15.10. Warszawa - CIR informuje:
Podczas dzisiejszych obrad rząd przyjął:
- projekt ustawy o zmianie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz niektórych innych ustaw,
- projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z przystąpieniem Republiki Chorwacji do Unii Europejskiej,
- projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw.
Rada Ministrów podjęła uchwałę w sprawie zatwierdzenia Programu rzeczowo-finansowego wykorzystania środków Funduszu Kolejowego w latach 2014-2019.
Rząd przyjął:
- założenia do projektu ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym,
- propozycję uregulowania instytucji dożywotniego świadczenia pieniężnego w zamian za przeniesienie własności nieruchomości (tzw. renta dożywotnia).
Rada Ministrów zajęła stanowisko wobec poselskiego projektu ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym (druk nr 1442).
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra rozwoju regionalnego.
Projekt nowelizacji ustawy zawiera podstawy prawne potrzebne do przyjęcia dokumentów programowych, które umożliwią prawidłowe i efektywne wykorzystanie środków z nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej 2014-2020.
Aby umożliwić jak najszybsze wykorzystywanie pieniędzy z nowej perspektywy finansowej, do ustawy wprowadzono definicje dokumentów programowych: umowy partnerstwa i programów służących jej realizacji. Umowa taka będzie przygotowywana przez państwo członkowskie UE i zatwierdzana przez Komisję Europejską. Na jej podstawie będą opracowywane programy służące realizacji umowy partnerstwa (krajowe i regionalne), które docelowo staną się programami operacyjnymi perspektywy finansowej 2014-2020. Programy te będą także zatwierdzane przez Komisję Europejską.
Umowa partnerstwa - to dokument określający uwarunkowania, cele i kierunki wykorzystania środków z budżetu UE, przygotowany przez państwo członkowskie (z udziałem partnerów społecznych i gospodarczych), zatwierdzony przez Komisję Europejską. Umowa partnerstwa stanowi kluczowy dokument, który tworzy podstawy prawne, organizacyjne i finansowe do wykorzystania środków z nowego okresu programowania UE 2014-2020, zarówno w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS), Funduszu Spójności (FS), jak również Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz funduszy wspierających sektor morski lub rybacki.
Ponadto określono tryb opracowywania i przyjmowania umowy partnerstwa oraz programów służących jej realizacji. Działania te będzie koordynował minister rozwoju regionalnego przy pomocy tworzonego Komitetu ds. Umowy Partnerstwa. Określono także obowiązki sprawozdawcze dotyczące realizacji umowy partnerstwa. Sprawozdania będą sporządzane co roku przez ministra rozwoju regionalnego i przedkładane rządowi oraz dodatkowo, w 2017 r. i 2019 r., Komisji Europejskiej.
Taki system umożliwi sprawną organizację prac koniecznych do przygotowania umowy partnerstwa, a następnie programów niezbędnych do jej realizacji, czyli w praktyce efektywne i sprawne wykorzystywanie pieniędzy unijnych.
Wprowadzono także nowy instrument koordynacji działań administracji rządowej i samorządowej w województwie - kontrakt terytorialny. To umowa między rządem a samorządem, określająca cele i przedsięwzięcia priorytetowe, które mają istotne znaczenie dla rozwoju kraju i województwa. Określony w niej będzie sposób finansowania, koordynacji i realizacji takich działań, a także wskazane dofinansowanie programów służących realizacji umowy partnerstwa w zakresie polityki spójności.
Instrument ten umożliwi uzgadnianie wspólnych celów oraz zapewni koordynację działań prorozwojowych podejmowanych przez rząd i samorząd. Zakres jego oddziaływania jest szerszy niż kontraktu wojewódzkiego, który obejmuje wyłącznie zadania objęte regionalnym programem operacyjnym. Kontrakty terytorialne zastąpią kontrakty wojewódzkie, czyli będzie ich 16.
