"Pigułki wczesnoporonne na każdą kieszeń". W Polsce jest już plaga handlarzy zakazanymi tabletkami

Od 150 do 500 zł kosztują zestawy środków wczesnoporonnych, które można kupić w serwisach ogłoszeniowych. Są one w Polsce nielegalne, ale sprzedawcom to nie przeszkadza. Podają swoje numery telefonów i adresy mailowe, proszą o kontakt. Szokuje fakt, że niektórzy zapewniają „pomoc w czasie zabiegu” i dostosowanie „leczenia do konkretnej ciąży”. Handlarze, którzy potrafią się wypromować w sieci, są w stanie zarobić miesięcznie co najmniej 8 tys. zł. Farmaceutyki, które sprzedają, mogą być śmiertelnie niebezpieczne.

- Nie, nie widzę nic złego w sprzedawaniu tych środków! Złe jest to, że w naszym kraju są one zakazane, gdy np. za granicą można je kupić. Nikogo nie oszukuję, tabletki są oryginalne, pochodzą z holenderskiej apteki, pomagam kobietom w potrzebie – mówi Maria, która sprzedaje misoprostol, w ofercie podaje swój nr telefonu, przyznaje, że ze sprzedaży pigułkami się utrzymuje.

Inny sprzedawca – dr Andrzej – zapewnia, że ma wszystkie rodzaje środków wczesnoporonnych, które są dostępne na europejskim rynku. Proponuje tabletki na większą kieszeń (12 sztuk "czystego" misoprostolu oraz tabletkę RU486 za 450 zł ) oraz te tańsze - 12 sztuk arthrotec oraz RU486 za 300 zł. Informuje, że kurier dostarczy je w ciągu 2 dni. Reklamuje się, że od 4 lat z powodzeniem przeprowadza zabiegi farmakologiczne, „monitoruje kuracje od początku do końca” oraz „indywidualnie dobiera leki do każdej osoby, co gwarantuje zdrowie”. Pisze też, że gdyby kuracja się jednak nie udała, to „skieruje na zabieg za granicę”. A od kosztów odliczy cenę tabletek, które nie dały zamierzonego efektu.

W sieci znajdziemy też środki wczesnoporonne ziołowe (dla osób, które „nie chcą truć się chemią”), pochodzenia wietnamskiego i chińskiego. Sprzedawcy jednocześnie przestrzegają przed oszustami, którzy chcąc zarobić, wysyłają witaminę C lub pigułki z gipsu. Lekarze nie kryją zbulwersowania. Apelują, by pod żadnym pozorem nie kupować żadnych farmaceutyków w sieci.

- Stosowanie misoprostolu i mifepristonu (RU486) w Polsce to nielegalna forma aborcji. Te środki mogą wywołać silne skurcze i bardzo obfite krwawienie. Kobieta bez pomocy lekarskiej może nawet umrzeć. Zażywanie jakichkolwiek pigułek kupionych w sieci jest śmiertelnie niebezpieczne. Jeśli nawet środek jest oryginalny, to nie wiemy jak zadziała na nasz organizm. Nigdy nie ufajmy szarlatanom, którzy podają się za lekarzy lub doświadczonych w aborcjach farmakologicznych – mówi Alicja Zaręba, lekarz ginekolog.

Za wprowadzanie do obrotu produktów leczniczych bez wymaganego zezwolenia grozi grzywna, kara ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2. W 2013 roku stwierdzono 1948 tego typu przestępstw (dane dotyczą wszystkich produktów, nie tylko tabletek wczesnoporonnych). Pamiętajmy też, że karze pozbawienia wolności do lat 3 podlega ten, kto udziela kobiecie ciężarnej pomocy w przerwaniu ciąży z naruszeniem przepisów ustawy lub ją do tego nakłania.

- Kupując specyfiki z nielegalnych źródeł nie można przewidzieć z jaką dokładnie substancją możemy mieć do czynienia i jaki ona może mieć wpływ na organizm. Osoby, które sprzedają nielegalnie różnego rodzaju produkty lecznicze, to nie osoby, które chcą nam pomóc w trudnej sytuacji życiowej, a przestępcy, którzy chcą się wzbogacić - twierdzi podinsp. Katarzyna Balcer z zespołu prasowego Komendy Głównej Policji.

Właściciele serwisów ogłoszeniowych podają w swoich regulaminach, że niedopuszczalne jest umieszczanie ofert zawierających treści niezgodne z prawem. Gdy się jednak takie pojawią, reagują najczęściej dopiero po otrzymaniu zgłoszenia od użytkownika.
- Nie jesteśmy w stanie przejrzeć wszystkich ofert, które są u nas zamieszczane. Liczymy na uczciwość użytkowników. Poza tym naruszeniem prawa jest wprowadzenie nielegalnego produktu do obrotu, a nie sama publikacja oferty - twierdzi przedstawiciel jednego z serwisów, w którym znaleźliśmy kilkadziesiąt ogłoszeń zamieszczonych w ostatnich tygodniach. Inny serwis, w którym jest ok. 3 tys. ofert tego typu, nie odpowiedział.

