wykorzystać część urlopu rodzicielskiego. Będzie można z niego skorzystać w dwóch częściach do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko skończy 6 lat. Podobnie będzie w przypadku urlopu wychowawczego. Rodzice zyskają więc prawo wyboru, czy w wziąć urlop płatny czy bezpłatny.

Będą zmiany w opiece nad dzieckiem. Zamiast dwóch dni, jak jest obecnie, rodzice będą mogli korzystaj z tego uprawnienia w trybie godzinowym.

Całkiem nowym rozwiązaniem jest wydłużenie wymiaru urlopu rodzicielskiego dla osób łączących go z pracą. Będzie on trwał dłużej proporcjonalne do wymiaru czasu pracy pracownika (maksymalnie pół etatu), ale nie więcej niż 64 tygodni (lub 68 tygodni w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie).

Rodzice zyskają możliwość dzielenia się uprawnieniami do urlopu, jeśli jedno z nich jest zatrudnione na etacie, a drugie ma prawo do zasiłku z tytułu opłacania składek. Dodatkowo ojcowie będą mogli skorzystać z urlopu do ukończenia przez dziecko dwóch lat, a nie jak obecnie roku.

Do niemal jednomyślnie uchwalonej ustawy zaproponowano ponad czterdzieści poprawek. Zdecydowano między innymi, że ojciec będzie mógł przerwaćurlopu ojcowskiego na czas pobytu dziecka w szpitalu i wykorzystać go po powrocie dziecka do domu.

Ustawa w głównej części ma wejść w życie na początku 2016 r.