Zapaść na rynku IKE omija tylko domy maklerskie

Rynek indywidualnych kont emerytalnych cały czas notuje regres. O rozwoju mogą mówić przedstawiciele tylko jednego segmentu: liczbę rachunków IKE znów zwiększyli brokerzy

Ubezpieczyciele, banki, a nawet TFI odnotowali spadki liczby posiadanych kont, a wzrost zarządzanych przez nich aktywów był rzędu kilku procent. W bankach, które poradziły sobie lepiej niż towarzystwa ubezpieczeń i TFI, aktywa wzrosły o 8,7 proc. Mimo to procentowo straciły więcej klientów niż ubezpieczyciele czy TFI, bo 5,4 proc. Na tym tle wyróżniają się domy maklerskie, które w I półroczu wyraźnie zwiększyły liczbę prowadzonych rachunków IKE oraz wartość aktywów zgromadzonych na takich kontach.

Limit bliski wykorzystania

Domy maklerskie biją inne instytucje na głowę także pod względem wysokości wpłat. Ich klienci niemal w 100 proc. wykorzystali już tegoroczne limity wpłat.

Podczas gdy średnia wpłata w I półroczu wynosiła niespełna 1,3 tys. zł (wyliczenia uwzględniają tylko te konta, na które trafiły jakiekolwiek pieniądze), na rachunkach maklerskich było to blisko 6,7 tys. zł.Cały tegoroczny limit wpłat na IKE zwolnionych potem z podatku Belki wynosi 9,58 tys. zł.

Sposób na podatek

Jak widać na przykładzie Domu Maklerskiego BOŚ, na rynku IKE nadal jest sporo miejsca. BOŚ uruchomił IKE pod koniec zeszłego roku i co miesiąc przybywa mu około setki klientów.

Co kupują? 85 proc. aktywów posiadacze IKE w DM BOŚ inwestują w instrumenty finansowe, głównie w akcje notowane na GPW, także na rynku pierwotnym, jak PZU czy Tauron. Około 15 procent przechowywanych jest w gotówce. – Inwestycja dokonywana poprzez IKE będzie zawsze bardziej rentowna od tradycyjnej, ponieważ jeśli utrzymamy środki do emerytury, nie płacimy 19-proc. podatku od zysków kapitałowych – przypomina Radosław Olszewski, prezes DM BOŚ. Dodaje, że dzięki zwolnieniu z podatku możemy reinwestować więcej i korzystać z „procentu składanego”.

To, że wciąż działa blisko 800 tys. IKE, nie oznacza, że tylu Polaków na nich oszczędza. Przeważająca część rachunków jest zamrożona. Kont, na jakie między styczniem a czerwcem wpłynęły pieniądze, było 212,7 tys. W sumie wpłaty wyniosły 271,7 mln zł. Z tego ponad 40 mln trafiło na rachunki maklerskie, mimo że pod względem udziału w rynku nie są aż tak znaczącym graczem. Na dodatek kont z wpłatami byłoby jeszcze mniej, gdyby wyników nie zakłamywały transfery z pracowniczych programów emerytalnych. Przepisy uniemożliwiają wypłaty pieniędzy wprost z ppe przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Ale można je wypłacić pośrednio, transferując na IKE, a potem likwidując rachunek.

Trzeba zachęt, ale jakich?

Jak zapobiec cofaniu się rynku IKE? Eksperci twierdzą, że zachęty do oszczędzania są zbyt małe. Ale wcale nie są zgodni, co należałoby zmienić. W Sejmie trwają prace nad obywatelskim projektem ustawy mającym wprowadzić odpis w PIT do 4,8 tys. zł rocznie dla osób odkładających dodatkowo na emeryturę w którejkolwiek z instytucji nadzorowanych przez Komisję Nadzoru Finansowego. W IKE takich ulg nie ma, za to podatku nie płaci się od wypłacanych na starość świadczeń z III filaru.

Z ponaddwukrotnego podwyższenia limitu wpłat na IKE od 2009 r. skorzystali niemal wyłącznie klienci domów maklerskich. Ostatnio zdecydowano, że na IKE oszczędzać będą też nierezydenci podatkowi, czyli np. emigranci, ale i tu efekt będzie raczej mizerny.

Aleksandra Kurowska