Wielkie wyprzedaże sklepów odzieżowych
Znane polskie firmy odzieżowe znalazły się w tarapatach. Właściciele takich marek, jak Monnari, Molton, Reporter czy Deep szukają pieniędzy i inwestorów. Wyprzedają półdarmo swoje kolekcje.
Jeszcze w ubiegłym roku wydawało się, że branżę odzieżową czekają lata prosperity. Płace Polaków rosły jak na drożdżach, a jeszcze szybciej ich wydatki na odzież i obuwie. W efekcie wartość rynku rosła 15 proc. rocznie, przekraczając w ubiegłym roku 28 mld zł. I wtedy przyszedł światowy kryzys gospodarczy, uderzając w sklepy z odzieżą ze szczególną siłą.
Klienci w pierwszej kolejności zaczęli ciąć wydatki m.in. na nowe ubrania. Te zaś musiały podrożeć, kiedy kurs dolara, którym nasze firmy płacą chińskim fabrykom, wzrósł o połowę. Mało tego. Ponieważ czynsze w centrach handlowych rozliczane są w euro, koszty sieci z odzieżą skoczyły o kolejne kilkadziesiąt procent. To był cios w firmy, które rozwijały się na kredyt, wprowadzając na rynek coraz to nowe marki.
Najbardziej znana łódzka firma odzieżowa Monnari, właściciel marek Monnari i Molton, zszokowała akcjonariuszy, ujawniając 30-milionową stratę za IV kw. ubiegłego roku. W minionym kwartale doszło do tego kolejne 13 mln zł. W piątek złożyła do sądu wniosek o "upadłość z możliwością ugody". Spółka, której przestraszone kryzysem banki odmówiły 40 mln zł kredytu, rozmawia z potencjalnym inwestorem. Prezes Marek Banasiak tłumaczy, że typowa klientka Monnari to kobieta po trzydziestce, podatna na psychologiczne oddziaływanie złowieszczych informacji o kryzysie, która właśnie zaczęła wielkie oszczędzanie. W tym - na ubraniach.
_ Nasze obroty spadły na początku roku o 30 proc. _- przyznaje Banasiak. Do tego należy dodać wzrost kursu euro o 30 proc. w porównaniu z ubiegłym rokiem. A w tej właśnie walucie liczone są czynsze w polskich galeriach handlowych. Koszty wynajmu powierzchni wzrosły ze 130 do 180 zł miesięcznie za metr kwadratowy.
Już w lutym Monnari złożyło wniosek o upadłość spółki zależnej Molton (ubrania dla kobiet z głębokim portfelem). Teraz przyszła kolej na "spółkę-matkę". Największym problemem są długi łódzkiej firmy, które sięgają 100 mln zł. Raiffeisen Bank rozwiązał umowę z Monnari i już za tydzień może zażądać natychmiastowej spłaty kredytów.
O ile marka Monnari może przetrwać, jeśli znajdzie się inwestor, to już firma Semax rozważa likwidację marek młodzieżowej Deep i dziecięcej Hot Oil. Do złożenia wniosku o upadłość zmusiło ją wycofanie się inwestorów z zakupu obligacji.
Obligacje stały się problemem także dla sieci Reporter, która nie wykupiła na czas obligacji na 50 mln zł. Zarząd rozważa postępowanie układowe i 18 maja zamierza przekonywać akcjonariuszy do podniesienia kapitału.
Ze skutkami kryzysu boryka się nawet producent butów Gino Rossi, który musiał zlikwidować przynoszącą straty niemiecką spółkę Lugano. Z kolei łódzki Redan (Troll i Top Secret) zamyka niedochodową "filię" w Czechach, a w kraju salony młodzieżowego Trolla. Przynosząca straty marka nie zniknie całkiem z rynku, ale będzie sprzedawana w salonach "multibrandowych", z innymi ciuchami. Pracę straci część sprzedawców.
Na problemach branży odzieżowej korzystają klienci. Firmy ograniczają marże do minimum.
_ Pozbywają się towaru, bo nie chcą płacić za magazynowanie. Potrzebują gotówki i obniżkami chcą zachęcić klientów _ - mówi Andrzej Maria Faliński, ekspert ds. handlu. _ Firmy liczą, że sytuacja unormuje się na jesieni i wtedy odrobią straty _- dodaje.
Nic więc dziwnego, że w sklepach już od początku maja trwają sezonowe wyprzedaże, które normalnie ruszały na przełomie czerwca i lipca. W Reserved, należącym do LPP, większość ubrań z letniej kolekcji można kupić już taniej o 30-50 proc. Np. letnia sukienka, która na początku sezonu kosztowała 149 zł, dziś jest przeceniona na 99 zł. Podobnie jest w sieci Top Secret czy Orsay. Wiele sieci organizuje specjalne wyprzedaże weekendowe.
Piotr Brzózka, M. A. Olczak, W. Taras
POLSKA Dziennik Zachodni