02.07. Warszawa - CIR informuje:
Podczas dzisiejszego posiedzenia rząd przyjął:
- projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy Ordynacja podatkowa,
- projekt ustawy o zmianie ustawy o organizacji rynku mleka i przetworów mlecznych.
Rada Ministrów przyjęła założenia do projektu ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego.
Podjęto uchwałę w sprawie przyjęcia "Planu działania w zakresie planowania strategicznego w gospodarce wodnej".
Rada Ministrów zapoznała się z "Przeglądem funkcjonowania systemu emerytalnego". Dokument zostanie przyjęty przez rząd, gdy ministrowie: pracy i polityki społecznej oraz finansów przedstawią jedną rekomendację zmian w systemie emerytalnym.
Ministrowie wysłuchali informacji w sprawie przyjęcia przez Krajową Radę Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego "Narodowego Programu Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego 2013-2020".
Minister Sławomir Nowak poinformował Radę Ministrów, że w pierwszym półroczu 2013 r. (w stosunku do I półrocza 2012 r.) było o 15 proc. mniej wypadków drogowych, o 20 proc. spadła liczba ofiar śmiertelnych, a rannych było mniej o 16 proc. W pierwszym półroczu 2013 r. (w porównaniu z I półroczem 2012 r.) było 308 mniej zabitych, co spowodowało zmniejszenie kosztów społecznych z tego powodu o 1,27 mld zł. Chodzi m.in. o koszty leczenia, pracy służb ratunkowych.
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy Ordynacja podatkowa, przedłożony przez ministra finansów.
Większa skuteczność w walce z oszustwami podatkowymi, które polegają na uchylaniu się od zapłaty podatku VAT lub jego wyłudzaniu, jest zasadniczym celem proponowanej nowelizacji. Zmian oczekują przede wszystkim uczciwi przedsiębiorcy (płacący podatek VAT), którzy przez proceder wyłudzania podatków doświadczają nieuczciwej konkurencji. Nie bez znaczenia są też straty, jakie z tego powodu ponosi budżet państwa.
W związku z tym zaproponowano:
1) Rozszerzenie stosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia (gdzie nabywca, a nie dostawca rozlicza VAT) do obrotu towarami takimi jak:
- niektóre wyroby stalowe (półprodukty), w obrocie którymi potwierdzono proceder wyłudzania podatku VAT;
- niebezpieczne odpady zawierające metal, odpady z papieru i tektury oraz niektóre surowce wtórne nieobjęte obecnie odwrotnym obciążeniem.
2) Wprowadzenie krótszych, tj. miesięcznych okresów rozliczeniowych dla podatników dokonujących sprzedaży towarów tzw. wrażliwych, tj. niektórych wyrobów stalowych (nieobjętych mechanizmem odwrotnego obciążenia), paliw i złota nieobrobionego. Zostaną oni wyłączeni z rozliczeń kwartalnych.
Aby rozwiązanie było proporcjonalne do wagi problemu zaproponowano, żeby dotyczyło podatników, u których wielkość obrotu towarami wrażliwymi przekraczała 50 tys. zł (bez kwoty VAT). Z regulacji tych wyłączono dostawy paliw dokonywane na stacjach paliw i gazu płynnego do standardowych zbiorników pojazdów oraz dostawy dokonywane przez podatnika dostarczającego gaz przewodowy za pośrednictwem własnych sieci przesyłowych lub dystrybucyjnych. W tych przypadkach możliwe byłoby kwartalne rozliczanie VAT.
3) Wprowadzenie instytucji odpowiedzialności podatkowej nabywcy za zobowiązania podatkowe w VAT sprzedawcy, w transakcjach tzw. towarami wrażliwymi, tj. niektórymi wyrobami stalowymi (nieobjętymi mechanizmem odwrotnego obciążenia), paliwami i złotem nieobrobionym.
Podatnik, na rzecz którego dokonano dostawy towarów "wrażliwych", odpowiadałby solidarnie wraz z podmiotem dokonującym tej dostawy za jego zaległości podatkowe. Odpowiedzialność podatkowa nabywcy byłaby ograniczona do części podatku, proporcjonalnie przypadającej na dokonaną na jego rzecz dostawę towarów.