Projekt noweli rozszerza też kompetencje koordynacyjne ministra rozwoju regionalnego. Jego zadaniem będzie m.in. inicjowanie, opracowywanie, negocjowanie dokumentów programowych dotyczących okresów programowania unijnego. Będzie on także odpowiedzialny za inicjowanie, programowanie oraz koordynowanie realizacji planowania i zagospodarowania przestrzennego na poziomie krajowym i regionalnym. Do obowiązków ministra będzie należeć również inicjowanie, programowanie i prowadzenie polityki miejskiej oraz monitorowanie polityki rozwoju.
Ponadto, aby usprawnić zarządzanie rozwojem w Polsce, w projekcie noweli powiązano działania społeczno-gospodarcze z przestrzennymi poprzez zmiany w planowaniu przestrzennym na poziomach: krajowym, regionalnym i funkcjonalnym.
Żeby wzmocnić podejście terytorialne w polityce rozwoju do projektu ustawy włączono termin: obszar funkcjonalny (zdefiniowany w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym). Wprowadzono także dwa inne terminy: obszar strategicznej interwencji państwa (obszar skoncentrowanych działań z zakresu polityki rozwoju ukierunkowanej terytorialnie, w tym na obszary wiejskie) i obszar problemowy (obszar strategicznej interwencji państwa cechujący się największą koncentracją negatywnych zjawisk rozwojowych).
Zaproponowano zmiany dotyczące dokumentów strategicznych. Zmodyfikowano zakres dokumentu "Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju", a dokument "Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju" uznano za kompleksowo regulujący aspekt przestrzenny i równorzędny wobec tego pierwszego.
Większość nowych regulacji powinna wejść w życie po 14 dniach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z przystąpieniem Republiki Chorwacji do Unii Europejskiej, przedłożony przez ministra spraw zagranicznych.
Projekt nowelizacji wdraża do polskiego prawa przepisy 3 dyrektyw Rady z 13 maja 2013 r., które mają związek z przystąpieniem Republiki Chorwacji do Unii Europejskiej. Dyrektywy dotyczą: dziedziny podatków, prawa przedsiębiorczości i swobody świadczenia usług oraz bezpieczeństwa żywności, polityki weterynaryjnej i fitosanitarnej.
Projekt nowelizacji wprowadza zmiany do następujących ustaw:
- o podatku dochodowym od osób fizycznych,
- o podatku dochodowym od osób prawnych,
- o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych,
- o izbach aptekarskich,
- o zawodach lekarza i lekarza dentysty,
- o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej,
- o ochronie zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt,
- o zawodach pielęgniarki i położnej.
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra zdrowia.
Jedną z ważniejszych propozycji jest możliwość włączenia pediatrów i internistów do systemu podstawowej opieki zdrowotnej. Po zmianach, oprócz lekarzy rodzinnych, także lekarze pediatrzy i lekarze interniści będą mogli udzielać świadczeń zdrowotnych w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego. Chodzi o to, aby przede wszystkim dzieci zyskały większy dostęp do lekarza pediatry w ramach POZ.
Warunkiem udzielania świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej przez lekarzy internistów i pediatrów będzie wymóg ich udzielania w zakresie swoich kwalifikacji potwierdzonych odpowiednimi dokumentami. Jeżeli lekarze pediatrzy i interniści nie zostaną włączeni do podstawowej opieki zdrowotnej może pojawić się problem z zastąpieniem lekarzy, którzy obecnie udzielają świadczeń w POZ, ponieważ ok. 20 proc. z nich jest w wieku powyżej 60 lat.
projekt noweli wprowadza także - dodatkowo - deklarację wyboru świadczeniodawcy, tak aby złożona przez pacjenta deklaracja wyboru: lekarza, pielęgniarki i położnej (podstawowej opieki zdrowotnej) - nie traciła ważności w przypadku zmiany miejsca pracy przez te osoby. W praktyce pacjent będzie nadal wybierał lekarza, pielęgniarkę, położną (wskaże konkretną osobę), ale będzie to jednocześnie wybór świadczeniodawcy, u którego taka osoba pracuje. Rozwiązania te poprawią pacjentom dostęp do świadczeń zdrowotnych, a świadczeniodawcom ułatwią zarządzanie i rozliczanie usług z NFZ.
