Klauzule ochronne w umowach o pracę na czas określony

Firma proponuje wprowadzenie do umowy na czas określony zapisu o możliwości wcześniejszego rozwiązania umowy za dwutygodniowym wypowiedzeniem. Chciałbym mieć gwarancję, że pracodawca nie wypowie tej umowy w ciągu pierwszych dziesięciu miesięcy. Czy taki zapis może być w umowie o pracę? - pyta czytelnik.

Danuta Skomorowska - radca prawny, specjalista prawa pracy:

Generalnie umowa o pracę na czas określony, który jest wyznaczony wolą samych stron, powinna dawać pracownikowi poczucie stabilizacji. Jednakże art. 33 kodeksu pracy wprowadza wyjątek od tej zasady. Mianowicie strony umowy, zawierając ją na czas określony, dłuższy niż sześć miesięcy, mogą (a więc nie muszą) przewidzieć dopuszczalność jej wcześniejszego rozwiązania za dwutygodniowym wypowiedzeniem.

Wprowadzenie takiej klauzuli do umowy o pracę daje prawo do jej wypowiedzenia zarówno pracodawcy, jak i pracownikowi, w każdym czasie jej obowiązywania, a więc także w ciągu pierwszych sześciu miesięcy (uchwała Sądu Najwyższego z 7 września 1994 r., sygn. I PZP 35/94).

Zastrzegając prawo wypowiedzenia umowy zawartej na czas określony, strony mogą jednocześnie odłożyć w czasie tę możliwość, ustanawiając dla każdej z nich zakaz wypowiadania w ciągu np. pierwszych sześciu czy dziesięciu miesięcy. Strony mogą też ograniczyć prawo do wypowiedzenia jedynie do szczególnych okoliczności, których wystąpienie pozwoli wymówić umowę zawartą na czas określony. W tym wypadku istotny jest precyzyjny zapis wskazujący te okoliczności tak, aby w przyszłości nie powstały zbędne spory interpretacyjne (najlepiej wymienić je expressis verbis!).

Sąd Najwyższy jednoznacznie stwierdził, iż klauzula o możliwości wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony dłuższy niż sześć miesięcy może być wprowadzona także w trakcie obowiązywania umowy, w formie aneksu do umowy, w ramach prawa do modyfikacji stosunku pracy (uchwała z 14 czerwca 1994 r., sygn. I PZP 26/94).

Strony umowy zawartej na czas określony powinny wiedzieć, iż taka umowa, nawet jeżeli nie zawiera klauzuli o możliwości wymówienia, może być wypowiedziana przez każdą ze stron za dwutygodniowym wypowiedzeniem, w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy (art. 411 k.p., który wyłącza szczególną ochronę przed wymówieniem), a także na podstawie ustawy z 13 marca 2003 r. o zwolnieniach grupowych.

—oprac. zal