Prawo do zasiłku w Polsce i zagranicą – ile w jakim kraju płacą?
W 2011 roku w Polsce wypłacono 3,2 mld zł zasiłków dla bezrobotnych
*W 2011 roku w Polsce wypłacono 3,2 mld zł zasiłków dla bezrobotnych. Jednak jedynie 16 proc. bezrobotnych w kraju ma prawo do pobierania „bezrobotnego”. W starych krajach Unii Europejskiej liczba osób uprawnionych do pobierania tego zasiłku wynosi około 80 proc. – podaje Dziennik Gazeta Prawna. *
W Polsce prawo do zasiłku dla bezrobotnego ma każdy, kto się zarejestruje w urzędzie pracy i przepracuje w ciągu ostatnich 18 miesięcy, co najmniej rok. Wysokość zasiłku jest uzależniona od stażu pracy i może być on pobierany przez pół roku. Okres ten wydłuża się jednak do roku, w przypadku osób po 50. roku życia, ze stażem pracy powyżej 20 lat, a także w przypadku tych wychowujących dziecko poniżej 15 roku życia, których małżonek jest również bezrobotnym i utracił prawo do zasiłku. Staż pracy przekłada się na wysokość zasiłku: jeśli przepracowało się poniżej 5 lat otrzymamy 80 proc. zasiłku, wysokości 609 zł brutto. Jednak taką kwotę dostaniemy tylko przez pierwsze trzy miesiące. Po tym czasie zmaleje ona do 478 zł brutto i tyle będziemy otrzymywać przez następne trzy miesiące. Ci, co przepracowali od 5 do 20 lat mogą liczyć na nieco większą stawkę, odpowiednio: 761 zł i 597 zł. Najwięcej otrzymają bezrobotni ze stażem pracy powyżej 20 lat – 913 zł ,a następnie, po trzech miesiącach 717 zł brutto.
Jak wygląda sprawa zasiłków za granicą?
Z danych resortu pracy wynika, że w 2011 roku zmalała liczba Polaków pobierająca zasiłki dla bezrobotnych poza granicami kraju. Zmniejszyła się ona o 1,5 tys. osób w stosunku do roku 2010 i aż o 2,5 tys. osób, w odniesieniu do roku 2009. Liczba ta zmalała m.in. dlatego, że coraz więcej osób znajduje tam pracę. Tymczasem według badań GUS w Polsce szukamy pracy średnio 11 miesięcy, stąd tak mały odsetek osób posiadających prawo do zasiłku w kraju.
Prawo do zasiłku zagranicznego można nabyć jeśli przepracujemy w krajach Unii Europejskiej czy Europy średnio około roku, legalnie, płacąc składki na ubezpieczenie. Jednak w zależności od państwa występują niewielkie różnice dotyczące wymaganego okresu pracy. Wysokość zasiłku za granicą waha się od 1,1 tys. do 13 tys. zł na miesiąc.
W Wielkiej Brytanii pobiera się tzw. Jobseeker’s Allowence. Co ciekawe, przysługuje on również tym, którzy pracują tygodniowo mniej niż 16 godzin. Tymczasem w Polsce, żeby otrzymywać zasiłek, nie można mieć żadnych dochodów. Wysokość „bezrobotnego” w Wielkiej Brytanii jest uzależniona od wieku oraz sytuacji osobistej. Istnieją tu również dwa rodzaje zasiłku: w oparciu o składki, wypłacany przez ok. pół roku, a także w oparciu o przychody i oszczędności. Wypłaca się go co dwa tygodnie. Zasiłek w Wielkiej Brytanii waha się w granicach od 1,1 zł do ok. 1,4 zł. Najniższa stawka jest przeznaczona dla samotnej osoby niezamężnej poniżej 25 roku życia, najwyższa dla osoby samotnej powyżej 25 roku życia i samotnych rodziców powyżej 18 lat.
W Skandynawii zasiłki są dość wysokie. W Szwecji można liczyć na stawkę od ok. 150 zł do 320 zł dziennie, w zależności od tego, czy posiada się dodatkowe, dobrowolne ubezpieczenie. W ciągu ostatniego roku wystarczy przepracować 6 miesięcy. W Danii wysokość zasiłku może wynosić nawet 90 proc. pensji. W Norwegii zasiłek jest uzależniony od wcześniejszych dochodów. Maksymalnie może wynieść nawet 13 tys. zł. Żeby dostać zasiłek trzeba być zatrudnionym przez co najmniej 52 tygodnie w ciągu ostatnich trzech lat. Norwescy bezrobotni dostaną również dodatek na każde dziecko poniżej 18 roku życia, a także dodatek urlopowy.
W Niemczech zasiłek może wynosić około 70 proc. tamtejszej pensji. Można liczyć też na dodatki w postaci dopłat do czynszu i zasiłku na wychowanie dzieci. W ciągu ostatnich trzech lat musimy mieć przepracowane 12 miesięcy.
Gdzie najwięcej osób pobiera zasiłki? Z danych resortu pracy wynika, że w 2011 roku najwięcej bezrobotnych z prawem do zasiłku było w Irlandii 1,7 tys. osób. Jednak jak prognozują eksperci, ich liczba ma systematycznie spadać. - GUS ostatnio podał informację, że około milion osób, które wyjechało do pracy za granicą powróciło do Polski. To automatycznie zmniejszyło liczbę osób pobierających zasiłek dla bezrobotnych za granicą – komentuje Monika Zakrzewska, z Departament Dialogu Społecznego i Stosunków Pracy PKPP Lewiatan. – Choć rynek pracy w Europie zachodniej się stabilizuje i rzeczywiście coraz łatwiej będzie tam znaleźć pracę - dodaje. Sytuacja na rynku polskim wiele zależy od polityki pracy. – PKPP Lewiatan uważa, że zasiłek dla bezrobotnych powinien być skrócony maksymalnie do 6 miesięcy, ponieważ na część bezrobotnych wpływa on demotywująco jeśli chodzi o poszukiwanie pracy – mówi Zakrzewska. – Znam przypadki osób które popracują rok, tylko po to, żeby potem pobierać zasiłek dla bezrobotnych. Gdy
zasiłek się kończy, znów idą do pracy i tak w kółko. Niestety w Polsce jest bardzo duży odsetek osób biernych zawodowo – komentuje Monika Zakrzewska. Z badania naszego portalu wynika, że tylko 12 proc. osób ankietowanych opowiada się za zlikwidowaniem zasiłku dla osób zdrowych - "zamiast żyć na koszt państwa, powinni wziąć się za pracę". Kolejne 10 proc. mówi, że niektórzy Polacy ciężko pracują i zarabiają tyle, ile wynosi zasiłek. Natomiast aż 43 proc. uważa, że 760 zł, to za mało, żeby przeżyć miesiąc.
MD/MA