Wprowadzona zostanie możliwość złożenia deklaracji wyboru: świadczeniodawcy oraz lekarza, pielęgniarki i położnej w postaci elektronicznej, opatrzonej bezpiecznym podpisem elektronicznym, albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP.
Jednocześnie w ciągu roku kalendarzowego będzie można 3 razy bezpłatnie zmienić: świadczeniodawcę, lekarza, pielęgniarkę i położną podstawowej opieki zdrowotnej (obecnie 2 razy). Chodzi o zmniejszenie ograniczeń w wyborze świadczeniodawców i personelu medycznego oraz zwiększenie swobody w ich zmianie. Kolejna zmiana ma ułatwić dzieciom dostęp do lekarzy specjalistów, w przypadku gdy wynik badań przesiewowych (mających na celu wykrycie wad wrodzonych), wykonywanych u dzieci do pierwszego roku życia, będzie pozytywny (nieprawidłowy). Dziecko, u którego stwierdzono taki wynik, będzie kierowane do lekarza specjalisty niezwłocznie bez konieczności wystawiania skierowania do poradni specjalistycznej przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.
Nowe regulacje mają wejść w życie po 14 dniach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Rada Ministrów podjęła uchwałę w sprawie zatwierdzenia programu rzeczowo-finansowego wykorzystania środków Funduszu Kolejowego w latach 2014-2019, przedłożoną przez ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej.
Uchwała przewiduje następujący podział środków Funduszu Kolejowego (FK) w latach 2014-2019:
Rok 2014
- na przygotowanie, budowę i przebudowę linii kolejowych przez PKP PLK SA - 261 775,94 tys. zł;
- na przygotowanie, budowę i przebudowę linii kolejowych przez PKP SKM w Trójmieście Sp. z o.o. - 12 000,00 tys. zł;
- na remonty i utrzymanie linii kolejowych realizowane przez PKP PLK SA - 70 000,00 tys. zł;
- na finansowanie/współfinansowanie przez samorządy województw zakupów, modernizacji oraz napraw pojazdów kolejowych przeznaczonych do przewozów pasażerskich wykonywanych na podstawie umów o świadczenie usług publicznych - 100 000,00 tys. zł;
- limit środków FK przeznaczonych na sfinansowanie zakupu od PKP SA przez Skarb Państwa akcji PKP PLK SA - 500 000 tys. zł;
- na wydatki bieżące PKP PLK SA związane z zarządzaniem infrastrukturą kolejową - 35 024,06 tys. zł.
Według ostrożnych szacunków - na zadania ujęte w Programie rzeczowo-finansowym proponuje się przeznaczyć w 2014 r. ok. 978 800,00 tys. zł.
Rok 2015
- na przygotowanie, budowę i przebudowę linii kolejowych przez PKP PLK SA - 305 456,58 tys. zł;
- na przygotowanie, budowę i przebudowę linii kolejowych przez PKP SKM w Trójmieście Sp. z o.o. - 5 000,00 tys. zł;
- na remonty i utrzymanie linii kolejowych realizowane przez PKP PLK SA - 230 000,00 tys. zł;
- na finansowanie lub współfinansowanie przez samorządy województw zakupów, modernizacji oraz napraw pojazdów kolejowych przeznaczonych do przewozów pasażerskich wykonywanych na podstawie umów o świadczenie usług publicznych - 100 000,00 tys. zł;
- na wydatki bieżące PKP PLK SA związane z zarządzaniem infrastrukturą kolejową - 52 019,52 tys. zł.
Według ostrożnych szacunków - na zadania ujęte w Programie rzeczowo-finansowym proponuje się przeznaczyć w 2015 r. ok. 692 476,10 tys. zł.
Rok 2016
- na przygotowanie, budowę i przebudowę linii kolejowych przez PKP PLK SA - 390 055,61 tys. zł;
- na przygotowanie, budowę i przebudowę linii kolejowych przez PKP SKM w Trójmieście Sp. z o.o. - 5 000,00 tys. zł;
- na wydatki bieżące PKP PLK SA związane z zarządzaniem infrastrukturą kolejową - 251 718,50 tys. zł.