Odpowiedzialność podatkowa nabywcy byłaby stosowana, gdy w momencie dokonania dostawy towarów "wrażliwych", podatnik wiedziałby lub miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że cała kwota podatku lub jej część, przypadająca na dokonaną na jego rzecz dostawę tych towarów, nie zostanie wpłacona na rachunek urzędu skarbowego. Uzasadnione podstawy wystąpią, jeżeli okoliczności towarzyszące tej dostawie towarów lub warunki na jakich została ona dokonana, odbiegały od okoliczności lub warunków zwykle występujących w obrocie tymi towarami, w szczególności jeżeli cena za dostarczone podatnikowi towary była - bez uzasadnienia ekonomicznego - niższa od ich wartości rynkowej.
Odpowiedzialność podatkowa byłaby stosowana w odniesieniu do transakcji o dużej wartości, tj. gdy wartość nabywanych towarów "wrażliwych" od jednego dostawcy, bez kwoty podatku, przekroczyła w miesiącu 50 tys. zł.
Instytucja solidarnej odpowiedzialności podatkowej została wprowadzona do systemów podatkowych VAT w 19 państwach członkowskich Unii Europejskiej. Obowiązuje m.in. w Słowacji, Portugalii, Rumunii, Słowenii, Francji, Holandii, Irlandii.
Wyłączenie stosowania odpowiedzialności podatkowej byłoby możliwe gdy:
- podatnik wykaże, że okoliczności lub warunki transakcji nie miały wpływu na niezapłacenie podatku;
- powstanie zaległości nie wiązało się uczestnictwem dostawcy w nierzetelnym rozliczeniu podatku w celu odniesienia korzyści majątkowej;
- w przypadku podatników dokonujących nabycia paliw na stacjach paliw lub stacjach gazu płynnego do standardowych zbiorników używanych przez nich pojazdów oraz w przypadku, gdy dostaw tych dokonuje podatnik dostarczający gaz przewodowy za pośrednictwem własnych sieci przesyłowych lub dystrybucyjnych;
- zostaną spełnione następujące warunki:
podmiot dokonujący dostawy towarów był wymieniony, na dzień dokonania dostawy towarów, w prowadzonym przez ministra finansów wykazie podmiotów, które złożyły kaucję gwarancyjną, opublikowanym w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów, oraz wysokość kaucji gwarancyjnej odpowiada co najmniej 1/5 kwoty podatku należnego przypadającej na dostawy towarów dokonane w danym miesiącu dla danego podatnika lub wynosi ona co najmniej 3 mln zł.
Kaucja gwarancyjna powinna odpowiadać 1/5 kwoty podatku należnego od przewidywanej przez dostawcę w danym miesiącu wartości sprzedaży towarów wrażliwych. Kaucja nie może być niższa niż 200 tys. zł i nie musi być wyższa niż 3 mln zł. Kaucja może być złożona w formie depozytu pieniężnego na rachunek urzędu skarbowego, gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej potwierdzonej przez bank lub pisemnego upoważnienia organu podatkowego do dysponowania środkami zgromadzonymi na rachunku. Złożenie kaucji w odpowiedniej wysokości skutkuje umieszczeniem podmiotu w wykazie oraz uwalnia nabywcę od ewentualnej odpowiedzialności podatkowej. Określono zasady zwrotu kaucji gwarancyjnej oraz zasady prowadzenia wykazu.
Dochodzenie odpowiedzialności podatkowej od nabywcy, możliwe byłoby do 3 lat od końca roku, w którym dokonano dostaw towarów wrażliwych.
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o organizacji rynku mleka i przetworów mlecznych, przedłożony przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi.
Nowe przepisy umożliwią uznanym organizacjom producentów w sektorze mleka i przetworów mlecznych lub ich zrzeszeniom negocjowanie - w imieniu należących do nich rolników - umów na dostawy mleka do zakładów mleczarskich lub podmiotów skupujących. W praktyce oznacza to wzmocnienie pozycji negocjacyjnej producentów mleka, co powinno skutkować uzyskiwaniem bardziej opłacalnych cen za dostarczany surowiec.
