Eksperci na EFNI: podstawowe wynagrodzenie w dobie rewolucji cyfrowej

Debata zatytułowana została "Przyszłość pracy. Realia, marzenia i mrzonki". Jest to jednocześnie hasło przewodnie tegorocznego EFNI.

Głównym tematem dyskusji był bezwarunkowy dochód podstawowy (ang. basic income). Pomysł ten zakłada, że każdy obywatel, niezależnie od sytuacji materialnej, otrzymuje bez żadnych warunków od państwa lub innej instytucji publicznej jednakową kwotę pieniędzy. Dochód ten miałby zapewniać minimum egzystencji.

"Obecnie zmierzamy do zupełnie innej rzeczywistości, widzimy jak maszyny się uczą. Rozwój technologii tworzy sytuację, kiedy dochody wielu pracowników są na poziomie stagnacyjnym i ten trend przyspieszy. Nie jest wykluczone, że ludzie nie będą już za jakiś czas pracować w restauracjach czy prowadzić taksówek" - mówił futurolog i przedsiębiorca z USA, Martin Ford.

Zdaniem amerykańskiego panelisty, już obecnie "w naszej społeczności jest cała grupa osób, której nie da się zatrudnić". "I ta grupa, a są wśród nich na przykład artyści, będzie rosła. Na to sposobem jest podstawowy dochód" - argumentował.

"Jesteśmy na etapie globalnej transformacji. Dziś wiele milionów ludzi na całym świecie zmaga się z problemem niestabilnej pracy, muszą dawać sobie radę z niepewną płacą. Tracą w ten sposób swoje prawa kulturowe, cywilizacyjne i obywatelskie" - powiedział prof. Guy Standing z Uniwersytetu Londyńskiego.

Brytyjski naukowiec podkreślił jednocześnie, że "nie jest to wina biznesu i przedsiębiorców", a "rozwoju technologii".

"Musimy pomyśleć o nowym sposobie redystrybucji dochodów. W przeciwnym wypadku wzrost gospodarczy będzie zdestabilizowany i będziemy dryfować w stronę neofaszyzmu i populizmu. Szansą na powstrzymanie tego może podstawowa płaca gwarantowana" - uważa.

Wyjaśnił, że takie rozwiązanie sprawdziło się m.in. w Indiach i kanadyjskim Ontario. "Myślę, że Polska w którymś ze swoich regionów też powinna przeprowadzić pilotażowo taki program" - dodał.

W jego opinii, wprowadzenie gwarantowanej pensji mogłoby obniżyć nierówności społeczne w wielu krajach i ograniczyć migrację do Europy.

Jego zdaniem, dziś wiele osób na całym świecie starając się o pracę wypełnia masę wniosków, aplikacji i formularzy. "Czyż to nie jest praca? Ci ludzie poświęcają czasami miesiące, aby przebrnąć przez ten labirynt biurokracji. W obecnym systemie prekariatu nie dostrzega się wartości pracy" - nadmienił.

Standing opowiedział się też za modelem edukacji, którego głównym celem powinno być kształtowanie świadomego obywatela. "Dziś student staje się towarem. Musimy unikać komercjalizacji edukacji" - przekonywał.

"Koncepcja bezwarunkowego dochodu jest zdrowa. Potrzebna jest taka stabilność, musimy pomóc ludziom bezpiecznie przejść z wieku przemysłowego do cyfrowego" - powiedział doradca ds. strategii cyfrowych z Wielkiej Brytanii, Ade McCormack.

Prezes MetLife EMEA (USA) Michel Khalaf zastanawiał się z kolei, czy zamiast dawać ludziom podstawowe wynagrodzenie, nie lepiej zapewnić im większy dostęp do np. kredytów i wiedzy. "To pytanie, czy nie byłoby bardziej skuteczne zapewnienie dostępu do takich narzędzi i wykorzystanie w pełni kapitału ludzkiego" - wytłumaczył.

Jego zdaniem, nie należy się obawiać rewolucji cyfrowej. "Efektywność robotów będzie prowadzić do wzrostu gospodarczego" - ocenił.

"Upowszechnienie robotów nie oznacza, że ludzie przestaną chcieć pracować. Jeśli chodzi o zapewnienie podstawowego poziomu dochodów, to obawiałbym się, czy to nie zniszczy motywacji do pracy" - powiedział europarlamentarzysta Michał Boni.

W szóstej edycji EFNI uczestniczy około 1000 gości i ok. 140 panelistów. W trakcie EFNI, które rozpoczęło się w środę wieczorem, odbędzie się ponad 60 godzin debat, a w każdej wezmą udział przedstawiciele świata nauki i biznesu, eksperci z całego świata, reprezentanci organizacji społeczeństwa obywatelskiego oraz decydenci polityczni.

1. Europejskie Forum Nowych Idei zakończy się w piątek.

EFNI organizowane jest od 2011 r. przez Konfederację Lewiatan we współpracy z BusinessEurope, Miastem Sopot oraz polskimi i międzynarodowymi firmami i instytucjami.