Butelkomaty w Niemczech to norma. Tak to wygląda za zachodnią granicą

W ostatnich dniach furorę w sieci robi pierwszy polski butelkomat, który stanął w krakowskim Urzędzie Miasta. Odpowiedzialny za to jest tamtejszy radny Łukasz Wantuch.

- Odzew jest fenomenalny. Dostałem telefony z Warszawy, Wrocławia czy Polkowic. Podczas prezentacji butelkomatu obecny był również przewodniczący rady miasta Zakopane i burmistrz Miechowa. Otrzymałem mnóstwo zapytań z wielu miast z Polski - mówił kilka dni temu Wirtualnej Polsce Wantuch.

Jak sam przyznawał, do działania zmotywowała go wizyta w Niemczech i tamtejsze rozwiązania proekologiczne.

Rzeczywiście, za zachodnią granicą mało kto wyrzuca już butelki z tworzyw sztucznych do śmietnika. Bo to się po prostu nie opłaca.

Złotówka za butelkę

Justyna ostatnie dwa lata spędziła w Hamburgu. Wyjechała na szkolenie do jednej z największych niemieckich firm. Gdy już zorientowała się, że w niedziele zakupów tam nie zrobi, czekała na nią kolejna nowość.

- Zdziwiłam się, że kupując zgrzewkę wody mineralnej, płaciłam przy kasie dwa razy więcej niż cena na półce - mówi Wirtualnej Polsce. - Wtedy dowiedziałam się, że za każdą plastikową butelkę sklep dolicza sobie 25 eurocentów kaucji.

W efekcie więc zgrzewka wody kosztowała ją niecałe 3 euro, z czego 1,5 euro to kaucja (tzw. Pfand)

Szybko przyzwyczaiła się, by butelek lub puszek po napojach nie wyrzucać do śmieci, tylko zbierać do osobnego worka i raz na jakiś czas oddawać w sklepie. Jak to działa?

- Każdy większy sklep spożywczy ma przy wejściu jeden lub dwa automaty. Wkłada się do niego butelkę lub puszkę, a ten skanuje ją i oblicza, ile kaucji się za nią należy - tłumaczy. Plastiki to 25, szklane butelki - 15, a te po piwie - 8 centów. Na polskie - złotówka, 60 i 32 grosze. - Po pozbyciu się wszystkich butelek automat drukuje paragon z kwotą, która nam się należy.

Butelki nie muszą być kupowane w tym samym sklepie, co są zwracane. Co więcej, butelkomaty ustawione są tak, że nie trzeba nawet wchodzić do sklepu, by oddać opakowania.

Paragon można zamienić na gotówkę lub dać kasjerce w trakcie zakupów. Wtedy kwota kaucji zostanie odjęta od całkowitego rachunku.

Jak mówi nasza rozmówczyni, każde wyjście na większe zakupy oznaczało dla niej zwrot 4-5 euro.

Butelka zamiast drobnych

Efekt? Żadnego wyrzucania plastiku, co widać w miejscach publicznych. - Jest czysto, nie ma walających się po ulicach butelek. W największym parku miejskim w Hamburgu często robiliśmy grilla ze znajomymi. Nawet nie musieliśmy sprzątać po sobie, bo co chwilę ktoś podchodził i prosił o puste butelki lub puszki - mówi Justyna.

Zamiast drobnych pieniędzy na piwo czy jedzenie, kloszardzi proszą o butelkę lub puszkę. Pójdą z nią później do sklepu i dostaną 25 centów za sztukę. Jedna runda wokół hamburskiego Stadt Parku i można zebrać nawet 200-300 puszek i zarobić 50-75 euro. To więcej, niż wynosi dniówka polskiego nauczyciela stażysty.

W Hamburgu plastikowy savoir-vivre rozwinął się do tego stopnia, że nawet gdy ktoś po imprezie pod chmurką nie zabiera butelek i puszek do domu, to do śmietnika też ich nie wrzuca. - Po prostu stawia się je obok śmietnika, bo w ciągu kilku minut i tak stamtąd znikną - mówi Justyna.

Inna historia. Na Volksparkstadion w sobotę gra HSV Hamburg. To jeszcze czasy, gdy zespół ten występował w Bundeslidze. Na trybuny zmierza około 40 tysięcy ludzi.

- Wielu fanów, zamiast podjechać pod sam stadion, wysiada kilka przystanków wcześniej, na skraju parku. Tam kupuje kilka puszek piwa i wraz z tysiącami innych kibiców zmierza parkowymi alejkami do wejścia na obiekt - mówi z kolei Adam, który również spędził prawie 2 lata w Hamburgu.

- W parku nawet nie ma śmietników, tylko wzdłuż ścieżki stoją panowie z pożyczonymi z Lidla lub Aldi wózkami sklepowymi i zachęcają, by tam wrzucać puszki po piwie. Wielu z nich kończy z wózkiem wypełnionym po brzegi. Spokojnie 100 euro na tym zarobią - dodaje nasz rozmówca.

O takich zbieraczach pisały nawet lokalne niemieckie media, nazywając ich "kaucyjnymi piratami".

Ciężki powrót

Justyna od pół roku jest już w Polsce, zakończyła szkolenie. Jak mówi, trudno było jej się przestawić do tego, że w naszym kraju takiego systemu nie ma.

- Początkowo łapałam się na tym, żeby nie wyrzucać butelki do kontenera z plastikiem, bo to strata pieniędzy. Chwilę mi zajęło, zanim się na nowo przyzwyczaiłam - opowiada.

Przyznaje również, że mimo podwyższonych opłat za wywóz śmieci dla niesegregujących, nie ma aż takiej motywacji do sortowania plastikowych butelek. W Niemczech ten impuls był znacznie bardziej odczuwalny.

Zapytaliśmy więc Ministerstwo Środowiska, czy w resorcie analizują niemiecki system i czy rozważają przeniesienie go (nawet w zmodyfikowanej formie) do Polski. Do momentu publikacji artykułu nie otrzymaliśmy odpowiedzi na to pytanie. Opublikujemy ją, gdy tylko otrzymamy stanowisko ministerstwa.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl