CBOS: ponad połowa badanych przeciw przepisom o pomocy "frankowiczom"

CBOS pytał o opinie na temat sytuacji grupy kredytobiorców zadłużonych we frankach szwajcarskich, tzw. frankowiczów - czy i w jakim zakresie państwo powinno wprowadzić przepisy mające na celu udzielenie im pomocy, kto powinien ponieść koszty związane ze wzrostem wartości kredytów na skutek wzrostu wartości franka szwajcarskiego oraz jak postrzegana jest w kontekście zaistniałego problemu rola, jaką odegrały banki i sami kredytobiorcy.

"Ponad jedna trzecia badanych (36 proc.) uważa, że w związku ze wzrostem zadłużenia frankowiczów - na skutek wzrostu wartości franka - powinny zostać wprowadzone przepisy mające na celu pomoc osobom, które zaciągnęły kredyty w szwajcarskiej walucie. Ponad połowa ankietowanych (54 proc.) jest przeciwnego zdania, a co dziesiąty nie ma wyrobionej opinii w tej kwestii (10 proc.) - poinformował CBOS w środę w komunikacie.

"Respondenci opowiadający się za stworzeniem takich regulacji prawnych w większości (58 proc.) uważają, że pomoc powinna obejmować jedynie tych, którzy znajdują się w trudnej sytuacji materialnej" - zaznaczono.

CBOS pytał też o to, kto powinien ponosić koszty związane ze zwiększeniem zadłużenia frankowiczów, wynikające ze wzrostu wartości franka wobec złotówki. Ankietowani najczęściej odpowiadali, że kredytobiorcy, którzy zaciągnęli takie kredyty (56 proc.). Niewiele mniejsza grupa badanych (48 proc.) uważa, że powinny je ponosić banki, a relatywnie niewielu - co siódmy (14 proc.), że państwo.

Z analiz wynika ponadto, że badani lepiej wykształceni i bardziej zadowoleni z warunków materialnych gospodarstw domowych częściej wyrażają przekonanie, że to sami frankowicze powinni ponosić koszty związane ze wzrostem ich zadłużenia.

"Badani uważają, że jeśli banki zmuszone będą do ponoszenia dodatkowych kosztów z tytułu pomocy frankowiczom, to w mniejszym lub większym stopniu przerzucą je na klientów. Co piąty sądzi, że przerzucą je w całości, co drugi - że w większości, a co siódmy - że w niewielkiej części. Jedynie znikomy odsetek ankietowanych (2 proc.) uważa, że do takiego przerzucenia kosztów w ogóle nie dojdzie" - wyjaśnia CBOS.

Jednocześnie zdaniem większości ankietowanych banki zachęcały swoich klientów do zaciągania kredytów we frankach (61 proc.), przy czym połowa (51 proc.) uważa, że banki niedostatecznie informowały ich o ryzyku kursowym z tym związanym. Natomiast ponad dwie piąte respondentów (43 proc.) wyraża przekonanie, że banki udzielając kredytów we frankach dopuszczały się wielu nieprawidłowości.

CBOS przypomniał, że w ciągu ostatnich kilku lat polski złoty stracił wiele na wartości wobec franka szwajcarskiego; tym samym zadłużenie kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyty w tej walucie, w przeliczeniu na złotówki, znacząco się zwiększyło.

W styczniu ubiegłego roku nastąpił skokowy wzrost wartości szwajcarskiej waluty, m.in. wobec złotego, na skutek decyzji szwajcarskiego banku centralnego dotyczącej uwolnienia kursu franka wobec euro. W efekcie wielu posiadaczy kredytów w CHF znalazło się w trudnej sytuacji. W przypadku części z nich wartość mieszkania, na które zaciągnęli kredyt, pomimo spłacania go przez kilka lat, okazała się niższa od aktualnej wartości kredytu w przeliczeniu na złote.

W połowie stycznia br. przedstawiony został prezydencki projekt ustawy "o sposobach przywrócenia równości stron niektórych umów kredytu i umów pożyczki". Przewiduje on możliwość przewalutowania kredytu hipotecznego we frankach szwajcarskich po "sprawiedliwym kursie". Projekt ten został krytycznie zaopiniowany przez Komisję Nadzoru Finansowego, według której "skutki finansowe projektowanej ustawy mogą w efekcie nie tylko zachwiać stabilnością poszczególnych banków, ale również prowadzić do utraty zaufania do systemu bankowego, a w skrajnym scenariuszu spowodować kryzys finansowy". Obecnie Kancelaria Prezydenta przygotowuje zmiany w projekcie ustawy o pomocy frankowiczom, planowane jest też posiedzenie Komitetu Stabilności Finansowej dotyczące tej właśnie problematyki.

Zgodnie z informacjami CBOS, badanie "Aktualne problemy i wydarzenia" przeprowadzono metodą wywiadów bezpośrednich (face to face) wspomaganych komputerowo (CAPI) w dniach 31 marca - 7 kwietnia 2016 roku na liczącej 1104 osoby reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski.