KRUS (Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego)

KRUS (Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego) to zakład ubezpieczeń społecznych dedykowany osobom prowadzącym działalność rolniczą oraz pracującym z nimi domownikom.

Działalność

Struktura KRUS opiera się na centrali w Warszawie, 16 oddziałach regionalnych oraz 256 placówkach terenowych.

Według założeń KRUS jest płatnikiem składek na ubezpieczenia zdrowotne rolników i członków ich rodzin. Prowadzi również działalność w zakresie orzecznictwa lekarskiego, wypłacania świadczeń kombatanckich dla inwalidów wojennych, a także zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych. Zapewnia rehabilitację leczniczą i prowadzi działalność prewencyjną.

Działanie KRUS poddawane jest częstej krytyce ze względu na duplikowanie procedury administracyjnej struktur ZUS. Według wyników Najwyższej Izby Kontroli, zaniedbania ze strony KRUS doprowadziły do wielu przypadków opłacania składek na jednego ubezpieczonego przez obie te instytucje.

Finansowanie

KRUS finansowany jest w ramach 72. części budżetu państwa. Zakład prowadzi własną politykę finansową na podstawie 5 funduszy:

• funduszu składkowego – środki finansowe tego funduszu pochodzą ze składek na ubezpieczenie chorobowe, wypadkowe oraz macierzyńskie i służą wypłatom świadczeń w tych samych celach, a także finansowaniu funkcjonowania Rady Rolników czy pokryciu kosztów administrowania funduszem;
• funduszu emerytalno-rentowego – zasilany jest ze składek emerytalno-rentowych, refundacji z Funduszu Ubezpieczeń społecznych, jak również dotacji z budżetu państwa; z funduszu wypłacane są świadczenia z tytułu ubezpieczenia emerytalno-rentowego;
• funduszu prewencji i rehabilitacji – pieniądze tego funduszu pochodzą z 5-procentowych odpisów od funduszu składkowego, a częściowo także z dotacji z budżetu państwa; środki przeznaczone są na finansowanie rzeczowych wydatków związanych z zadaniami KRUS,
• funduszu administracyjnego – środki pieniężne pochodzą z 9-procentowego odpisu od funduszu składkowego i 3,5-procentowego odpisu od funduszu emerytalno-rentowego; z puli funduszu opłacane są koszty obsługi ubezpieczenia zdrowotnego;
• funduszu rezerwowego – służy do uzupełniania niedoborów w funduszu administracyjnym lub prewencji i rehabilitacji.

Składki

KRUS przewiduje dwa rodzaje ubezpieczeń dla rolników. Pierwszym z nich jest ubezpieczenie emerytalno-rentowe, wypłacane z dotacji państwowych i częściowo ze składek rolników. Drugi typ ubezpieczenia to ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie. Finansowanie pochodzi ze składek ubezpieczonych rolników.

Składki KRUS na ubezpieczenie emerytalno-rentowe różnią się w zależności od profilu działalności ubezpieczonego rolnika. W pierwszej grupie znajdują się rolnicy prowadzący gospodarstwo rolne, a w drugiej ci, którzy prowadzą zarówno gospodarstwo, jak i inną działalność gospodarczą pozarolniczą. Składka obejmuje podstawę, a także dodatkowe koszty rosnące wraz z wielkością prowadzonego gospodarstwa. Składka na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie jest stała.

Siedziba i zarząd

Na czele Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego stoi Prezes, który odpowiada bezpośrednio przed ministrem ds. rozwoju wsi. Powoływany i odwoływany jest przez Prezesa Rady Ministrów po wydaniu opinii przez Radę Rolników. Prezes może mieć jednego lub kilku zastępców, których powołuje i odwołuje minister zajmujący się sprawami rolnictwa.

Mniejsze jednostki zarządzane są przez dyrektorów odpowiadających bezpośrednio przez Prezesa, między innymi dyrektorów Biur Centrali Kasy czy kierowników Placówek Terenowych.

Aktualnym prezesem KRUS (2017) jest Adam Wojciech Sekściński, powołany na stanowisko w 2016 roku.