Dodatkowy zasiłek opiekuńczy już dostępny. Komu przysługuje świadczenie?
W poniedziałek 9 listopada w życie weszło nowe rozporządzenie rządu dotyczące dodatkowych zasiłków opiekuńczych dla rodziców dzieci do lat 8 oraz opiekunów dzieci i osób niepełnosprawnych. Świadczenie przyznane jest na razie na 21 dni. Nie wszyscy będą mogli z niego jednak skorzystać. Jakie są haczyki?
"W związku z niezwykle trudną sytuacją epidemiczną w kraju, dużym wzrostem przypadków zakażeń koronawirusem i wynikającymi z tego decyzjami i obostrzeniami, których celem jest zapewnienie bezpieczeństwa Polakom, zdecydowaliśmy o przywróceniu dodatkowego zasiłku opiekuńczego na zasadach, jakie obowiązywały we wrześniu" - informuje na portalu gov.pl, minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg.
Zgodnie z zapowiedzią rządu od 9 listopada we wszystkich szkołach podstawowych w kraju dzieci uczą się wyłącznie zdalnie. Do szkolnych świetlic przyjmowane są tylko dzieci rodziców bezpośrednio zaangażowanych w walkę z COVID-19. Żłobki i przedszkola funkcjonują bez zmian.
W portalu internetowym PUE ZUS dostępny jest już nowy formularz oświadczenia do uzyskania dodatkowego zasiłku opiekuńczego. Złożenie go u pracodawcy lub bezpośrednio do ZUS-u (w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą) jest równoważne ze złożeniem wniosku o dodatkowy zasiłek opiekuńczy.
Obostrzenia. "Walczymy, by nie było lockdownu"
Świadczenie przysługuje rodzicom dzieci do lat 8, którzy nie mogą posłać dziecka do żłobka, przedszkola, klubiku dziecięcego lub szkoły, z powodu jego zamknięcia lub ograniczenia działalności placówki spowodowanej pandemią COVID-19.
Świadczenie przysługuje również w przypadku braku możliwości sprawowania nad dzieckiem opieki przez nianię, z którą rodzic ma zawartą umowę.
Specjalny dodatek należy się również opiekunom dzieci i osób niepełnosprawnych. Przepis ten dotyczy jednakowo rodziców dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności do 16 lat, młodzieży do 18 lat, która ma orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności oraz osób dorosłych do 24 lat, które mają orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.
Opiekunowie tych osób będą mogli skorzystać z dodatkowego świadczenia, o ile placówka, do której uczęszczały, została zamknięta lub ograniczyła liczbę przyjęć z powodu COVID-19.
Komu nie przysługuje zasiłek?
Na zasiłek nie mogą liczyć natomiast rodzice tych dzieci, które mają zapewnione pierwszeństwo w przyjęciu dziecka na świetlicę szkolną lub gdy placówka jest otwarta, ale rodzic boi się posłać do niej dziecko.
Ponadto świadczenie nie będzie przysługiwało w tych rodzinach, gdzie drugi rodzic może sprawować opiekę nad dzieckiem (jest bezrobotny, przebywa na urlopie rodzicielskim lub wychowawczym czy na L4).
I tu ważna informacja dotycząca łączenia dodatkowego zasiłku opiekuńczego z innym zasiłkiem, np. chorobowym lub urlopem wypoczynkowym.
Świadczeń tych nie można ze sobą łączyć. Osoba, która jest już na L4 i ma zasiłek chorobowy, nie otrzyma za ten okres już zasiłku opiekuńczego - zapowiada ZUS.
Co do urlopów wypoczynkowych, sprawa jest bardziej skomplikowana.
Jeśli pracownik złożył oświadczenie o sprawowaniu opieki nad dzieckiem jeszcze przed rozpoczęciem urlopu wypoczynkowego (zaległego lub bieżącego), pracodawca zobowiązany jest mu ten urlop przesunąć w czasie.
Natomiast, jeśli pracownik już w trakcie urlopu wypoczynkowego zgłosi się do zasiłku opiekuńczego, nie otrzyma go. Kontynuuje on urlop wypoczynkowy i otrzymuje wynagrodzenie urlopowe. Dodatkowy zasiłek opiekuńczy nie wydłuża też urlopu wypoczynkowego.
A co w sytuacji, jeśli placówka jest otwarta, ale dziecko zostało objęte kwarantanną lub izolacją w warunkach domowych?
Wówczas ubezpieczony rodzic może wystąpić do ZUS-u o zasiłek opiekuńczy na tzw. zasadach ogólnych. Podstawą do wypłaty świadczenia jest złożenie wniosku o konieczność opieki nad dzieckiem lub członkiem rodziny, którzy zostali poddani obowiązkowej kwarantannie lub izolacji w warunkach domowych.
Dodatkowy zasiłek opiekuńczy za okres od 9 do 29 listopada 2020 r. nie wlicza się do limitu 60 dni zasiłku opiekuńczego, który przysługuje ubezpieczonym na tzw. ogólnych zasadach w ciągu roku.
Warto pamiętać, że świadczenie jest przyznawane tylko na wniosek ubezpieczonego. ZUS nie przyzna nam pieniędzy z automatu, jeśli o nie nie wystąpimy.
Co ważne: rodzic nabywa prawo do zasiłku opiekuńczego bez okresu wyczekiwania, jeśli jest objęty ubezpieczeniem chorobowym w ZUS-ie (np. z racji umowy o pracę, umowy zlecenia, działalności gospodarczej).
Na identycznych warunkach, jak ci ubezpieczeni w ZUS-ie, otrzymają również dodatkowy zasiłek rolnicy i ich domownicy ubezpieczeni w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.