Tajemnica przedsiębiorstwa - jak skutecznie ją chronić?
Dla części przedsiębiorców tajemnica firmy stanowi istotny i wartościowy składnik prowadzonego przez nich podmiotu. Kluczowym elementem jest w szczególności tzw. know-how, jednak należy pamiętać nie podlega on ochronie prawnej jako samodzielna wartość. Nie istnieje "prawo do know-how", więc jest on objęty ochroną tak długo, jak stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa.
Tajemnicą przedsiębiorstwa są wszystkie nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne firmy lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności. Do podstawowych jej cech zalicza się więc poufność, brak ujawnienia oraz zabezpieczenie informacji. Przykładowo, tajemnicę przedsiębiorstwa mogą stanowić informacje o wynagrodzeniu pracowników, sposobach produkcji, projektach rozwiązań technicznych, które nie zostały opatentowane, listach klientów i kontrahentów, wewnętrznych systemach kontroli czy też wspomniane know-how. Istotne jest przy tym to, że obowiązek zachowania tajemnicy przedsiębiorstwa ciąży nie tylko na obecnie zatrudnionych, ale może być nałożony także na byłych pracowników – wystarczy o to zadbać odpowiednio konstruując umowę z pracownikiem czy zleceniobiorcą.
Za know-how uważany jest natomiast „zespół technicznych informacji, które są poufne, istotne i zidentyfikowane we właściwej formie” . Przy czym informacje można uznać za poufne, jeżeli nie będą powszechnie dostępne, znane, możliwe do uzyskania w zwykły, dozwolony sposób. Za istotne – gdy będą niebanalne, ważne dla całości lub zasadniczej części produktu lub usługi, sposobu ich wytwarzania albo rozwoju tych elementów. Za zidentyfikowane zaś – jeżeli zostaną opisane lub utrwalone w taki sposób, by istniała możliwość ustalenia, że spełniają wymóg poufności i istotności.
W razie naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa, w tym know-how, przedsiębiorca, którego interes został zagrożony, może korzystać ze środków ochrony przewidzianych przez prawo. W szczególności może żądać:
– zaniechania takiego działania,
– usunięcia skutków naruszenia poprzez złożenie jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia o odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie,
– naprawienia wyrządzonej szkody lub wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści.
W wypadku naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa istotne jest przede wszystkim to, by przedsiębiorca zdążył zareagować zanim wyrządzone szkody spowodują nieodwracalne, negatywne konsekwencje dla jego firmy. Pamiętać należy również o tym, że bierność wobec dokonywanych naruszeń naszych praw może niekiedy być poczytana także za zgodę na takie zachowanie.
r.pr. dr Tomasz Szczurowski
partner zarządzający
Michał Rak
prawnik
w Kancelarii Prawnej Waluga Szczurowski i Wspólnicy