Naczelna Rada Aptekarska złożyła w Sejmie wniosek o zakaz sprzedaży leków przez internet. Według niej, co trzeci specyfik oferowany w internecie pochodzi z nielegalnego źródła, a wiele z nich jest sfałszowanych. Przeciwko takiemu rozwiązaniu protestuje Konfederacja Lewiatan i Związek Pracodawców Aptecznych PharmaNET.

O handlu środkami wczesnoporonnymi w internecie mówi Agnieszka Bąk, radca prawny.

- Kto może sprzedawać farmaceutyki w Polsce, jakie trzeba mieć zezwolenia?

- Polskie prawo farmaceutyczne przewiduje, że sprzedaż produktów leczniczych dostępnych tylko na podstawie przepisu lekarza (na receptę), możliwa jest wyłącznie przez apteki oraz punkty apteczne. Prowadzenie tego typu działalności wymaga zezwolenia wydawanego przez wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego oraz spełnienia wielu restrykcyjnych wymogów. Osoba, która prowadzi aptekę nie musi posiadać wykształcenia farmaceutycznego, konieczne jest jednak, by zatrudniała ona na stanowisku kierownika apteki osobę posiadającą prawo wykonywania zawodu aptekarza lub farmaceuty oraz odpowiedni staż pracy w aptece.

- Czy serwis ogłoszeniowy, na stronach którego oferty kupna środków wczesnoporonnych się ukazują, narusza prawo?

Tabletki wczesnoporonne bardzo często są mylone z antykoncepcją „po”. Pigułka „po” jest jedną z form antykoncepcji, której celem jest niedopuszczenie do zapłodnienia, natomiast tabletka wczesnoporonna ma za zadanie usunąć zarodek na najwcześniejszym etapie zapłodnienia, czyli przerwać ciąże. W Polsce nie istnieje odrębna kategoria leków wczesnoporonnych – są to bowiem leki stosowane przy leczeniu schorzeń (np. leki przeciwreumatyczne lub przeciwwrzodowe), których skutkiem ubocznym jest możliwość przerwania ciąży. W Polsce wszystkie takie leki dostępne są wyłącznie na receptę, a zatem ich legalna sprzedaż możliwa jest wyłącznie na podstawie przepisu lekarza.

Sprzedaż leków, których skutkiem ubocznym jest możliwość przerwania ciąży (leków wczesnoporonnych) bez recepty jest nielegalna, transakcja sprzedaży takiego leku przez internet stanowi naruszenie prawa. Za wprowadzanie do obrotu produktów leczniczych bez wymaganych pozwoleń art. 124 ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne, przewiduje karę ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

- Które środki wczesnoporonne są zabronione w Polsce?

- W internecie znaleźć można ogłoszenia dotyczące oferty sprzedaży leków, które nie są dopuszczone do obrotu w Polsce, a których zażycie może skutkować przerwaniem ciąży, np. RU486 zawierający mifepriston. W Polsce jest on nielegalny.

- Kiedy w Polsce legalnie można zastosować środki wczesnoporonne? Według polskiego prawa farmakologiczna aborcja czyli za pomocą środków wczesnoporonnych jest legalna i dopuszczalna jedynie w trzech przypadkach, które zostały określone w art. 4a ustawy z dnia z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. Przepis ten stanowi, że przerwanie ciąży może być dokonane wyłącznie przez lekarza, w przypadku gdy:

1) ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej,
2) badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu,
3) zachodzi uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego,

Z przepisu wynika, że legalne stosowanie tabletki wczesnoporonnej w celu przerwania ciąży może być dokonane wyłącznie przez lekarza oraz tylko w powyżej opisanych sytuacjach. Stosowanie środków wczesnoporonnych w celu przerwania ciąży w innych niż wyżej wskazane przypadkach jest nielegalne.

Dodatkowo, zgodnie z art. 152 § 2 kodeksu karnego, kto udziela kobiecie ciężarnej pomocy w przerwaniu ciąży z naruszeniem przepisów ww. ustawy o planowaniu rodziny podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Sąd Apelacyjny w Katowicach w 2008 r. skazał na 8 miesięcy pozbawienia wolności, w zawieszeniu na 2 lata mężczyznę, który udzielił ciężarnej kobiecie pomocy w dokonaniu zabiegu przerwania ciąży z naruszeniem przepisów ustawy o planowaniu rodziny poprzez przekazanie jej numeru telefonicznego do osoby, która wykonała zabieg (sygn. akt II AKa 231/08).

AK/WP.PL
(powyżej prezentujemy screeny przykładowych ogłoszeń)