Fab Laby i ich pomysły na kreowanie przestrzeni lokalnej
Fab Lab (ang. fabrication lab) to edukacyjno-rzemieślniczy warsztat ery cyfrowej tworzony przez nieformalną społeczność zainteresowaną wykorzystaniem najnowszych technologii wytwórczych do produkcji urządzeń i przedmiotów codziennego użytku. Oprócz roli edukacyjnej Fab Laby stymulują lokalną przedsiębiorczość i innowacyjność.
"Fab Laby proponują oddolne stworzenie przestrzeni, w których członkowie lokalnych społeczności, pod okiem specjalistów i entuzjastów, mogą nauczyć się, jak wykorzystać cyfrową fabrykację, by tworzyć przedmioty czy urządzenia dowolnego użytku" - tłumaczy ideę projektu szef Fab Labu Barcelona Tomas Díez Ladera.
Fab Laby posiadają urządzenia do cyfrowej produkcji i fabrykacji (drukarki 3D, skanery 3D, obrabiarki CNC, wycinarki laserowe, plotery), które pozwalają na łatwe prototypowanie oraz opracowywanie zarówno prostych, jak i złożonych przedmiotów - od przedmiotów codziennego użytku (kubków czy talerzy) po elementy konstrukcyjne domów. Ośrodki działają zwykle w duchu kultury "zrób to sam" (ang. DIY), gdzie uczestnicy projektów uczą się od siebie nawzajem i wymieniają się wiedzą na temat projektów - często na skalę międzynarodową - dzięki globalnej sieci kontaktów.
"Społeczności Fab Labów mają swoją wizję inteligentnego miasta, którego mieszkańcy mają szansę wpływać na swoje bezpośrednie otoczenie dzięki interakcji za pomocą urządzeń, internetu i wykorzystaniu cyfrowej fabrykacji dóbr (produkcja mebli, ławek, prostych czujników i urządzeń elektronicznych, komponentów dla zepsutych urządzeń czy przedmiotów)" - dodaje Ladera.
Ladera uważa, że lokalne społeczności powinny otrzymać większe wsparcie władz, tak by jak najlepiej wykorzystać możliwości drzemiące w oddolnym wytwarzaniu dóbr przy użyciu najnowszych technologii wytwórczych. Miasto stałoby się wtedy platformą komunikacji i współpracy, gdzie cyfrowa fabrykacja dóbr przez mieszkańców oraz aktywistów wspierałaby nie tylko lokalną ekonomię, ale i poczucie wspólnoty.
"Nauka podstaw robotyki, druku 3D, tworzenia układów Internetu Rzeczy, może uwolnić potencjał lokalnych rzemieślników, których wytwórstwo będą stanowić istotną alternatywę dla produktów globalnych korporacji" - wyjaśnia w rozmowie z PAP Ladera.
Pierwszy Fab Lab założono w prestiżowym Massachusetts Institute of Technology w 2001 r. Dziś na świecie działa sieć 450 Fab Labów, które współpracują ze sobą, dzieląc się kompetencjami i pomysłami na jak najlepsze wykorzystanie potencjału cyfrowej fabrykacji przedmiotów.
W Polsce Fab Laby działają już m.in. w Trójmieście, Łodzi, Warszawie, Lublinie, Kielcach.