Komitet Stały RM przyjął projekt ustawy o podatku węglowodorowym

W projekcie resort finansów zaproponował, żeby SPW pobierany był od 2020 r., mimo że ustawa miałaby wejść w życie w 2015 r. Poziom przejmowanej przez państwo renty surowcowej ma być rzędu 40 proc.; w przypadku złóż konwencjonalnych ma to być ok. 42 proc., złóż niekonwencjonalnych - ok. 38 proc.

Pierwszym elementem renty surowcowej będzie podatek od wydobycia niektórych kopalin, wynoszący w przypadku gazu konwencjonalnego 3 proc., gazu niekonwencjonalnego - 1,5 proc., a w przypadku ropy naftowej odpowiednio 6 i 3 proc. Dla konwencjonalnego gazu i ropy, wydobywanych spod dna Bałtyku, stawki są niższe o połowę - ze względu na specyfikę wydobycia - i wyniosą odpowiednio 1,5 i 3 proc.

Kolejnym instrumentem będzie specjalny podatek węglowodorowy o stawce od 0 do 25 proc., uzależnionej od relacji skumulowanych przychodów do skumulowanych wydatków - tzw. R-factor. Jeśli R-factor przekracza 1, oznacza to, że działalność wydobywcza przynosi zysk.

Dla R-factor mniejszego od 1,5 stawka wynosić będzie zero, dla 1,5 wyliczony według odpowiedniego wzoru podatek wyniesie 12,5 proc. i będzie rósł progresywnie do wartości R-factor równej 2, kiedy to osiągnie 25 proc. Ta stawka będzie też obowiązywać dla wyższych wartości R-factor.

"Rozwiązanie jest zatem formą elastycznego podatku dochodowego, który korzystnie wpłynie na decyzje inwestorów o podejmowaniu wydobycia, nie ograniczając go w początkowej fazie działalności nadmiernymi obciążeniami" - zaznaczono w uzasadnieniu projektu.

Kolejnymi elementami będą 19-proc. podatek CIT z nową stawką amortyzacyjną na odwierty, opłaty eksploatacyjne (których wysokość jest regulowana inną ustawą) oraz podatek od nieruchomości.

MF zaproponowało wyłączenie z opodatkowania podatkiem węglowodorowym metan występujący w złożach węgla kamiennego oraz obniżenia stawek SPW (1,5 proc. dla gazu ziemnego, 3 proc. dla ropy naftowej) w przypadku wydobycia węglowodorów z dna morskiego. Z kolei dla odwiertów niskowydajnych będzie limit wydobycia, poniżej którego będzie obowiązywało zwolnienie z podatku. Z podatku od węglowodorów i CIT ma być zwolniony Narodowy Operator Kopalin Energetycznych (NOKE) - należący do państwa obowiązkowy udziałowiec wszystkich koncesji wydobywczych.

Radca prawny w firmie doradczej PwC Grzegorz Kuś ocenił, że odroczenie poboru nowych podatków powinno w pewnej mierze uspokoić inwestorów oraz dać czas na lepsze poznanie zasobności polskich złóż tzw. gazu łupkowego. - Niemniej, wydaje się, że projekt w dalszym ciągu wymaga pewnego dopracowania - powiedział PAP.

Prawnik zwrócił uwagę, że koncesja na rozpoznawanie i wydobywanie węglowodorów może być przyznana wyłącznie przedsiębiorcy, który prowadzi działalność w formie spółki akcyjnej lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. - W dalszym ciągu Ministerstwo Finansów chce, aby przedsiębiorcy posiadający koncesje wydobywcze musieli obligatoryjnie zmienić formę prawną na spółki kapitałowe. Mimo że w stosunku do poprzedniej wersji projektów, dodano teraz możliwość działania alternatywnie w formie spółki akcyjnej albo spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, to rozwiązanie jest niekorzystne dla wielu przedsiębiorców, głównie zagranicznych, dla których spółki osobowe stanowią elastyczną formę pozyskiwania partnerów biznesowych - ocenił Kuś.

Kuś zauważył też, że wciąż zasadne jest pytanie czy polski system podatkowy należy komplikować poprzez wprowadzenie nowych podatków o zawiłych relacjach wzajemnych, które będą problematyczne nie tylko dla koncesjonariuszy, ale i prawdopodobnie także dla organów podatkowych. - Nowe propozycje ustawowe będą także wymagały ponownego sprawdzenia na ile poziom łącznych obciążeń dla branży wydobywczej faktycznie będzie odpowiadał deklarowanym przez rząd 40 proc. poziomie renty surowcowej - dodał.