Abonament RTV. Listonosz może sprawdzić, czy mamy TV? Resort infrastruktury odpowiada

Kazimierz Smoliński, sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa - w odpowiedzi na list Rzecznika Praw Obywatelskich - poinformował, że kontrola posiadania radia lub telewizora jest możliwa wyłącznie pod warunkiem zgody właściciela mieszkania. Dopiero uprawiony pracownik Poczty Polskiej może wydać decyzję o konieczności zarejestrowania odbiornika i dokonania opłaty za jego używanie. Listonosz nie ma takiego prawa.

"Zgodnie z art. 50 Konsytuacji Rzeczpospolitej Polskiej zapewnia się nienaruszalność mieszkania, a przeszukanie mieszkania może nastąpić jedynie w przypadkach określonych w ustawie i w sposób w niej określony" – napisał Smoliński, podkreślając, że sposób, w jaki Poczta Polska prowadzi kontrole, jest również ograniczony obowiązującym prawem. To oznacza, że mamy prawo odmowy wpuszczenia do domu przedstawiciela Poczty Polskiej. Dlaczego?

Możliwość wchodzenia do mieszkań w celu kontroli i zwiększenia ściągalności abonamentu RTV, nie została zapisana w ustawie o opłatach abonamentowych. Powierzenie kontroli pracownikom Poczty Polskiej znalazło się w rozporządzeniu Ministra Administracji i Cyfryzacji z 10 września 2013 r. i jest to akt niższej rangi niż ustawa.

Jak podkreśla przedstawiciel Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa, organem, który jest upoważniony do sprawdzania, czy posiadamy w domu telewizor lub radio, jest wyłącznie pracownik Centrum Obsługi Finansowej Poczty Polskiej. To jego kierownik upoważnia go do kontroli i wydaje druk upoważnienia. Kontrola jest możliwa wyłącznie za zgodą właściciela.

Wiceminister Infrastruktury i Budownictwa odpowiedział, że pracę poczty nadzoruje jego resort, ale kwestia kontroli i uprawnień pracowników Poczty Polskiej, w związku z opłatą abonamentową, leży już w kompetencjach Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. To on zajmuje się polityką audiowizualną.

Odpowiedź wiceministra Smolińskiego jest związana z listem, który 7 listopada 2016 r. Adam Bodnar, Rzecznik Praw Obywatelskich, wysłał do Ministra Infrastruktury w celu sprawdzenia, czy zapisy o kontroli mieszkań przez pracowników Poczty Polskiej są zgodne z konstytucją.

W swoim liście Bodnar wyraził wątpliwość, czy pracownik Poczty Polskiej rzeczywiście jest uprawniony do wchodzenia do mieszkania i kontroli, czy dana osoba posiada zarejestrowane odbiorniki.

Wątpliwość Rzecznika Praw Obywatelskich miała charakter konstytucyjny. Chodziło o zapisane w Ustawie Zasadniczej prawo do nienaruszalności mieszkania i ochrony prawnej życia prywatnego. Bodnar podkreślał, że jeżeli rząd chce kontrolować, czy obywatele posiadają sprzęt RTV, to powinno to być dokładnie opisane w odpowiedniej ustawie. Tymczasem w przypadku listonoszy takiego zapisu nigdzie nie było.

Wcześniej rząd chciał wprowadzić opłatę audiowizualną, która byłaby doliczana do rachunku za prąd. Każdy miał płacić za publiczną telewizję i radio, niezależnie od tego, czy z nich korzysta, czy nie. Okazało się jednak, że taka regulacja byłaby sprzeczna z prawem europejskim. Rząd wrócił więc do pomysłów, jak zwiększyć ściągalność abonamentu RTV, który wciąż jest obowiązującą w Polsce daniną.

Wysokość abonamentu RTV w 2016 r. to 7 zł miesięcznie za radioodbiornik i 22,70 zł miesięcznie za telewizor. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji poinformowała, że w 2017 r. wysokość opłaty pozostanie taka sama.

Opłatę za dowolny okres można dokonać z góry. Jeśli zapłacimy za całe 12 miesięcy, otrzymamy 10 proc. rabatu. Warunkiem jest uiszczenie opłaty do 25 stycznia 2017 r. Jeśli płacimy co miesiąc – należy to robić do 25. dnia każdego miesiąca. Abonament RTV jest obowiązkiem ustawowym. W Polsce płaci go terminowo zaledwie 10 proc. upoważnionych. To jeden z najgorszych wyników w Europie.
Obowiązek uiszczania opłat abonamentowych dotyczy zarówno osób fizycznych, jak i przedsiębiorców. Do płacenia za odbiorniki radiowe i telewizyjne są zobowiązane także osoby korzystające z telewizji kablowych czy satelitarnych platform cyfrowych, niezależnie od dokonywanych u operatorów opłat abonamentowych.