Zawody przyszłości: biotechnolog, coach, ochroniarz?

Świat zmienia się tak szybko, że stawianie prognoz nie jest łatwe. Na pewno pracę w 2020 roku znajdą, wśród wielu innych, fachowcy od informatyki i biotechnologii, a także od szeroko pojętego bezpieczeństwa – systemów i ludzi.

Polska może skoczyć, dostosować się lub osłabnąć

W jakich kierunkach będzie się rozwijać gospodarka światowa? Jakie kwalifikacje będą w związku z tym najbardziej przydatne? Co powinien umieć i jakie cechy posiadać pracownik przyszłości? Na tego rodzaju pytania starali się odpowiedzieć eksperci, pracujący w 5 panelach tematycznych od listopada 2008 do kwietnia 2009 roku. Zajęli się technologiami informatycznymi i telekomunikacyjnymi, energetyką, przemysłem maszynowym i chemicznym. Jeden z paneli zajmował się też zawodami przyszłości.

Badania w ramach projektu o nazwie „Foresight kadr nowoczesnej gospodarki” zleciła Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. Skrócone opracowanie wyników badań pt. „Świat pracy w perspektywie najbliższych 10 lat” znalazło się na portalu rynekpracy.pl.

Od czego zależą kierunki, w jakich pójdzie świat? Po pierwsze, od sytuacji międzynarodowej i stopnia globalizacji. Poza tym – od zakresu reform wprowadzanych przez rządzących i od społecznej zgody na nie. A także od tego, jak szybko i z jakim skutkiem gospodarka będzie chłonąć innowacje i wiedzę.

Dowiedz się więcej: Jakie będą zawody przyszłości? W opracowaniu przewidziano trzy scenariusze dla Polski. Najbardziej optymistyczny został nazwany scenariuszem „skoku cywilizacyjnego”. Przewiduje on szybki rozwój na poziomie gospodarczym, społecznym i naukowym. Scenariusz „twardych dostosowań” bierze pod uwagę przeszkody we wprowadzaniu reform. Mają one związek ze stanem struktur społeczeństwa obywatelskiego w naszym kraju, które wciąż są słabe. Wreszcie trzeci, pesymistyczny scenariusz „słabnącego rozwoju”, zakłada zaniedbanie reform i pozostanie przy dotychczasowym, coraz bardziej przestarzałym i niewydajnym systemie edukacji. Najwięcej znaków zapytania co do zawodów przyszłości pojawia się w tych dziedzinach, które rozwijają się najszybciej. Dlatego prognozy dotyczące branży ICT (informatyczno-technologicznej) nie wybiegają poza kilka najbliższych lat. Wiadomo, że rozwój systemów
informatycznych prowadzi do ich komplikacji. Dlatego będą potrzebni pracownicy o coraz węższej specjalizacji.

Inne grupy fachowców będą pilnować standardów i jakości tworzonych programów. Z rozwojem ICT łączy się także pojawienie rozmaitych typów klientów. Za dostosowanie się do ich potrzeb będą odpowiedzialne coraz szersze kadry.

Zawody nowe i nieznane

O obliczu rynku pracy zdecyduje coraz większa liczba osób z wyższym wykształceniem. Na spodziewany niedobór kadr będzie miało wpływ starzenie się społeczeństwa, a co za tym idzie, zmniejszenie liczby osób aktywnych zawodowo.

Prognozy przewidują powstawanie nowych zawodów. Poza branżą informatyczną, przede wszystkim – w biotechnologii, medycynie i finansach, a również w bezpieczeństwie i rozrywce.

Stopień komplikacji informatyki osiągnie taki poziom, iż pracownik będzie w stanie objąć tylko niewielki wycinek swojej specjalności. Stąd rosnąca rola serwisantów, pomocników, specjalistów od konkretnych usług. A także sektora doradców i osób uczących innych, jak radzić sobie z problemami. Te problemy mogą być typowe i dotyczyć całej rzeszy użytkowników. Mogą być też specyficzne, związane z potrzebami pojedynczego użytkownika.

Zasoby informacji rosną lawinowo. W rozwijających się branżach zwiększy się więc zapotrzebowanie na ludzi potrafiących nimi zarządzać i segregować je, np. w zależności od nośnika, na jakim zostały zapisane. Stąd prognozy mówiące o rozwoju zawodów zajmujących się menegementem informacji, ich selekcją, przepływem, sprawdzaniem wiarygodności.

Dowiedz się więcej: Jakie będą zawody przyszłości? Przyszłość należy do zawodów związanych z Internetem, w związku ze stałym rozwojem jego zasięgu i możliwości. To specjalności związane z monitoringiem sieci, z dbałością o bezpieczeństwo użytkowników, z prezentacją stron, z ochroną poczty mailowej itd. Inna branża, do której ma należeć przyszłość, to wszelkiego rodzaju coaching i doradztwo. Wiąże się to z nowymi zjawiskami na rynku pracy. Należy do nich upowszechnianie pracy zdalnej, stała gotowość do zmiany i edukacji przez całe życie. Coachowie będą służyć wsparciem w zakresie rozwoju osobistego i jako psycholodzy, motywować, wspierać, wskazywać nowe rozwiązania. Ma to znaczenie zwłaszcza dla osób pracujących na odległość i dla kilku pracodawców – a takich będzie coraz więcej. Ograniczone kontakty personalne będą zastępować rozmowy z coachami i doradcami. Ułatwią oni adaptację do
zmieniających się warunków na rynku pracy, wskażą miejsca, gdzie łatwiej można ją znaleźć.

Coraz większe wymagania

Globalizacja i wzrost znaczenia tzw. kompetencji miękkich – to kolejne czynniki, które będą decydować o obliczu rynku pracy. Tworzenie się nowych dziedzin, ich upowszechnianie i coraz większa ilość informacji zdeterminują nasze pracownicze umiejętności. Wciąż będzie rosnąć znaczenie mobilności, komunikacji interpersonalnej, zarządzania zasobami ludzkimi i wiedzą. Ponieważ coraz częściej będziemy pracować w zespołach międzynarodowych, znajomość języków obcych stanie się wartością podstawową. Naturalnie ktoś będzie musiał ich uczyć, lektorzy języków obcych mogą więc nie obawiać się braku zajęcia. Istotna też będzie przedsiębiorczość i kreatywność, ale te akurat cechy były w cenie chyba od zawsze, tyle tylko, że nazywano je inaczej.

Niedobra wiadomość dla leniwych: od pracownika będzie się wymagać coraz więcej. Naturalnie zakres umiejętności, jaki może przyswoić człowiek, jest ograniczony. Ważne będzie więc zdobycie pewnych podstaw wiedzy w określonej dziedzinie. Pozwolą one na zachowanie mobilności zawodowej, czyli, mówiąc prościej, zmianę pracy w razie potrzeby. Osobnym problemem jest fakt, że takie podstawy mogą nie wystarczyć. Trzeba więc będzie stale się kształcić. Dla pracowników w najbliższej dekadzie czasy na pewno będą ciekawe.

Dowiedz się więcej: Jakie będą zawody przyszłości?
jk