Komunikuj się skutecznie

Komunikacja jest wzajemnym przekazywaniem informacji, wiedzy, pojęć, uczuć, idei, symboli za pomocą symboli tworzonych przez słowa, obrazy, dźwięki czy dotyk.

Angażujemy się w to, jak mówimy, co mówimy, co możemy jeszcze zrobić, aby nasz przekaz był jeszcze lepszy. Uporczywie patrzymy na cel, jaki chcemy osiągnąć. W szybkim biegu do celu i natłoku informacyjnym zapominamy, że na drugim biegunie procesu porozumiewania się jest inna osoba - mająca swoje cele, potrzeby, pragnienia, radości i zmartwienia. Nierzadko doznania tej osoby nie mają wiele wspólnego z naszymi. Tym samym, prawdziwa komunikacja ma niewiele wspólnego z monologiem angażującym tylko nadawcę. Aby skutecznie przekonywać, informować, zmieniać nastawienie rozmówcy, pamiętajmy o aktywnym udziale obu stron - mówiącego i odbierającego. Prawdziwa komunikacja to dialog.

Cechy dobrego nadawcy:

• znajomość tematu
• wiarygodność
• odpowiedzialność za przekaz
• dobra technika i styl mówienia
• pozytywny stosunek do rozmówcy i umiejętność dostosowania się
• otwartość
• umiejętność budowania zaufania
• ustalone cele i intencje przekazywanych informacji

Cechy dobrego odbiorcy:

• umiejętność aktywnego słuchania
• zainteresowanie tematem
• brak uprzedzeń w stosunku do rozmówcy
• dojrzała osobowość

Cechy dobrego przekazu:

• spójny i logiczny
• uporządkowany i przejrzysty
• adekwatny do poziomu reprezentowanego przez odbiorcę, czasu i warunków przekazu
• zachowujący współbrzmienie komunikatów werbalnych z niewerbalnymi
• uwzględniający udział nadawcy i odbiorcy /komunikacja dwustronna/.

Rola komunikacji niewerbalnej

Rola komunikatów niewerbalnych jest nadal dyskutowana i poddawana w wątpliwość. Nie można ich przeceniać, jednak błędem byłoby całkowite niedocenianie czy pomijanie. Mogą być bowiem źródłem dodatkowych informacji o człowieku, jego temperamencie, stanie zdrowia, otwartości, stosunku emocjonalnym do rozmówcy czy przedstawianych informacji.

Wyróżniamy 8 rodzajów niewerbalnych zachowań komunikacyjnych:

1. dystans fizyczny między rozmówcami
2. dotyk i kontakt fizyczny
3. elementy środowiska fizycznego
4. dźwięki paralingwistyczne
5. wygląd zewnętrzny
6. pozycja ciała i gestykulacja; mimika i wyraz twarzy
7. spojrzenia wzajemne i spoglądanie jednostronne
8. jakość wypowiedzi /sposób wokalizacji/

Pamiętajmy, że emocje są przekazywane przede wszystkim poprzez kanał niewerbalny, czyli mowę ciała. Dzięki niej w różnych kulturach wyrażamy radość, smutek, zaskoczenie, zainteresowanie, strach, złość, wstyd. Te znaki są wspólnym dziedzictwem człowieka. Inne są wyuczone, a więc podpatrzone. Ucząc się, naśladujemy pewne wzory. Proces socjalizacji, władza, wiek redukują gesty. Im wyżej ktoś stoi w hierarchii władzy, tym bardziej oszczędne są jego gesty; im niżej, tym bogatsza może być jego mowa ciała. Im starsi jesteśmy, tym bardziej hamujemy mowę naszego ciała.

Aby skutecznie się prezentować, możemy uczyć się ukazywać siebie w miarę odprężonego. Nerwy są niezbędne, aby spowodować przepływ adrenaliny przez system krążenia. Niektórzy błędnie uważają, że z czasem, w miarę nabywania doświadczenia, przestajemy odczuwać zdenerwowanie. Tak jednak nie jest. W kontekście szybkiego tempa życia, rosnących wymagań, sprzecznych informacji oraz ich natłoku i chaosie, rozsądnym jest uczyć się panować nad nerwami. Nadmierne napięcie przynosi mierne, a czasami katastrofalne skutki. Dławi głos, utrudnia panowanie nad oddechem, powoduje, że mówca patrzy wszędzie, tylko nie na swoich słuchaczy, nadmiernie gestykuluje, a komunikacja werbalna staje się niekiedy wręcz niezrozumiała. Właściwa pozycja ciała zwiększa poczucie pewności u mówiącego i poczucie zaufania u słuchaczy. Przyczynia się do odprężenia, ułatwia poruszanie się, sprzyja panowaniu nad oddechem i wyzwala silniejszy głos. Słuchacze widzą wtedy kogoś pewnego siebie i zadowolonego z możliwości rozmowy. To wszystko jest ważne
nie tylko, jak nierzadko się twierdzi, w trakcie rozmów rekrutacyjnych, ale w każdym bezpośrednim kontrakcie z drugim człowiekiem.

Na koniec tej refleksji nasuwają się słowa Ateny w jej wystąpieniu w Olimpie, która wspomniała słowa Zeusa, jej mentora. Uważał on, że w pewnym wieku, po latach pracy nad sobą, można w umiejętności komunikowania się osiągnąć najwyższy poziom, posiąść niezwykłą sztukę... milczenia na dany temat. Jeżeli komuś się to uda, zyskuje szansę bycia uznanym za "arystokratę" w nad wyraz wymagającej dziedzinie porozumiewania się. Mówiąc mało lub wcale, można słuchać i myśleć o tym, co myślą mówiący wypowiadając dane słowa i zachowując się w określony sposób. Zgrabnego stosowania tej umiejętności sobie życzmy.

Jolanta Porębska, Human Capital Expert