Oceniono, że tworzeniem organizacji i ich zrzeszeń oraz ubieganiem się o ich uznanie będą zainteresowani rolnicy niezrzeszeni w spółdzielniach z uwagi na fakt, że negocjacje nie dotyczą mleka podlegającego obowiązkowi dostaw wynikającemu z członkostwa rolnika w spółdzielni.
W projekcie nowelizacji określono też szczegółowe przepisy dotyczące trybu ubiegania się o uznanie organizacji producentów i ich zrzeszeń oraz kryteriów ich uznawania, w tym m.in. minimalnej liczby członków oraz minimalnej wielkości zbywanej produkcji.
Ponadto zadania związane z wykonaniem nowych regulacji powierzono Agencji Rynku Rolnego, która została upoważniona do:
- uznawania organizacji producentów mleka i ich zrzeszeń;
- kontroli funkcjonowania uznanych organizacji producentów mleka oraz uznanych zrzeszeń organizacji producentów mleka w zakresie stosowania przez nie przepisów unijnych i krajowych;
- nakładania określonych kar na uznane organizacje producentów mleka i ich zrzeszenia;
- przesyłania do Komisji Europejskiej powiadomień o decyzjach (o uznaniu, odmowie lub cofnięciu uznania) podjętych w stosunku do organizacji producentów mleka i zrzeszeń tych organizacji.
W projekcie nowelizacji zawarto także przepisy regulujące przekazanie kwot mlecznych do krajowej rezerwy w przypadkach, gdy nie ma możliwości zakończenia postępowań dotyczących dziedziczenia gospodarstw rolnych wraz z kwotą indywidualną. Wprowadzono również przepisy upraszczające procedurę wpisu podmiotów skupujących do rejestru podmiotów skupujących mleko, tj. uchylające dotychczasowy obowiązek wskazywania przez podmioty skupujące weterynaryjnego numeru identyfikacyjnego.
Potrzeba zmian w ustawie wynikała z konieczności wdrożenia do niej regulacji unijnych. Znowelizowane przepisy mają obowiązywać po 14 dniach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Rada Ministrów przyjęła założenia do projektu ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego, przedłożone przez ministra spraw wewnętrznych.
Elektroniczna rejestracja aktów stanu cywilnego, udostępnienie obywatelom odpisów aktów stanu cywilnego w postaci elektronicznej, szybsze i prostsze załatwianie spraw w urzędach stanu cywilnego - to podstawowe cele proponowanej regulacji. Obecnie obowiązująca ustawa z 1986 r. nie spełnia standardów przejrzystej legislacji, większość przepisów wymaga modyfikacji ze względu na zmiany społeczno-prawne i postęp technologiczny.
Założono, że 1 stycznia 2015 r.:
- rozpocznie się informatyzacja rejestracji aktów stanu cywilnego
Oznacza to, że od tego momentu akty: urodzeń, małżeństw i zgonów będą rejestrowane w systemie teleinformatycznym. Do aktów stanu cywilnego w postaci elektronicznej dostęp będą mieli wszyscy kierownicy urzędów stanu cywilnego. Dzięki informatyzacji obywatel w dowolnym urzędzie stanu cywilnego będzie mógł otrzymać papierowy odpis aktu stanu cywilnego, niezależnie od tego gdzie jest on przechowywany. Jeśli obywatel zgłosi zapotrzebowanie na odpis aktu w postaci elektronicznej, to kierownik urzędu tą drogą prześle mu potrzebny dokument, czyli obywatel otrzyma go bez wizyty w urzędzie. Docelowo rozwiązanie to znacząco ograniczy obieg dokumentów papierowych.
Akty, które mają postać papierową, w sytuacji np. dokonywania w nich zmian, żądania wydania odpisu z danego aktu - będą zamieniane na dokument elektroniczny. Oznacza to, że dokumenty papierowe będą stopniowo przenoszone do systemu teleinformatycznego.
