Czy telepraca Ci się opłaca?
Praca z domu, komunikacja z pracodawcą za pomocą Internetu, telefonu czy faksu, obniżenie kosztów związanych z zatrudnieniem – to tylko niektóre aspekty zatrudnienia na odległość, czyli tzw. telepracy. Komu taka forma się opłaca i z jakimi prawami oraz obowiązkami jest związana?
O umowie słów kilka
Kryzys na rynku pracy nieuchronnie wpłynął na zmniejszenie liczby procesów rekrutacji, co skutkowało brakiem możliwości znalezienia lub zmiany zatrudniania także wśród osób z wyższym wykształceniem. Zmusił również pracodawców do minimalizacji kosztów samej pracy, co w połączeniu z rozwojem technologicznym wpłynęło na rozwój celnego dla obu stron rozwiązania – pracy na odległość, czyli tzw. telepracy.
Podstawą zatrudnienia w formie telepracy może być nie tylko umowa o pracę, ale również umowa zlecenie (umowa o świadczenie usług), umowa o dzieło, umowa agencyjna, a ponadto prowadzona działalność gospodarcza. Jeżeli pracownik nie jest zatrudniony w formie telepracy, a wykonuje pracę w jednostce organizacyjnej pracodawcy, widząc możliwość wykonywania pracy „na odległość” (gdy charakter pracy na to zezwala), nawet w trakcie zatrudnienia może wystąpić z wnioskiem do pracodawcy o stosowną zmianę umowy. Pracodawca powinien taki wniosek w miarę możliwości uwzględnić.
Uzgodnienie takie między pracodawcą i pracownikiem może nastąpić więc zarówno przy zawieraniu umowy o pracę, jak również przy zmianie tej umowy. Zmiana taka jest jednak możliwa wyłącznie na mocy porozumienia stron, zarówno z inicjatywy pracownika, jak i pracodawcy. Co istotne, brak zgody pracownika na odpowiedni w tym zakresie wniosek pracodawcy nie może stanowić podstawy do wypowiedzenia jego umowy o pracę.
Umowa powinna zawierać dodatkowe regulacje w przedmiocie warunków pracy, w szczególności wskazywać zasady wykonywania pracy zgodnie z definicją telepracy. Ponadto miejsce wykonywania usług poza siedzibą firmy oraz narzędzia komunikacji elektronicznej, którymi telepracownik będzie się posługiwał, a przede wszystkim jak będzie rozliczał się z wykonywanej pracy. Prawa i obowiązki
Ustawa zapewnia ochronę interesów obu stron, na wypadek gdyby porozumienie o wprowadzeniu zatrudnienia w formie telepracy okazało się w praktyce niekorzystne dla pracownika lub pracodawcy, niezależnie od powodów. W terminie 3 miesięcy od podjęcia pracy w formie telepracy pracownik lub pracodawca może wystąpić z wnioskiem o zaprzestanie wykonywania pracy w tej formie i o przywrócenie poprzednich warunków pracy. Taki wniosek, niezależnie od tego, czy został złożony przez pracownika, czy przez pracodawcę, jest dla drugiej strony wiążący. W takim wypadku strony ustalają termin do przywrócenia poprzednich warunków, który nie może być dłuższy niż 30 dni od dnia otrzymania wniosku.
Po tym okresie pracownik może mimo wszystko złożyć wniosek o przywrócenie warunków, a pracodawca powinien w miarę możliwości taki wniosek uwzględnić. Jeżeli natomiast to pracodawca uchybi temu terminowi, telepracownik - aby stał się ponownie pracownikiem - powinien doręczyć jemu wypowiedzenie zmieniające warunki pracy.
Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że normy prawa pracy dotyczące zakazu wszelkiej dyskryminacji pracowników mają również zastosowanie do osób wykonujących pracę w formie telepracy. Chodzi o równy dostęp do szkoleń, identyczne możliwości awansowania. Pracodawca powinien również umożliwić telepracownikowi na takich samych zasadach jak innym pracownikom przebywanie na terenie zakładu pracy, kontaktowanie się z innymi pracownikami oraz korzystanie z pomieszczeń i urządzeń pracodawcy oraz obiektów socjalnych.
Telepracownik może podlegać kontroli ze strony pracodawcy, ale gdy praca wykonywana jest w domu pracownika, to kontrola może odbyć się jedynie po wcześniejszym uprzedzeniu pracownika i po wyrażeniu przez pracownika na nią zgody. Wówczas kontrola może dotyczyć wykonywania pracy, inwentaryzacji, konserwacji, serwisu, instalacji lub naprawy powierzonego sprzętu, a ponadto przestrzegania warunków bezpieczeństwa i higieny pracy. Telepracownik powinien pamiętać, że w czasie pracy ma takie same obowiązki jak pozostali pracownicy. Niedopuszczalne jest przykładowo spożywanie alkoholu w czasie przeznaczonym na pracę, za co pracodawca może rozwiązać z pracownikiem w trybie natychmiastowym. Telepracownik powinien również stosować do przepisów BHP na analogicznych zasadach, jak w miejscu pracy.
Korzyści?
Zarówno dla pracodawcy, jak i dla pracownika bardziej niż likwidacja miejsca pracy opłacalne może być wdrożenie systemu telepracy. To także niezwykle atrakcyjna forma wykonywania pracy dla osób mających problemy z samodzielnym poruszaniem się ze względu na niepełnosprawność oraz dla kobiet wychowujących małe dzieci, które wymagają stałej opieki. Rachunek wówczas jest korzystny, gdyż nie zachodzi konieczność zatrudnienia opiekunki, oszczędzamy również czas i minimalizujemy koszty związane z codziennym dojazdem. Nie sposób również pominąć możliwości zatrudnienia w formie telepracy u pracodawcy znajdującego się w innej miejscowości, a nawet innym rejonie kraju.
Marek Bednarczyk
aplikant radcowski
www.bgst.pl
[
]( http://www.architekcikariery.pl/ )