Ogólnie na zadania ujęte w Programie rzeczowo-finansowym proponuje się przeznaczyć w 2016 r. ok. 646 774,11 tys. zł.
Rok 2017
- na przygotowanie, budowę i przebudowę linii kolejowych przez PKP PLK SA - 404 974,71 tys. zł;
- na przygotowanie, budowę i przebudowę linii kolejowych przez PKP SKM w Trójmieście Sp. z o.o. - 5 000,00 tys. zł;
- na wydatki bieżące PKP PLK SA związane z zarządzaniem infrastrukturą kolejową - 304 465,10 tys. zł.
Ogólnie na zadania ujęte w Programie rzeczowo-finansowym proponuje się przeznaczyć w 2017 r. ok. 714 439,80 tys. zł.
Rok 2018
- na przygotowanie, budowę i przebudowę linii kolejowych przez PKP PLK SA - 437 006,85 tys. zł;
- na przygotowanie, budowę i przebudowę linii kolejowych przez PKP SKM w Trójmieście Sp. z o.o. - 5 000,00 tys. zł;
- na wydatki bieżące PKP PLK SA związane z zarządzaniem infrastrukturą kolejową - 333 712,83 tys. zł.
Według wstępnych szacunków na zadania ujęte w Programie finansowo-rzeczowym przeznaczy się ok. 775 719,68 tys. zł.
Rok 2019
- na przygotowanie, budowę i przebudowę linii kolejowych przez PKP PLK SA - 453 932,09 tys. zł;
- na przygotowanie, budowę i przebudowę linii kolejowych przez PKP SKM w Trójmieście Sp. z o.o. - 5 000,00 tys. zł;
- na wydatki bieżące PKP PLK SA związane z zarządzaniem infrastrukturą kolejową - 345 411,40 tys. zł.
Według szacunków, na zadania ujęte w Programie finansowo-rzeczowym w 2019 r. zostanie wydane 804 343,49 tys. zł.
Fundusz Kolejowy jest zasilany ze środków pochodzących z 20 proc. wpływów z opłaty paliwowej pobieranej od wprowadzanych na rynek krajowy paliw silnikowych oraz gazu. Depozytariuszem środków zgromadzonych na rachunku FK jest Bank Gospodarstwa Krajowego. Bank może również zaciągać kredyty i pożyczki na rzecz Funduszu, poręczane/gwarantowane przez Skarb Państwa.
Według prognoz Banku Gospodarstwa Krajowego wpływy z opłaty paliwowej w części stanowiącej środki FK wyniosą: 2014 r. - 996 000,00 tys. zł, 2015 r. - 1 015 000,00 tys. zł, 2016 r. - 940 000,00 tys. zł, 2017 r. - 965 000,00 tys. zł, 2018 r. - 985 000,00 tys. zł, 2019 r. - 1 010 000,00 tys. zł.
Rada Ministrów przyjęła założenia do projektu ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym, przedłożone przez ministra finansów.
Zgodnie z założeniami, projektowane przepisy adresowane są do osób starszych, a przygotowane rozwiązania zabezpieczą interesy beneficjentów usługi kredytu. Rozwiązania zaproponowane w projekcie ustawy wprowadzą mechanizmy umożliwiające bankom, instytucjom kredytowym, oddziałom banków zagranicznych oraz instytucjom kredytowym prowadzącym działalność transgraniczną oferowanie odwróconych kredytów hipotecznych oraz skuteczne dochodzenie roszczeń. Nie będzie określany limit wieku osób pragnących zawrzeć z bankiem taką umowę.
Instytucjami uprawnionymi do zawierania umów będą instytucje określone w Prawie bankowym, a więc podlegające nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego lub organom nadzorczym w macierzystych państwach członkowskich Unii Europejskiej. Kredyt będzie zawierany w walucie polskiej.
Umowa odwróconego kredytu hipotecznego jest szczególnym rodzajem kredytu, którego podstawą zabezpieczenia jest hipoteka ustanowiona na nieruchomości lub określonym prawie do nieruchomości. Oznacza to, że bank lub inna określona instytucja kredytująca może zawrzeć umowę kredytu odwróconego z osobą fizyczną, która posiada:
- prawo własności nieruchomości,
- prawo własności ułamkowej części nieruchomości,
- prawo użytkowania wieczystego gruntu,
- spółdzielcze prawo własności do lokalu.