- zainteresowani będą mogli zawrzeć związek małżeński poza urzędem stanu cywilnego, jednak w miejscu gwarantującym zachowanie powagi i doniosłości ceremonii oraz bezpieczeństwa wszystkich uczestników
Za zorganizowanie takiej uroczystości trzeba będzie zapłacić. Oznacza to, że wszystkie pozastandardowe koszty związane z przeprowadzeniem ceremonii (np. dojazd kierownika urzędu stanu cywilnego, wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych) - będą pokrywali przyszli małżonkowie. Uiszczą oni też opłatę skarbową za sporządzenie aktu małżeństwa.
Obecnie również można zawrzeć małżeństwo poza urzędem stanu cywilnego, ale tylko w szczególnych sytuacjach, np. ze względu na pobyt jednej osoby w szpitalu, zakładzie karnym. W takim przypadku strony nie ponoszą dodatkowych kosztów - poza opłatą skarbową za sporządzenie aktu małżeństwa.
- uproszczone zostaną niektóre procedury dotyczące rejestracji stanu cywilnego przez zastąpienie wydawania decyzji administracyjnych czynnościami materialno-technicznymi wykonywanymi przez kierownika urzędu stanu cywilnego
Odstąpienie od wydawania decyzji administracyjnych będzie dotyczyć np. odtworzenia treści aktu, jego uzupełnienia i sprostowania. Rozwiązanie to uprości i skróci procedury.
Ponadto możliwe stanie się nadawanie dzieciom imion obcych, co będzie szczególnie ważne dla małżeństw mieszanych i imigrantów, uzyskujących obywatelstwo polskie. Nadal nie będzie można nadawać dzieciom więcej niż dwóch imion, imion zdrobniałych, a także ośmieszających lub nieprzyzwoitych.
Rada Ministrów podjęła uchwałę w sprawie przyjęcia "Planu działania w zakresie planowania strategicznego w gospodarce wodnej", przedłożoną przez ministra środowiska.
Przyjęcie Planu działania zobowiązuje rząd do opracowania dwóch przejściowych dokumentów strategicznych dla dorzeczy Odry i Wisły, tzw. masterplanów. Pomogą one Polsce wypełnić wymogi Ramowej Dyrektywy Wodnej. Rada Ministrów powinna je zatwierdzić w sierpniu 2014 r. Będzie to oznaczać rezygnację z Programu dla Odry-2006 i Programu ochrony przed powodzią w dorzeczu górnej Wisły.
Ponadto, w Planie działania rząd zobowiązuje się dostosować polskie prawo do prawodawstwa europejskiego w dziedzinie gospodarki wodnej. Jednocześnie minister środowiska przez organizację szkoleń ma zapewnić lepszą znajomość Ramowej Dyrektywy Wodnej w organach administracji publicznej zaangażowanych w proces inwestycyjny w gospodarce wodnej.
Przyjęcie Planu działania jest również krokiem w kierunku zapewnienia ministrowi środowiska realnego wpływu na kształt gospodarki wodnej w kraju oraz zagwarantowania spójności wszystkich działań planistycznych w gospodarowaniu wodami.
Rada Ministrów zapoznała się z dokumentem "Przegląd funkcjonowania systemu emerytalnego", przedłożonym przez ministrów pracy i polityki społecznej oraz finansów.
Konieczna jest gruntowna reforma Otwartych Funduszy Emerytalnych (OFE)
- to główny wniosek wynikający z przeglądu systemu emerytalnego, przeprowadzonego przez ministerstwa: Pracy i Polityki Społecznej oraz Finansów. Analiza objęła wszystkie etapy reformy, począwszy od jej startu w 1999 r. Przeanalizowano jej skutki pod kątem: bezpieczeństwa i wysokości przyszłych emerytur, wpływu na finanse publiczne, rynek kapitałowy i wzrost gospodarczy.
Z raportu wynika, że OFE odegrały początkowo ważną rolę w rozwoju polskiego rynku kapitałowego, jednak ich znaczenie będzie maleć, podobnie jak rola w prywatyzacji państwowych spółek. Jednocześnie OFE zwiększały dług publiczny i koszty jego obsługi. Skutkowało to m.in. niższym ratingiem Polski. Dlatego zmiany w systemie emerytalnym powinny ograniczyć koszty i ryzyko funkcjonowania OFE dla przyszłych emerytów i finansów publicznych, przede wszystkim zmniejszyć narastanie długu publicznego. Powinny również wspierać wzrost gospodarczy.
