Czas pracy 2013 - znów inaczej
Znowu weszły w życie zmiany w ustalaniu zasad, dotyczących określania wymiaru czasu pracy. W przyszłym roku nie zyskają jednak na nich pracownicy mający wolne w soboty – żadne ze świąt nie przypada w ten dzień
Zdaniem Trybunału – stare przepisy prawidłowe
Czy dni wolne od pracy, przypadające w dniu innym niż niedziela, stanowią problem dla ustawodawców? Można by tak pomyśleć, mając na uwadze częste zmiany w ich traktowaniu. Związane z tym przepisy miały w ostatnim okresie krótki żywot. Wskutek decyzji Trybunału Konstytucyjnego wróciliśmy do zasad ustalania wymiaru czasu pracy, obowiązujących w 2010 roku.
Zmiany w przepisach spowodował wyrok, który zapadł 2 października tego roku. TK uznał w nim, co następuje. Przepis mówiący o tym, że jeśli święto wypada w dniu wolnym z tytułu pięciodniowego tygodnia pracy, to mimo tego wymiar pracy pozostaje bez zmian, jest niezgodny z ustawą zasadniczą. W związku z tym nastąpił powrót do starych przepisów, obowiązujących przed 2011 rokiem.
Co powoduje zmiana? Po jej wprowadzeniu każde święto, które nie przypada w niedzielę, zmniejsza pracownikowi liczbę godzin do przepracowania. Bez względu na to, czy wypadnie w dniu ustalonym przez pracodawcę jako wolny, czy też nie.
Polecamy: Szykuje się rewolucja w urzędach pracy
Wymiar czasu pracy wynika z przepisów Kodeksu Pracy. Zgodnie z kodeksem, czas pracy w okresie rozliczeniowym nie przekraczającym czterech miesięcy, w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy, nie może przekraczać przeciętnie 40 godzin w tygodniu i 8 godzin dziennie. To są wytyczne, na podstawie których ustalana jest liczba godzin, jaką ma przepracować pracownik.
Do 2010 roku każde święto, które wypadało poza niedzielą, obniżało wymiar czasu pracy pracownika. W 2011 wprowadzono zmianę, wskutek której wymiar pozostawał bez zmian, jeśli święto przypadało w dniu wolnym z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy.
Na sobocie nie skorzystają
Załóżmy, że przepisy z ostatnich dwóch lat pozostają bez zmian. Jeśli więc, dla przykładu, Nowy Rok przypada we wtorek (jak w 2013 roku), a w firmie X pracodawca właśnie wtorek wskazał jako dzień wolny od pracy, to z tego tytułu wymiar czasu pracy w tej firmie się nie zmniejsza. Efektem byłoby to, że pracownik mający jako dzień wolny przewidziany właśnie wtorek, musiałby przepracować o 8 godzin więcej od kolegi, którego dniem wolnym byłaby np. sobota. Bo musiałby pójść do pracy w sobotę, a „sobotni” kolega w noworoczny wtorek – już nie.
W myśl nowych przepisów, takich rozbieżności nie ma. Wymiar czasu pracy obniżany jest teraz przez każde święto przypadające w dzień inny niż niedziela. Zmniejszenie liczby godzin do przepracowania oznacza, że pracodawca będzie musiał „oddać” zatrudnionemu dzień wolny od pracy, jeśli święto przypadnie w taki właśnie dzień.
Kalendarz na następny, 2013 rok pokazuje, że z dniami ustawowo wolnymi od pracy, wypadającymi w środku tygodnia będziemy mieli do czynienia dziesięciokrotnie. Tylko święto Trzech Króli przypadnie w niedzielę. Wielkanoc, która świętem niedzielnym jest zawsze, w tej „konkurencji” nie występuje.
I tak, drugi dzień świąt Wielkiej Nocy (1 kwietnia) oraz Narodowe Święto Niepodległości (11 listopada) będziemy obchodzili w poniedziałek. Nowy Rok przywitamy we wtorek, a Święto Pracy 1 maja oraz pierwszy dzień świąt Bożego Narodzenia – we środę. W czwartek przypadnie Boże Ciało (30 maja), 15 sierpnia, dzień Wniebowzięcia NMP i Wojska Polskiego oraz drugi dzień świąt Bożego Narodzenia. Natomiast w piątek – Święto Narodowe 3 Maja oraz Wszystkich Świętych. Tym samym – niemal cały tydzień obsadzony.
Warto jednak zauważyć, że żadne ze świąt w przyszłym roku nie przypadnie w sobotę. A to właśnie sobota jest w zdecydowanej większości firm wskazana przez pracodawców jako dzień wolny z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy. Zatrudnieni w tych firmach pracownicy nie zyskają więc w przyszłym roku dzięki zmianie przepisów ani godziny wolnego.
TK/JK