Dla banku udzielającego kredytu zabezpieczeniem spłaty będzie hipoteka na nieruchomości lub określonym prawie do tej nieruchomości.
Bank, zawierając umowę odwróconego kredytu hipotecznego, zobowiąże się do wypłaty określonej w umowie kwoty przez czas określony lub jednorazowo. Kredytobiorca do chwili swojej śmierci pozostanie właścicielem/wieczystym użytkownikiem nieruchomości lub posiadaczem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu i będzie zamieszkiwać w nim do dnia swojej śmierci.
Przed zawarciem umowy bank/instytucja kredytująca dokona oceny stanu i historii zobowiązań kredytobiorcy, oceni także stan prawny nieruchomości. Podstawą do ustalenia kwoty odwróconego kredytu hipotecznego będzie rynkowa wartość nieruchomości. Przed zawarciem umowy rzeczoznawca majątkowy oceni nieruchomość. Ustawa nie będzie przesądzać o tym, która ze stron będzie płacić za wycenę.
Następnym krokiem jest dostarczenie kredytobiorcy na papierze (lub na innym trwałym nośniku bądź drogą elektroniczną) jednolitego arkusza informacyjnego zawierającego niezbędne dane dotyczące odwróconego kredytu hipotecznego. Biorąc pod uwagę wiek beneficjentów ww. kredytu, przekazywane informacje powinny być wyczerpujące i istotne. Arkusz powinien zawierać m.in.: dane identyfikacyjne banku, opis kredytu, jego koszty oraz informacje o obowiązkach i prawach biorącego kredyt. Informacje przekazane przed podpisaniem umowy nie będą stanowiły wiążącej oferty dla zainteresowanego kredytem.
Umowa odwróconego kredytu hipotecznego musi być zawarta na piśmie. Powinny w niej znajdować się informacje dotyczące m.in.: rodzaju kredytu, jego całkowitej wysokości, wartości nieruchomości, wskazanie strony, która będzie płacić za wycenę nieruchomości, oprocentowania kredytu, terminów oraz wysokości ustalonych kwot do wypłaty (jednorazowo czy w ratach).
Ponadto w umowie muszą zostać określone obowiązki kredytobiorcy związane z nieruchomością (ubezpieczenie lokalu, należyta dbałość o nieruchomość, terminowe uiszczanie podatków czy opłat za czynsz). W umowie winny znajdować się także informacje dotyczące m.in.: prawa do przedterminowej spłaty kredytu i procedury tej spłaty, prawa do odstąpienia od umowy, sposobu i terminu wypowiedzenia umowy zarówno przez kredytobiorcę, jak i przez bank.
W projektowanej ustawie znajdą się szczegółowe warunki dotyczące sytuacji odstąpienia od umowy zarówno przez kredytobiorcę, jak i instytucję kredytującą. Istotne jest również to, że kredytobiorcy będą mogli spłacić odwrócony kredyt hipoteczny przed terminem wskazanym w umowie (chodzi o spłatę wypłaconych kwot kredytu wraz z oprocentowaniem, prowizjami i innymi opłatami).
Dla kredytobiorców zawarcie umowy o odwróconym kredycie hipotecznym będzie traktowane jak zaciągnięcie kredytu. Środki uzyskane z tego tytułu nie będą stanowić przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
W ustawie znajdą się również przepisy dotyczące konsekwencji, jakie będzie ponosił kredytobiorca w przypadku niewywiązania się z obowiązków dotyczących utrzymania nieruchomości. Wówczas bank może wyznaczyć termin (nie krótszy niż 30 dni) na usunięcie niedociągnięć. Długość terminu ten będzie uzależniona od rodzaju obowiązku, jaki nie został zrealizowany.
