Balazs: wykorzystać na Ukrainie doświadczenia zmian wsi polskiej
Misją i wyzwaniem Fundacji Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej jest przeniesienie jej doświadczeń w przemianach wsi polskiej na Ukrainę - powiedział w czwartek PAP założyciel Fundacji i szef jej kapituły, Artur Balazs.
Jest szansa na "zinstytucjonalizowanie" tego pomysłu w oparciu O UE, rząd ukraiński i Fundację - dodał były minister rolnictwa, który bierze udział w Międzyzdrojach w dwudniowej konferencji z okazji 25-lecia Fundacji.
W panelach dyskusyjnych konferencji pt. "Przyszłość obszarów wiejskich w Europie" udział mają wziąć komisarz UE ds. rolnictwa Phil Hogan i jego trzej poprzednicy: Franz Fichler, Ray MacSharry i Dacian Ciolos.
"Wyzwaniem jest przede wszystkim przeniesienie tych kapitalnych doświadczeń Fundacji na Ukrainę. To jest misja, którą mamy. To prawdziwie zobowiązanie, by podzielić się tym, co udało nam się tutaj zrobić z Ukrainą, która dziś potrzebuje pomocy" - podkreślił Balazs.
Jak dodał, rozmawiał w czwartek w tej sprawie z komisarzami unijnymi. "Jest poparcie, jest zrozumienie, i jest dziś po raz pierwszy stworzony klimat do przeniesienia tych doświadczeń i zinstytucjonalizowania tego pomysłu w oparciu o UE, Fundację i rząd ukraiński" - zaznaczył.
Mówiąc o przemianach, które zaszły na wsi polskiej w ostatnich 25 latach, Balazs wspomniał, że w rozmowach z gośćmi konferencji wspominali Polskę sprzed 25 lat.
"W tamtym czasie brak było w kraju żywności i rząd prosił ówczesne EWG o pomoc żywnościową. Dziś jesteśmy jednym z najpotężniejszych eksporterów na rynek europejski - nasz eksport rolny to 22 mld euro, z czego 80 proc. idzie na rynek europejski. To pokazuje, jak nasza sytuacja się zmieniła" - zaznaczył.
Jego zdaniem, w zasadzie między rolnictwem rozwiniętych krajów UE a Polską nie ma różnicy; część polskich rolników, szczególnie tych wielkoobszarowych, sprostała konkurencji.
Przypomniał udział Fundacji na początku polskich przemian w latach '90 ubiegłego wieku w gazyfikacji wsi, jej telefonizacji, budowie ośrodków wiejskich, sal gimnastycznych czy wysypisk śmieci na obszarach wiejskich.
"To przy wsparciu Funduszu powstało w owym czasie 250 tys. przyłączy gazyfikacyjnych, kilkaset tysięcy przyłączy telefonicznych. To się działo tylko dlatego, że społeczność wiejska podejmowała sama te tematy, chciała zmieniać rzeczywistość i potrzebowała wsparcia. Mieliśmy dobrego partnera w społecznych inicjatywach na wsi" - powiedział.
Prezes Fundacji Marek Zagórski, otwierając konferencję przypomniał zaś, że wartość projektów i inwestycji zrealizowanych przez tę instytucję przez 25 lat jej działalności sięgnęła 6 mld zł.
Balazs pytany przez PAP, czy Fundacja ma pomysł na aktywizację terenów popegeerowskich, przypomniał, że PGR-y przynosiły państwu same problemy i produkowały deficyt. "Ziemia po nich została zagospodarowana z dużym pożytkiem dla Skarbu Państwa, ale istotna część ludzi nie znalazła swego miejsca w nowej rzeczywistości i oni zostali zapomniani. Dziś nad tym problemem trzeba się pochylić" - przyznał.
Według niego jednak, takie zobowiązanie ma przede wszystkim Agencja Nieruchomości Rolnych, "która na mocy sprzedaży majątku, bo PGR odprowadza do budżetu co roku po kilkaset milionów złotych".
"Myśmy wielokrotnie proponowali Agencji współpracę, ale nigdy to się nie spotkało z wolą i determinacją rządzących. Może ten czas akurat przyjdzie" - dodał.
Uczestnicy konferencji będą debatować m.in. o roli Fundacji, ale też polityce rolnej UE i wykorzystaniu doświadczenia przemian w Polsce i krajach środkowoeuropejskich w krajach stowarzyszonych z Unią.
Konferencji towarzyszyć będzie inauguracja działalności Centrum Współpracy Międzynarodowej w Grodnie pod Międzyzdrojami. Centrum ma być miejsce realizacji projektów Fundacji w dziedzinach nauki, edukacji, kultury narodowej.
Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej jest organizacją pozarządową, działającą na rzecz rozwoju polskiej wsi. Działania funduszu skupiają się przede wszystkim na wspieraniu inwestycji z zakresu infrastruktury technicznej i rozwoju lokalnych przedsiębiorstw oraz działaniach społecznych i edukacyjnych skierowanych do osób zamieszkujących obszary wiejskie.
Fundacja została powołana w 1990 r. w wyniku umowy między rządem polskim a Europejską Wspólnotą Gospodarczą. Bezpośredni nadzór nad nią przez pierwsze lata jej istnienia pełniła Komisja Europejska.