Chcesz mieć wcześniej koszt, wpłać składki przed terminem

Chodzi o część składek finansowaną przez płatnika (pracodawcę). Jak pisał nasz ekspert - doradca podatkowy Jarosław Piątek - w DF z 5 marca br., winny jest temu ustawodawca, który błędnie skonstruował przepis mówiący, jakie warunki muszą być spełnione, by składki te zaliczyć do kosztów memoriałowo, już w miesiącu, którego dotyczą, a nie dopiero w miesiącu, w którym zostaną wpłacone do ZUS.

Zapłata o miesiąc wcześniej

Przypomnijmy, że zgodnie z art. 22 ust. 6bb pkt 2 ustawy o PIT oraz art. 15 ust. 4h pkt 2 ustawy o CIT składki na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzeń za pracę wypłacanych zgodnie z umową lub przepisami prawa pracy w miesiącu następnym, w części finansowanej przez płatnika, a także składki na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych są kosztem uzyskania przychodów w miesiącu, za który wynagrodzenia są należne, pod warunkiem że zostaną opłacone nie później niż do 15 tego miesiąca. Z przepisów podatkowych wyraźnie wynika więc, że składki muszą być opłacone w miesiącu wypłaty wynagrodzeń.

Tymczasem zgodnie z przepisami dotyczącymi ubezpieczeń społecznych termin opłacenia składek od wynagrodzeń pracowników przypada w miesiącu następnym, po miesiącu wypłaty wynagrodzenia. Chcąc więc skorzystać z memoriałowej metody potrącenia kosztów składek i uwzględnić je w tym samym momencie co pensje (tj. w miesiącu, za który te pensje są należne), przedsiębiorcy muszą opłacić składki o miesiąc wcześniej, niż wynika z przepisów o ubezpieczeniach społecznych.

Techniczne problemy z rozliczeniem

W praktyce jednak jest to trudne czy wręcz niemożliwe do wykonania. I to wcale nie ze względów finansowych (choć konieczność wcześniejszego wyłożenia pieniędzy też nie jest bez znaczenia, zwłaszcza w dobie kryzysu, gdy wielu firmom brakuje płynności finansowej)
. Pojawia się problem techniczny: w jaki sposób spełnić wymogi ustawy podatkowej, nie naruszając przy tym zasad rozliczania się z ZUS. Zwróciła na to uwagę jedna z naszych czytelniczek:
- Wynagrodzenia za luty wypłaciliśmy 4 marca. Chcąc zaliczyć składki ZUS do kosztów podatkowych lutego, powinniśmy je zatem zapłacić do 15 marca. Tu nasuwa mi się jednak pytanie, czy wystarczy je wyliczyć i zapłacić bez składania deklaracji ZUS DRA i ZUS RCA? Do tej pory nigdy nie płaciliśmy składek bez składania deklaracji.

Czy nie spowoduje to bałaganu w ZUS? Chcąc zapłacić wraz ze złożeniem deklaracji od razu trzeba złożyć jej korektę, ponieważ zawsze będą wynagrodzenia (np. dla rady nadzorczej lub z tytułu umów-zleceń), które zostaną wypłacone jeszcze w marcu, ale już po 15.

Pieniądze bez deklaracji czy deklaracja przed terminem

Niestety, wygląda na to, że ustawodawca podatkowy całkowicie pominął ten aspekt. Oczywiście wpłata na konto ZUS bez złożenia deklaracji spowoduje zamieszanie, bo przez miesiąc nie będzie można zidentyfikować, z jakiego tytułu jest ta wpłata. Najprawdopodobniej pieniądze zostaną zaksięgowane jako nadpłata i w najlepszym razie przyporządkowane do deklaracji po jej złożeniu w kolejnym miesiącu. Złożenie deklaracji za dany miesiąc przed jego upływem też nie jest dobrym rozwiązaniem. Mogą sobie na to pozwolić niewielkie firmy, gdy jest pewność, że nie będzie żadnych innych wypłat, od których trzeba naliczyć składki. W innym wypadku trzeba będzie składać korekty, co przysporzy zbędnej pracy i firmom, i urzędnikom w ZUS.

Są to dodatkowe argumenty przekonujące o nonsensowności wprowadzonego rozwiązania i konieczności jak najszybszej jego zmiany. W przeciwnym razie przepisy, które miały premiować solidnych płatników, będą tylko przyczyną bałaganu w ewidencjach i u podatnika, i w ZUS.

Anna Koleśnik
Rzeczpospolita