W przypadku niedopełnienia obowiązków określonych w umowie, instytucja kredytująca może zaproponować swoje pełnomocnictwo obejmujące wykonanie zobowiązań dotyczących nieruchomości. Chodzi o zaległości w opłacaniu czynszu, podatku od nieruchomości. Pełnomocnictwo może zostać w każdej chwili odwołane. W umowie kredytu znajdą się informacje regulujące sposób rozliczania kosztów pełnomocnictwa.
Przewiduje się, że roszczenie o zwrot odwróconego kredytu - wraz z odsetkami i innymi kosztami - będzie wymagalne po 12 miesiącach od dnia śmierci kredytobiorcy. Dzięki temu spadkobiercy będą mogli dopełnić formalności spadkowych oraz mieć możliwość spłacić kredyt i zachować prawo do lokalu. Kredyt można będzie spłacić wcześniej i nie ponosić kosztów naliczanych odsetek.
Bankowi lub innej instytucji ma przysługiwać roszczenie o przeniesienie nieruchomości będącej przedmiotem zawartej umowy odwróconego kredytu hipotecznego lub roszczenie o przeniesienie prawa użytkowania wieczystego gruntu bądź spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Roszczenie to będzie wymagalne w momencie, gdy wymagalne stanie się roszczenie o zwrot kredytu. Roszczenie o przeniesienie oprawa własności podlegać ma wpisowi do księgi wieczystej. Wygasa ono z chwilą spłaty kredytu lub wygaśnięcia hipoteki.
Spadkobiercy będą mieć prawo spłaty kredytu, w związku z tym bank będzie miał obowiązek powiadomić potencjalnych spadkobierców przez zamieszczenie - dwukrotne - ogłoszenia w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim i na swoich stronach internetowych o takiej możliwości. W ogłoszeniu mają się znaleźć dane kredytobiorcy wraz informacją o zawarciu przez niego umowy odwróconego kredytu hipotecznego i możliwością spłaty zaciągniętego zobowiązania.
Bank będzie mógł wystąpić do sądu spadku o powołanie kuratora w celu przeniesienia na niego prawa do nieruchomości. Kurator będzie działał jako zastępca pośredni, a zatem w imieniu własnym, ale na rachunek wszystkich spadkobierców. Będzie działał do chwili uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.
Zakłada się przyjęcie przepisu mówiącego o tym, że kredytobiorca i spadkobiercy ponoszą odpowiedzialność finansową ograniczoną wyłącznie do nieruchomości lub prawa do nieruchomości, na którym ustanowiono zabezpieczenie hipoteczne. W przypadku, gdy kredytobiorca lub jego spadkobiercy nie dokonają spłaty kredytu bank zrealizuje przysługujące mu roszczenie o przeniesienia prawa własności.
Rada Ministrów przyjęła propozycję uregulowania instytucji dożywotniego świadczenia pieniężnego w zamian za przeniesienie własności nieruchomości (tzw. renty dożywotniej), przedłożoną przez ministra gospodarki.
Propozycje zawarte w dokumencie będą punktem wyjścia do przygotowania projektu ustawy o tzw. rencie dożywotniej.
Ministerstwo Gospodarki zgłosiło potrzebę uregulowania w systemie prawnym instytucji renty dożywotniej adresowanej do osób starszych Jej istota polega na tym, że właściciel przenosi na świadczeniodawcę własność nieruchomości w zamian za dożywotnie, okresowe świadczenie pieniężne. Jednocześnie świadczeniobiorca miałby prawo dożywotniego mieszkania w nieruchomości - na jego rzecz ustanowiona byłaby służebność osobista mieszkania (budynku, lokalu mieszkalnego). Służebność osobista mieszkania pozostawałaby ponadto w mocy w przypadku przeprowadzenia postępowania egzekucyjnego lub postępowania upadłościowego.
Dzisiejsze regulacje zawarte w Kodeksie cywilnym nie chronią w sposób wystarczający interesów wszystkich osób zwierających tego typu umowy. Stąd potrzeba wzmocnienia praw świadczeniobiorców i zwiększenia wymagań wobec świadczeniodawców.
