65 lat temu powstała "Służba Polsce" - bezpłatna siła robocza komunistycznego państwa
Powszechna Organizacja "Służba Polsce" utworzona została przez władze komunistyczne
25 lutego 1948 r. władze komunistyczne powołały Powszechną Organizację "Służba Polsce", mającą charakter paramilitarny. Wykorzystywani do prostych i ciężkich prac "junacy" zapewniali państwu armię prawie bezpłatnej siły roboczej.
Powszechna Organizacja "Służba Polsce" utworzona została przez władze komunistyczne 25 lutego 1948 r. na podstawie ustawy o powszechnym obowiązku przysposobienia zawodowego, wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego młodzieży.
Zakres jej działań obejmował młodzież pomiędzy 16 a 21 rokiem życia. Do zadań utworzonej organizacji należało m.in. wojskowe szkolenie młodzieży, organizacja prac na wielkich budowach przemysłowych i w rolnictwie, a także indoktrynacja ideologiczna.
Strukturę organizacyjną "Służby Polsce" tworzyły komendy wojewódzkie, powiatowe, miejskie i gminne. Hufce zajmowały się organizowaniem w poszczególnych miejscowościach szkoleń, prowadzeniem działalności kulturalno-oświatowej i sportowej. Prowadziły także werbunek do szkół przysposobienia zawodowego.
"Służba Polsce" zbudowana została w oparciu o zasady wojskowe i przy wsparciu oddelegowanej do niej kadry oficerskiej. Patronat nad nią objęło Ministerstwo Obrony Narodowej. Pierwszym komendantem głównym "Służby Polsce" został płk Edward Braniewski. W praktyce jednak organizacja kierowana była przez aparat PZPR i ZMP.
Pierwsze brygady "Służby Polsce" ruszyły do pracy 1 maja 1948 r. Ich członkowie mieli specjalne mundury i obowiązywała ich dyscyplina wojskowa. Wykorzystywani do prostych i ciężkich prac "junacy" zapewniali państwu armię prawie bezpłatnej siły roboczej.
Młodzież pracowała w brygadach bez wynagrodzenia. Państwo gwarantowało jedynie wyżywienie, zakwaterowanie i umundurowanie.
W 1949 r. działania "Służby Polsce" obejmowały ok. 1,2 mln osób. Brygady "Służby Polsce" pracowały m.in. przy budowie Nowej Huty, odbudowie Warszawy, osuszaniu Żuław, a także w Państwowych Gospodarstwach Rolnych.
Do specjalnych brygad "Służby Polsce", tzw. nadkontyngentowych, pracujących w bardzo ciężkich warunkach w kopalniach i kamieniołomach, reżim komunistyczny wcielał młodzież, której nastawienie polityczne uznawał za wrogie wobec "władzy ludowej".
Prof. Wojciech Roszkowski opisując okoliczności powołania "Służby Polsce" zwracał uwagę że: "Przymus pracy i indoktrynacja polityczna w warunkach skoszarowania młodzieży miały być +szkołą+ nowych stosunków społecznych".
Powszechna Organizacja "Służba Polsce" rozwiązana została uchwałą Rady Ministrów 17 grudnia 1955 r.
MA
