Szaleństwo na rynku mieszkaniowym. Zwrot w stronę najmu. Kto w Polsce wynajmuje mieszkania?
Konflikt w Ukrainie sprawił, że bardzo trudna sytuacja mieszkaniowa w Polsce znacznie się pogorszyła. Podwyżki stóp procentowych i malejąca zdolność kredytowa, sprawiły, że niewiele osób stać na własne lokum. Efekt? Szalony popyt na rynku najmu. Doszło do tego, że w największych polskich miastach oferty mieszkaniowe znikają na pniu, a ceny biją kolejne cenowe rekordy. Kto w Polsce wynajmuje mieszkania? Sprawdził to Polski Związek Firm Deweloperskich.
Na zlecenie Polskiego Związku Firm Deweloperskich badanie przeprowadziła w marcu firma Zymetriaw. Objeto nim zarówno osoby najmujące lokale prywatnie jak i w systemie instytucjonalnym, tzw. PRS (Private Rented Sector).
Dalsza część tekstu pod materiałem wideo
Najem w Polsce jest mniej atrakcyjny niż na zachodzie
Statystyczny Polak najmujący mieszkanie w Polsce to osoba będąca w związku i prawie w co drugim przypadku mieszkająca z dzieckiem (lub dziećmi). Co dziesiąte mieszkanie wynajmuje singiel. Istnieją jednak ciekawe różnice jeśli porównamy osoby korzystające z najmu prywatnego i instytucjonalnego.
W przypadku tego pierwszego przeważają ludzie młodzi - 61 proc. to osoby w wieku do 34 lat, a podział wg płci jest tożsamy ze statystycznym w kraju – nieco więcej kobiet. Natomiast w grupie osób wynajmujących w systemie PRS przeważają osoby powyżej 35 roku życia, rzadziej mieszkają z dziećmi i aż trzy czwarte to kobiety!
W razie potrzeby mieszkanie można zmienić
Dla najmujących równie ważna jest swoboda w wyborze miejsca mieszkania, jak i unikanie konieczności zaciągania kredytu, na co wskazało od 23 do 26 proc. badanych.
Ważna jest także łatwość zmiany mieszkania w razie potrzeby – taką możliwość ceni ok 23 proc. wszystkich wynajmujących. Co ciekawe w przypadku PRS aż co 3 osoba zdecydowała się na wynajem, ponieważ potrzebowała mieszkania w związku z przeprowadzką z innego miasta.
Atrakcyjna dzielnica na wyciągnięcie ręki
Wśród zalet wynajmu najemcy prywatni znacznie częściej wskazują łatwość zmiany jednego mieszkania na drugie (38 proc.) oraz możliwość szybkiego usamodzielniania się, na co zwróciło uwagę 31 proc. respondentów. Najemcy instytucjonalni doceniają przede wszystkim wygodną lokalizację, sprzyjającą komfortowi życia codziennego – co szczególnie docenia aż 44 proc. badanych.
Dodatkowo cenią sobie możliwość mieszkania w atrakcyjnych dzielnicach miasta (24 proc.) oraz bliskość terenów zielonych (21 proc.) co oznacza, że w tej grupie szczególnie ważny jest komfort życia codziennego.
Problem z kaucją, która może przepaść
Mimo dużego stopnia zadowolenia z wynajmowania mieszkania istnieją pewne wady. Wśród nich większy stopień wskazywania na wady istnieje w grupie wynajmu prywatnego.
Najwięcej osób w tej kategorii wymieniło obowiązek wpłaty kaucji, wiążący się z ryzykiem nieodzyskania tej kwoty (aż 32 proc. wynajmujących prywatnie i 23 proc. korzystających z PRS). Dodatkowo wynajmujący prywatnie obawiają się odciążenia dodatkowymi kosztami w razie zniszczeń w mieszkaniu (30 proc.).
Co trzeciej osobie przeszkadza fakt, że mieszkania nie można urządzić po swojemu, według indywidualnych potrzeb i gustów. Ostatnie dwie kategorie mają dużo niższe wskazania wśród najmujących w sektorze PRS – odpowiednio 16 proc. i 12 proc. Prawdopodobnie wynika to ze standardów umów oraz wyposażenia mieszkań.
Dla wynajmujących ważny jest wygląd mieszkania oraz możliwość tworzenia wygodnej i dostosowanej do swoich potrzeb przestrzeni. W badaniu uwagę zwraca fakt znacznej rozbieżności w ocenie wad w kwestii możliwości wynajmu mieszkania z dziećmi – o ile jako wadę w wynajmie prywatnym wymieniło 16 proc. osób, to w sektorze PRS tylko 2 proc., co jest wynikiem na poziomie błędu statystycznego.
Większy metraż, lepsza lokalizacja
Co drugi statystyczny najemca prywatny posiada zwierzę i w zdecydowanej większości jest to pies (70 proc.), a tylko co czwarty najemca PRS mieszka ze zwierzęciem przy czym niemal równie często jak pies (52 proc.) jest to kot (42 proc.).
Najemcy instytucjonalni są zdecydowanie bardziej zadowoleni z lokalizacji mieszkania, przyjazności otoczenia oraz z jego standardu niż najemcy prywatni. Również lepiej oceniają dopinanie kwestii formalnych i wysokość czynszu versus jakość mieszkania. Najem ten jest postrzegany jako bardziej bezpieczny m.in. przez jasne zasady najmu i proste formalności.
Wszyscy najmujący chwalą sobie swobodę mieszkania – mogą mieszkać w większym metrażu, w lepszej lokalizacji, a do tego nie ponoszą ryzyka związanego z zaciąganiem kredytu. Cenią dobre umiejscowienie i bliskość terenów zielonych.