Wypłaty świadczeń będą gwarantowane m.in. przez ustanowienie hipoteki na nieruchomości. Zakłada się, że hipoteka będzie zabezpieczać wierzytelności zarówno wymagalne (tj. z przeszłości), jak i przyszłe, a także odsetki, koszty postępowań sądowych i egzekucyjnych do wysokości odpowiadającej wartości mieszkania.
Proponuje się wprowadzenie wieloetapowej procedury zawierania umów. Ma to uchronić odbiorców świadczeń, z reguły osoby starsze, przed nadużyciami i pochopnym zawieraniem umów renty dożywotniej. Zakłada się, że informacje o instytucji renty dożywotniej kierowane do potencjalnych świadczeniobiorców, w tym zwłaszcza ludzi starszych, powinny być umieszczone na jednolitym arkuszu informacyjnym. Znajdą się w nim wyczerpujące informacje dotyczące m.in.: opisu instytucji renty dożywotniej, warunków jej otrzymywania, prognozowanej wysokości renty i sposobu jej wypłacania, ustanowienia na nieruchomości hipoteki i służebności osobistej mieszkania, kosztów zawarcia umowy, możliwości wypowiedzenia umowy w określonych sytuacjach, itp.
W czasie trwania umowy świadczeniodawca będzie mógł zbyć nieruchomość wyłącznie na rzecz innych podmiotów oferujących taką usługę. Zaproponowano ponadto możliwość przenoszenia umów przez podmiot oferujący rentę dożywotnią (inny niż zakład ubezpieczeń) na zakład ubezpieczeń. Takie rozwiązanie zabezpieczy ciągłość umowy w przypadku, gdy podmiot oferujący rentę nie będzie mógł spełnić wymogów określonych w ustawie.
Zabezpieczeniu interesów świadczeniobiorcy będzie służyć również możliwość wypowiedzenia umowy, gdy przestanie on - choćby czasowo - otrzymywać przysługujące mu świadczenie. Ponadto jego interes będzie chroniony także w razie upadłości świadczeniodawcy lub poddania go egzekucji. W takim wypadku przepisy przyznają świadczeniobiorcom prawo dochodzenia różnicy między wartością nieruchomości a sumą wypłaconych już świadczeń.
Podmioty zainteresowane oferowaniem renty dożywotniej będą musiały uzyskać zezwolenie Komisji Nadzoru Finansowego. Warunkiem uzyskania zezwolenia będzie spełnienie określonych wymogów organizacyjnych i kapitałowych.
Rada Ministrów zajęła stanowisko wobec poselskiego projektu ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym (druk nr 1442), przedłożone przez ministra finansów.
W stanowisku rządu podkreślono, że wiele propozycji poselskich pokrywa się z rozwiązaniami zaproponowanymi w założeniach do projektu ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym, które przygotował resort finansów. Dlatego rząd proponuje wstrzymanie prac nad projektem poselskim do momentu przekazania do Sejmu projektu rządowego.
Posłowie zaproponowali przepisy umożliwiające udzielanie przez banki, oddziały banków zagranicznych działających na polskim rynku oraz instytucje kredytowe i oddziały tych instytucji, prowadzących działalność transgranicznie, odwróconych kredytów hipotecznych. Kredyty te byłyby udzielane osobom fizycznym, bez względu na ich wiek, posiadającym określone prawo do nieruchomości. W projekcie poselskim przewidziano mechanizmy chroniące osoby, które skorzystają z odwróconego kredytu hipotecznego, m.in. możliwość odstąpienia od umowy w terminie 30 dni czy prawo do przedterminowej spłaty kredytu.
Pozytywnie należy ocenić zaproponowany przez posłów krąg podmiotów, które będą uprawnione do oferowania odwróconego kredytu hipotecznego. Są to podmioty podlegające nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego oraz organów nadzorczych w macierzystych państwach członkowskich Unii Europejskiej. Dobrym rozwiązaniem jest również zastrzeżenie, by umowy kredytu były zawierane tylko w walucie polskiej. Rząd z aprobatą odnosi się również m.in. do propozycji zabezpieczających interesy kredytobiorców i instytucji kredytujących.
UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi wyłączną i pełną odpowiedzialność za jego treść.(PAP)
kom/ aja/