Przegląd funkcjonowania systemu emerytalnego
Koszty OFE
Wprowadzenie OFE kosztowało przyszłych emerytów ponad 17 mld zł. Koszty zarządzania OFE wahały się między 0,4 proc. - 0,6 proc. rocznie. W zarządzanym przez ZUS Funduszu Rezerwy Demograficznej było to od 0,003 proc. do 0,1 proc. Oznacza, to że koszty OFE były ponad 100-krotnie większe niż FRD.
Wysokość opłat pobieranych przez instytucje finansowe nie zależała od osiąganych przez OFE wyników. Np. w kryzysowym 2008 r. OFE straciły ponad 20 mld zł środków swoich członków, a instytucje finansowe zarządzające OFE pobrały prawie 2 mld zł opłat.
Wyniki inwestycyjne OFE
W latach 1999-2012 - po uwzględnieniu wszystkich pobranych opłat - OFE zarobiły średnio 6,6 proc. W tym czasie średnioroczna wysokość waloryzacji konta w ZUS wyniosła 6,8 proc., a subkonta w ZUS - 8,5 proc. Z kolei średnioroczna stopa zwrotu zarządzanego przez ZUS Funduszu Rezerwy Demograficznej (FRD) wyniosła 7,2 proc. Stopy zwrotu osiągane przez OFE były niższe od waloryzacji kont w ZUS i wyników Funduszu Rezerwy Demograficznej. Oznacza to, że ZUS i FRD lepiej zarabiały dla polskich emerytów.
Przeanalizowano również, jakie stopy zwrotu można było w tym czasie osiągnąć na rynku finansowym. W latach 1999-2012 warszawski indeks giełdowy WIG zyskał 7,7 proc. średniorocznie. Z kolei na 5-letnich obligacjach skarbowych można było zarobić średnio 6,9 proc., a na 10-letnich - 6,7 proc. Średni nominalny wzrost gospodarczy Polski wzrósł w badanym okresie średnio o 7 proc.
Zmienność wyników OFE
Różnica w wahaniach stóp zwrotu OFE wyniosła w latach 1999-2012 ponad 9 proc. W tym czasie zmienność waloryzacji konta w ZUS była na poziomie 4 proc. Wahania w wynikach osiąganych przez Fundusz Rezerwy Demograficznej przekroczyły 5 proc. W praktyce oznacza to, że osoba przechodząca na emeryturę w kryzysowym 2008 r. straciła przez spadki na giełdzie prawie 15 proc. środków w OFE. Odrobienie takiej straty zajęłoby kilka lat. Taka osoba mogła opóźnić przejście na emeryturę lub pogodzić się ze stratą i mieć niższą emeryturę.
OFE a warszawska giełda
OFE odegrały ważna rolę w rozwoju rynku kapitałowego. W 2012 r. osiągnęły 18 proc. udział w kapitalizacji warszawskiej giełdy. Pomimo obniżenia składki do OFE w 2011 r. udział ten wzrósł w rok o jedną piątą. Z powodu rosnącego limitu na inwestycje w akcje, OFE pozostaną ważnym graczem na GPW. Maleć będzie rola funduszy w prywatyzacji. Do sprzedania pozostało niewiele państwowych spółek. Plan rządu na lata 2013-2016 zakłada 16 mld zł wpływów ze sprzedaży udziałów w państwowych firmach.
OFE a finanse publiczne
Filar kapitałowy systemu znacząco zwiększył dług publiczny. Bez OFE dług publiczny byłby niższy. W 2012 r. wyniósłby 38 proc. PKB zamiast 56 proc. PKB (według metodologii Eurostatu) oraz 35 proc. PKB zamiast 53 proc. PKB (według metodologii krajowej). Nie przekroczyłby 40 proc. PKB nawet w latach kryzysowych. Mogłoby to oznaczać wyższy rating Polski i tańsze pożyczanie pieniędzy na rynku. Niższe byłyby wydatki budżetu państwa na obsługę długu w latach 1999-2012 o 13,3 mld zł, zaś w 2012 r. o 2,1 mld zł.
