Weto prezydenta do noweli ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych

"Prezydent RP Bronisław Komorowski skierował do ponownego rozpatrzenia przez Sejm nowelizację ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, likwidująca nadzór ministerstwa rolnictwa nad odrolnianiem najbardziej żyznych gruntów o powierzchni do 5 tys. m kw. Przyjęcie nowelizacji zagrażałoby ładowi przestrzennemu oraz mogłoby prowadzić do degradacji polskiego krajobrazu" - podano na stronie internetowej prezydenta.

Minister w Kancelarii Prezydenta Olgierd Dziekoński wyjaśnił na środowej konferencji prasowej, że zawetowana ustawa stoi w sprzeczności z procedowanym obecnie w Sejmie prezydenckim projektem ustawy o niektórych narzędziach na rzecz ochrony krajobrazu. - Zawetowana ustawa powodowała z jednej strony możliwość znacznego rozpraszania zabudowy, z drugiej - narażała na szwank konieczność ochrony gruntów bardzo wartościowych, gruntów klasy I i III, które stanowią niezbywalny zasób dobra narodowego, zatem dobra konstytucyjnego, jakim jest wartość i ochrona majątku i dobra narodowego, jakim są grunty rolne - powiedział.

Poinformował ponadto, że prezydencki wniosek o ponowne rozpatrzenie ustawy jeszcze w środę zostanie skierowany do Sejmu.

Zgodnie z obowiązującym prawem, aby przekształcić grunty rolne klas I-III na cele nierolnicze i nieleśne, wymagana jest każdorazowo zgoda ministra rolnictwa. Nowelizacja miała to zmienić. W komunikacie zamieszczonym na stronie prezydenta zwrócono uwagę, że grunty rolne klas I-III stanowią 25 proc. powierzchni gruntów ornych w Polsce. Oceniono, że obecne przepisy pozwalają "skutecznie chronić najlepsze tereny pod uprawy i ograniczać nieuzasadnione wykorzystywanie ich do celów niezwiązanych z produkcją rolną".

Dodano, że przyjęcie noweli zagrażałoby ładowi przestrzennemu oraz mogłoby prowadzić do degradacji polskiego krajobrazu.

Przypomniano, że nowela nie uwzględniała wymogu, aby odralniany obszar był zwarty. W komunikacie oceniono, że mogło powodować to ryzyko rozproszenia nowych budowli i tym samym degradacji krajobrazu.

W komunikacie zwrócono uwagę, że Najwyższa Izba Kontroli w opublikowanym w sobotę raporcie wskazała na niepokojące dane ws. wykorzystania m.in. gruntów rolnych do budowy farm wiatrowych. "W ok. 40 proc. skontrolowanych gmin dochodziło do przypadków lokalizowania wiatraków na gruntach należących m.in. do radnych, burmistrzów, wójtów, czy też pracowników urzędów gmin - czyli osób, które jednocześnie w imieniu gminy uczestniczyły w podejmowaniu decyzji ws. miejsca inwestycji. Te osoby po wprowadzaniu nowelizacji podejmowałyby również decyzje o wykorzystaniu gruntów najwyższych klas. Stwarza to ryzyko nasilenia negatywnych zjawisk opisywanych przez NIK" - wskazano w komunikacie.

Dodano, że nowela umożliwiałaby na takich gruntach - bez odpowiedniej kontroli - łatwiejsze powstawanie obiektów budowlanych o charakterze dominant krajobrazowych. "Zagrażałoby to ładowi przestrzennemu oraz prowadziłoby do degradacji polskiego krajobrazu" - podkreślono w komunikacie.

Zgodnie z prezydenckim projektem tzw. ustawy krajobrazowej dominantę definiuje się jako obiekt o wiodącym oddziaływaniu wizualnym w krajobrazie. Takimi obiektami mogą być, np. wiatraki czy maszty telefonii komórkowej. Projekt wprowadza m.in. zakaz lokalizowania dominant krajobrazowych na podstawie decyzji o warunkach zabudowy, bez przygotowania planu zagospodarowania przestrzennego.

Na stronie prezydenta poinformowano ponadto, że Bronisław Komorowski zamierza wystąpić z własną inicjatywą ustawodawczą, która w szczególnie uzasadnionych przypadkach umożliwi uproszczenie długotrwałej procedury odrolnienia gruntów pod budowę domów i obiektów użyteczności publicznej. "Uproszczona procedura byłaby jednak wyjątkiem dla przypadków szczególnych, a nie regułą" - zaznaczono.

Krzysztof Kosiński, rzecznik PSL, partii, która przygotowała nowelizację ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, w przesłanym w środę PAP stanowisku ocenił, że prezydent wetując ustawę "wykazał się totalnym niezrozumieniem dla spraw polskiej wsi i lokalnej przedsiębiorczości". - Prezydent związał ręce samorządowcom i przedsiębiorcom, wyrządził szkodę polskim rodzinom chcącym wybudować własny dom. Przyjmujemy decyzję prezydenta z ogromnym zaskoczeniem i oceniamy ją negatywnie - dodał.

Kosiński zapowiedział, że jego partia będzie zabiegała w Sejmie o odrzucenie weta prezydenta.

W uzasadnieniu do noweli wnioskodawcy wskazywali, że obecne przepisy przyniosły negatywne skutki dla planowanych inwestycji budowlanych na tych terenach. Według nich obowiązujące prawo powoduje też problemy z uchwalaniem i wykonywaniem miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w gminach wiejskich i podmiejskich czy uzyskiwania decyzji o warunkach zabudowy na obszarach, na których nie ma miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.