Trudniej będzie ukryć pieniądze za granicą

Ministerstwo Finansów ujawniło w odpowiedzi na interpelację poselską nr 20 282, że chce umieścić tzw. pełną klauzulę wymiany informacji we wszystkich umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania. Jest ich ponad 80. Chodzi o to, by fiskus zyskał dostęp m.in. do danych o rachunkach bankowych polskich podatników.
– To bardzo efektywne narzędzie weryfikacji deklarowanych podstaw opodatkowania, zwłaszcza dochodów transgranicznych – uzasadnia resort.

Trwają również prace nad 22 umowami o wymianie informacji z tzw. rajami podatkowymi, m.in. z wyspą Jersey, Bermudami i Guernsey.
– Fiskus nie ma obecnie dostępu do danych o środkach gromadzonych przez Polaków w tych miejscach, co pozwala im uniknąć podatku – mówi Józef Banach, radca prawny, wspólnik w InCorpore. Dodaje, że po wprowadzeniu pełnej klauzuli wymiany informacji w konkretnych umowach polskie władze podatkowe będą mogły uzyskać wszystkie informacje podatkowe o transakcjach dokonywanych na terytorium danego państwa z udziałem polskich rezydentów, nawet bez pytania ze strony polskiej. Fiskus będzie mógł wówczas sprawdzić, czy dochód tych osób został prawidłowo rozliczony.

Deklaracje podatkowe są niepotrzebne... »

– Ci, którzy prowadzą legalne optymalizacje, nie mają się czego obawiać – dodaje Jacek Bajson, doradca podatkowy w TPA Horwath.

Ministerstwo chce też usuwać z umów międzynarodowych przepisy tzw. tax sparing, zawierające podatkowe zachęty do zakładania spółek w innych krajach. Sztandarowym przykładem jest Cypr. Jak wyjaśnia MF, założenie tam spółki pozwala obniżyć realne opodatkowanie dywidend wypłacanych wspólnikowi z Polski do 9 proc. (wypłata z polskiej spółki jest objęta stawką 19 proc.).

Kiedy zmiany mogą wejść w życie?

– Samo ministerstwo przyznaje, że to proces długofalowy i dyplomatyczne zabiegi nie od razu muszą przynieść efekt – podsumowuje Jacek Bajson.

Ministerstwo Finansów pracuje nad trzema rodzajami zmian:

1. Wprowadzenie do wszystkich umów pełnej klauzuli wymiany informacji. Trwają prace nad zawarciem 22 umów (m.in. z San Marino, Jersey, Bermudami i Guernsey). Umowa z wyspą Man została podpisana w marcu. Renegocjowano już porozumienia ze Szwajcarią, Danią, Maltą i Czechami, a rozmowy z Belgią są na końcowym etapie.

1. Usuwanie z traktatów zapisów niekorzystnych dla polskiego fiskusa. Rozpoczęto prace nad umową z Luksemburgiem i Malezją. Niedługo ma być negocjowane wyeliminowanie klauzuli tax sparing z umów z Cyprem i Singapurem.

1. Ujednolicenie metod unikania podwójnego opodatkowania w umowach z państwami UE i EOG. Na renegocjację czekają umowy z Islandią i Holandią. Zmieniono już m.in. umowy z Danią, Austrią i Wielką Brytanią.

Inwestycje w podatkowych rajach zostaną ukrócone

Przy planowaniu podatkowym spółki coraz częściej biorą pod uwagę inwestycje na Cyprze. Łącząca nas z tym krajem umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania zawiera bowiem klauzulę tax sparing. Celem Ministerstwa Finansów jest wyeliminowanie z umów międzynarodowych takich zapisów.
– Podatek cypryjski, ze względu na uregulowania wewnętrzne tego kraju, nigdy nie jest płacony. Efektywna stawka podatkową dla dywidendy przekazywanej przez spółkę cypryjską wynosi zatem 9 proc., w odróżnieniu od 19 proc. podatku, gdy dywidenda wypłacana jest bezpośrednio przez spółkę polską polskiemu rezydentowi (osobie fizycznej) – wyjaśnia Ministerstwo Finansów.

Problem wynika z tego, że większość umów była zawierana w latach 70. i nie przystaje do obecnej sytuacji gospodarczej.
– To zrozumiałe, że ministerstwo chce uszczelnić system podatkowy. Nie wydaje się jednak, by zmiany weszły w życie w najbliższym czasie, gdyż do tego potrzebna jest zgoda obu stron. Cypr nie jest tym zainteresowany, bo ubyłoby polskich inwestycji w tym kraju – mówi Jacek Bajson, doradca podatkowy w TPA Horwath.

Józef Banach, radca prawny i wspólnik w InCorpore, podkreśla, że bez zmian mają pozostać zasady opodatkowania członków zarządu. Z umowy z Cyprem wynika, że wynagrodzenie dyrektora spółki, która ma tam siedzibę, jest co do zasady opodatkowane tylko na Cyprze.

– Ministerstwo chce także zmienić bardzo korzystne dla polskich podatników zapisy umowy z Luksemburgiem, dzięki którym dywidendy z Luksemburga są zwolnione z podatku w Polsce – dodaje Józef Banach.

To nie wszystko, bo resort finansów chce też kontynuować ujednolicanie metod unikania podwójnego opodatkowania stosowanych w umowach z innymi krajami UE i EOG. W większości traktatów obowiązuje metoda wyłączenia z progresją, dzięki której osoby, które nie miały żadnych dochodów w Polsce, nie muszą się tu rozliczać.

– Ta zmiana dotyczy osób pracujących w krajach, z którymi łączy nas umowa przewidująca metodę tzw. kredytu podatkowego, takich jak np. Holandia i Islandia. Muszą one rozliczać się w Polsce z całości dochodów, nawet jeśli nic w niej nie zarobiły. Dzięki możliwości odliczenia różnicy pomiędzy podatkiem obliczonym według metody wyłączenia z progresją a kredytową nie jest to już tak dolegliwe – tłumaczy Jacek Bajson.

—Monika Pogroszewska