Rekomendacje zmian w systemie emerytalnym
W wyniku prowadzonych analiz odrzucono 6 wariantów zmian w systemie emerytalnym, do rozpatrzenia pozostawiono 3.
1) Likwidacja nieakcyjnej części OFE - obligacje byłyby przeniesione z OFE na subkonto w ZUS. Tam byłyby waloryzowane o wysokość średniego nominalnego wzrostu gospodarczego za ostanie 5 lat. Przesunięcie obligacji obniży dług publiczny o ok. 11 proc. PKB (progi ostrożnościowe długu publicznego byłyby obniżone o wartość umorzonych obligacji). Jednocześnie zmieniłyby się limity inwestycyjne OFE. Zlikwidowano by limit OFE na inwestycje w akcje (obecnie 47,5 proc.) i wprowadzono zakaz kupowania obligacji skarbowych. Spowodowałoby to wzrost inwestowania OFE w realną gospodarkę, m.in. obligacje przedsiębiorstw. Zniesiony byłby również mechanizm tzw. minimalnej stopy zwrotu i uzupełniania niedoboru. Takie zmiany powinny zachęcić OFE do większej konkurencji o klienta. Powinno to wpłynąć pozytywnie na wysokość świadczeń przyszłych emerytów.
2) Dobrowolność udziału w OFE - każdy ubezpieczony mógłby zdecydować, czy chce pozostać w OFE, czy przenieść swoje składki do ZUS. W tym wariancie osoby, które zaczynają pracę będą mogły wybrać OFE. Jeśli nie dokonają wyboru funduszu, ich składka w całości powędruje do ZUS (obecnie trafiają do losowo wybranego OFE). Osoby już odprowadzające składkę, zdecydują czy zostać w OFE, czy przenieść składki do ZUS. Na decyzję o pozostaniu w OFE miałyby 3 miesiące. Takie osoby w przyszłości mogłyby zmienić tę decyzję i przejść do ZUS. Składki osób, które nie zdecydują się zostać w OFE zostaną przeniesione do ZUS. Decyzja o przejściu do ZUS byłaby nieodwołalna. Państwo pozostanie gwarantem emerytury minimalnej.
3) Dobrowolność udziału w OFE "plus" (z dodatkową składką) - ubezpieczony będzie mógł wybrać czy pozostanie w OFE, czy przejdzie do ZUS. Jeśli wybierze ZUS to tam trafi całość jego składki - 19,52 proc. Jeśli ubezpieczony chce oszczędzać w OFE to będzie musiał przekazywać do funduszu dodatkową składkę (2 proc.). W tym wariancie do ZUS trafi 17,52 proc. składki, pozostałe 2 proc. trafi do OFE (19,2 proc.), a kolejne 2 proc. dopłaci do OFE sam pracownik. W efekcie na emeryturę byłoby odkładane 21,52 proc. W przypadku osób pozostających w OFE nie byłby stosowany tzw. suwak bezpieczeństwa. Po przejściu na emeryturę mogliby wybrać, czy chcą wypłacić zgromadzone środki jednorazowo lub wykupić programową/dożywotnią emeryturę na rynku. Opłacanie wyższej składki do kapitałowej części systemu lepiej zabezpieczy przyszłych emerytów przed ryzykiem ubóstwa, a budżet państwa przed koniecznością dopłat do emerytur minimalnych.
Rekomendacja sposobu wypłat emerytur z OFE
Wypłaty emerytur z OFE powinien wypłacać ZUS. Aby zminimalizować ryzyko związane z wahaniami na rynkach finansowych, środki z OFE będą stopniowo przenoszone do ZUS na 10 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Ich waloryzacja będzie się odbywać na obecnych zasadach. Wypłaty mają być: bezpieczne, tanie (bez dodatkowych opłat dla emerytów), dożywotnie i waloryzowane.
Dokument "Przegląd funkcjonowania systemu emerytalnego" dostępny jest na stronie internetowej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej i Ministerstwa Finansów.
UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi wyłączną i pełną odpowiedzialność za jego treść.(PAP)
kom/ aja/