Bez opłat za drugi kierunek, uwłaszczenie naukowców
Zniesienie opłat za drugi kierunek, nowe zasady komercjalizacji, uczenie się przez całe życie - to główne zmiany w ustawie o szkolnictwie wyższym. Regulacje zostały przyjęte przez parlament i czekają już tylko na podpis prezydenta.
Zniesienie opłat za drugi kierunek to konsekwencja wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Minister nauki Lena Kolarska-Bobińska nie spodziewa się jednak lawinowego składania papierów na drugą specjalizację. W jej opinii zmieniło się teraz podejście studentów do studiowania. Teraz myślą oni raczej o tym, żeby jak najszybciej znaleźć się na rynku pracy. Dodatkowo mamy niż demograficzny, więc ogólnie teraz mniej ludzi studiuje.
Uczenie się przez całe życie pozwoli uczelniom uznawać wiedzę i umiejętności zdobyte w pracy zawodowej, na kursach, szkoleniach czy wolontariacie i zaliczać je na poczet studiów. Lena Kolarska-Bobińska uważa, że to może być pomocne w przypadku zmiany zawodu. To rozwiązanie ma pomóc w powrocie na studia ludziom, którzy kiedyś przerwali naukę. Może też pomóc szybciej zdobyć wykształcenie tym ludziom, którzy w innych miejscach niż uczelnia nabyli odpowiednie umiejętności.
Kolejna zmiana to uwłaszczenie naukowców. Chodzi o zbiór przepisów, które ułatwią badaczom komercjalizację badań. Naukowiec i uczelnia określą w umowie rozwiązania dotyczące praw do wyników badań naukowych lub prac rozwojowych, a także podziału środków uzyskanych z ich komercjalizacji. Uczelnia ma 3 miesiące na podjęcie decyzji czy chce sama komercjalizować wynalazek. Jeśli się na to zdecyduje, naukowcowi przysługiwać będzie co najmniej 50 proc. środków uzyskanych z komercjalizacji, obniżonych o nie więcej niż 25 proc. kosztów bezpośrednio związanych z komercjalizacją. Jeśli uczelnia w ciągu 3 miesięcy nie podejmie się komercjalizacji, prawa przejmuje naukowiec - nabywa je za nie więcej niż 10 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Nowela wprowadza też obowiązkowe 3-miesięczne praktyki na studiach o profilu praktycznym oraz monitoring zawodowych losów absolwentów w oparciu o dane z ZUS. Wymaga to od uczelni łączenia zajęć z różnych dyscyplin, kształcenia z wykorzystaniem nowoczesnych technologii, e-learningu, z zaangażowaniem praktyków z gospodarki.
Wprowadzone zostają też nowe zasady tworzenia związków uczelni. Będą one mogły na korzystniejszych warunkach m.in. wspólnie sięgać po pieniądze europejskie.